Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

 

[123]. Depozitlarning quyidagi turlari mavjud: 

 

talab qilib olinguncha depozitlar; 

 

jamg‘arma depozitlar; 

 

muddatli depozitlar; 

 

jamg‘arma (depozit) sertifikati; 

 

boshqa depozitlar. 

Talab qilib olinguncha depozitlar yuridik va jismoniy shaxs-

larning kundalik maqsadlari uchun xohlagan vaqtda talab qilib olishlari 

mumkin bo‘lgan (talab qilib olinguncha hisobvaraqlardagi) mablag‘-

lardir. Bank o‘z omonatchilarining birinchi talabiga ko‘ra 

 

Depozitlar – xo‘jalik subyektlari va xususiy shaxslarning pul mab-

lag‘lari yoki qimmatli qog‘ozlarini talab qilinishi bilanoq shartnoma 

asosida kelishilgan muddatda foizlar yoki ustama haq to‘langan yohud 

bunday to‘lovlarsiz hammasini qaytarib berish sharti bilan saqlash uchun 

bankka qo‘yiladigan omonatlardir. Depozitlar banklarning kredit berish, 

faktoring operatsiyalari o‘tkazish, investitsiyalarni amalga oshirishda foy-

dalaniladigan ssuda fondini tashkil qilish manbayi hisoblanadi.  

---

 

209

ularning to‘lovlar bo‘yicha topshirig‘ini bajarishi lozim. 

Talab qilib olinguncha depozitlar mijozning topshirig‘iga ko‘ra, 

shartnomaning oldindan kelishilgan shartlari asosida ushbu mijozning 

boshqa turdagi depozitlariga o‘tkazilishi mumkin. Bu depozitlar bank-

ning jalb qilingan mablag‘larining salmoqli ulushini egallaydi. Ular 

bankning eng arzon resurslari hisoblanadi. Mijozning har qanday vaqtda 

ogohlantirmasdan bu mablag‘larni olishi ehtimoli bankdan yuqori 

likvidlikni saqlash uchun doimo yetarli mablag‘larni kam likvidli, lekin 

yuqori daromad keltiruvchi mablag‘lar hisobiga zaxirada saqlab turishni 

talab qiladi. Shu sababli, bank o‘z omonatchilariga anchagina past foiz 

to‘laydi. Depozitlarning harakatchanligi yuqori bo‘lishiga qaramasdan, 

bank ulardan kredit berishda foydalanadi.