Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

Likvidlik koeffitsiyentlarining me’yoriy darajalari 

 

Koeffitsiyentlar Me’yor 

darajalari 

                 K

ll

 0,25 

                 K

jl

 0,30 

                 K

qm

 1,00 

K

qord

 0,25 

K

ykrd

 >3,00 

K

kmr

 1,00 

 

 

  [98]. MD davlatlari bank tizimida bajarilishi lozim bo‘lgan qator 

normativlar o‘rnatilgan. Masalan, Rossiya Federatsiyasi tijorat banklarga 

quyidagi me’yorlarga rioya qilishlarini shart qilib qo‘ygan (23-jadval).  

 

 

23-jadval. 

Tijorat banklari tomonidan bajarilishi  

---

 

151

lozim bo‘lgan normativlar 

 

№ Normativlar 

Hisoblash 

tartibi 

Izoh 

1 2 

3 

4 

1.  Bank majburiyatlarini chek-

lovchi koeffitsiyent (K

1

) 

К

O

М

К

'

1

∑

=

 

∑

М

– bankning jami majburiya-

ti; QK – bankning o‘z kapitali 

2. Aholi 

omonatlarini 

chek-

lovchi koeffitsiyent (K

2

) 

К

O

АО

К

'

2

=

 

AO – aholi omonatlari summasi 

3. Bitta zayomchiga to‘g‘ri 

kelgan maksimal risk hajmi 

(K

3

) 

К

O

SК

К

'

3

=

 

SQ – bitta zayomchiga to‘g‘ri 

kelgan ssuda qarzi 

4.  Bank balansi joriy likvidlik 

koeffitsiyenti (K

4

) 

30

4

М

ЛА

К

=

 

LA – likvid aktivlar  

M

30

 – 30 kungacha bo‘lgan bank 

majburiyatlari 

5. Bank  balansining  o‘rta 

muddatli likvidlik koef-

fitsiyenti (K

5

) 

М

А

К

=

5

 

A – bir yildan ortiq muddatdagi 

aktivlar 

M – bir yildan ortiq muddatdagi 

majburiyatlar 

 

K1

 

bankning jami majburiyati bilan uning kapitali o‘rtasidagi bog‘-

lanishni ifodalaydi. Bunday bog‘lanishni kuzatish va unga rioya qilish-

ning zaruriyati shundaki, bank o‘z majburiyatlari hajmini o‘z kapitaliga 

nisbatan haddan tashqari oshirmasliklari lozim. Aks holda u o‘z mi-

jozlari oldidagi majburiyatlarni bajarolmaydi. 

Bankning jami majburiyati quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 

 

korxona, tashkilot, muassasa, shu jumladan, jamoa tashkilotlari 

hisob raqamlaridagi mablag‘lar qoldig‘i; 

 

yuridik shaxslarning omonatlari va depozitlari; 

 

aholi omonatlari; 

 

hisobdagi mablag‘lar; 

 

boshqa banklardagi zayomlar; 

 

50 foizli kafolat va kafillik. 

Bankning o‘z kapitali (BQK) quyidagicha hisoblanadi:  

 

BQK = 

∑

Ф