Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

foiz stavkasi 

milliy kredit tizimidagi foiz 

darajasiga bog‘liq holda belgilanadi. Ssuda foiziga ta’sir etuvchi 

omillarning xalqaro-valuta va moliya-kredit munosabatlari bilan 

bog‘liqligi tufayli foiz stavkasining darajasi milliy stavkalardan 

birmuncha farq qiladi. 

Jahon bozoridagi raqobatchilik natijasida foiz stavkalarining tez-tez 

o‘zgarishi milliy va mintaqaviy iqtisodiyotda beqarorlik, inflatsiyaning 

kuchayishi, valuta kursining tebranishi kabilar bilan izohlanadi.  

Xalqaro kredit aloqalarida foiz stavkasiga quyidagi omillar ta’sir 

qiladi: 

 

qarz oluvchining mamlakatdagi valuta, moliya-kredit, iqtisodiy 

va siyosiy ahvol; 

 

loyiha riski xarakteri; 

 

kredit manbalari; 

 

kredit qiymatini tartibga solish bo‘yicha xalqaro kelishuvlar; 

 

foiz stavkasi turlari (suzib yuruvchi, qat’iy va aralash); 

 

raqobatdagi takliflarning mavjudligi; 

 

kredit muddati; 

 

inflatsiya sur’ati; 

 

kreditning tijorat operatsiyalariga bog‘liqligi; 

 

jahon va milliy bozorda ssuda kapitalining holati; 

 

qarz oluvchi va kreditorning maqomi, nufuzi va moliyaviy holati; 

 

kreditning ta’minot sifati; 

 

kredit bo‘yicha sug‘urta qoplamasinining mavjudligi; 

 

qarz oluvchining olingan kreditdan kelishilgan muddatda 

foydalanish majburiyatining mavjudligi; 

---

 

466

 

tijorat bitimlariga nisbatan kredit kelishuvi tuzilgan vaqt; 

 

bitim summasi; 

 

kredit va to‘lov valutasi; 

 

valuta kursi dinamikasi va boshqalar.