Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

6. Bank kreditini qaytarish omillaridan biri, kreditning ta’min-

langanligidir,  ya’ni mijozga tegishli uy, bino, inshootning mavjudli-

gidir. Bundan tashqari, telefonning mavjudligi ham biron bir muammo 

paydo bo‘lganda, bankka mijoz bilan xarajatsiz bog‘lanish imkoniyatini 

---

 

323

beradi. 

Barcha omillar ichida eng asosiysi, mijoz ma’lumotlarining 

to‘laqonliligi, mijozning samimiyligi va rostgo‘yligidir. Chunki mijoz 

o‘zining sog‘lig‘i, kelajakdagi bandligi to‘g‘risidagi noto‘g‘ri ma’lumot 

bersa, bank bundan katta zarar ko‘rishi mumkin. Shuning uchun iste’mol 

kreditlaridan kutiladigan yo‘qotishlarni kamaytirishning asosiy vositasi 

likvid garov va kafolatlarning mavjudligidir. 

[203]. Kredit talabnomasining quyidagi ko‘rsatkichlari sifat 

indikatori bo‘lib xizmat qiladi. Bular mijozning: 

 

faoliyat sohasi, mashg‘ulot turi; 

 

yoshi, oilaviy ahvoli; 

 

uy-joy bilan ta’minlanganligi; 

 

kredit bo‘yicha reyting bahosi; 

 

faoliyati va uning davomiyligi; 

 

so‘nggi manzilda yashash muddati; 

 

telefoni; 

 

qaramog‘idagi shaxslar soni; 

 

bankdagi hisobvaraqlari raqami; 

 

daromad darajasi. 

[204]. Jahon bank amaliyotida kredit mutaxassisi kredit talabno-

masini tahlil qilishda kredit skoringi tizimidan foydalanadi. Mazkur 

tizim kredit talabnomasining har bir bandiga alohida baho berishga 

asoslangan. hozirgi vaqtda jahon bank amaliyotida kredit talabnomasini 

baholashda ball tizimining quyidagi shkalalari qo‘llanilmoqda.