Yirtqichlar turkumi muhim vakillarining biologiyasi va ekologiyasi

Yo'lbars.

Yo'lbars mushuklar oilasining eng katta vakili. Ushbu hayvonning tana uzunligi 3 metr yoki undan ko'proqqa etadi. O'z odatlarida yo'lbars uy mushukiga juda o'xshaydi. Katta vazn va katta o'lcham yo'lbarsning juda epchil va tez harakatlanishiga to'sqinlik qilmaydi. Standart rangli yo'lbarslardan tashqari, oq rangli yo'lbarslar ham mavjud.

Manul.

Manul - bu yirtqich oddiy uy mushukidan unchalik farq qilmaydi. Xuddi shu o'lchamli, yumshoq palto. Bu "mushukcha" Sharqiy Evropada yashaydi. Olimlar manul 12 million yil oldin paydo bo'lganligini aniqladilar. Bu yirtqich hayvonning hayratlanarli xususiyati - tirqishga o'xshash emas, balki dumaloq o'quvchilarning mavjudligi.

Karakal.

Bu juda jasur hayvon o'zidan 2-3 baravar kattaroq o'ljani ovlaydi. Karakal mushuklar oilasining vakili bo'lib, tungi turmush tarzini olib boradi. Turk tilidan tarjima qilingan bu mushukning nomi "qora quloq".

Rakun.

Rakunlar pandalar va itlarga tegishli yirtqich hayvonlardir. 8-12 kg og'irlikdagi yenotlar, Markaziy va Shimoliy Amerikada yashaydi. Rakunlar manzara o'zgarishiga juda oson o'rganadilar va hatto ba'zi Evropa mamlakatlarida ham uchraydi.

Oq ayiq.

Polar ayiqning turmush tarzi jigarrang birodarining turmush tarzidan farq qiladi. Bu yirtqich qutbli hududlarda yashaydi va u erda ko'chmanchi turmush tarzini olib boradi. Erkak oq ayiqning tanasi 450-500 kg ni tashkil qiladi. U juda qo'pol ko'rinadi, lekin bu shunchaki aldanish. Polar ayiqlar tez yuguradi va 100 kmgacha suzadi! Polar ayiqlar ko'p miqdorda teri osti yog'ini to'playdi, ular qattiq sovuqdan qanday qutuladilar. Bu hayvonlarning noyob ko'ylagi sizni uzoq vaqt davomida isinish imkonini beradi.
Silovsin va quyonlarning populyatsion sikllari taxminan 10 yilda bir marta takrorlanadi, bunda silovsin populyatsiyasi quyon populyatsiyasidan bir yildan ikki yilgacha orqada qoladi. Bunga klassik izoh quyidagicha: quyonlar sonining oshishi bilan silovsinlar uchun koʻproq ozuqa mavjud boʻladi, bu silovsinlar sonining oʻsishiga imkon beradi. Silovsin populyatsiyasi chegaraviy darajaga yetganda, quyonlar shu qadar kamayadiki, quyon populyatsiyasi kamayishni boshlaydi. Ozuqa taqchilligi sabab silovsinlar soni ham kamayishni boshlaydi. Silovsin populyatsiyasi kam boʻlganida quyon populyatsiyasi koʻpaya boshlaydi, chunki yirtqichlar bosimi kamayadi – sikl yana takrorlanadi.
Bugungi kunda ekologlar ikkita populyatsiya sikllar almashinuvi butunlay yirtqichlilik bilan boshqariladi, degan fikrni rad etishmoqda. Masalan, quyonlar tomonidan isteʼmol qilinadigan oʻsimliklarning mavjudligi raqobat tufayli quyonlar haddan tashqari koʻpayib ketganda oʻsimliklarning kamayishiga olib keladi. Natijada bu holat ham siklga taʼsir qiluvchi omil boʻlishi mumkin.^33cubed Soʻnggi yillarda oʻtkazilgan baʼzi bir tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, yirtqichlilik, ozuqa tanqisligi yoki zichlikka bogʻliq boʻlgan boshqa stress omillari tufayli urgʻochi quyonlarning nasldorlik – reproduktiv funksiyasi susayishi mumkin.^44start superscript, 4, end superscript Shunday boʻlsa-da, silovsin va quyonlarning yirtqich va oʻlja oʻzaro munosabati siklning asosiy elementi hisoblanadi.Yirtqichlilikka qarshi himoya mexanizmlari Jamoani oʻrganish davomida biz jamoaning turli populyatsiyalari aʼzolariga taʼsir qilgan va taʼsir qilib kelayotgan volyutsion kuchlarni hisobga olishimiz kerak. Turlar turgʻun emas, aksincha, avlodlar davomida oʻzgarib turadi va tabiiy tanlanish orqali muhitga moslashadi.
Yirtqich va oʻlja turlarning ikkalasida ham tabiiy tanlanish natijasida yuzaga keladigan foydali xususiyatlar – adaptatsiya mavjud boʻlib, bu ularga oʻz vazifalarini yaxshiroq bajarishga yordam beradi. Masalan, oʻlja turlar yirtqichlardan qochishga yordam beradigan himoyalovchi moslanishga ega. Ushbu himoya mexanik, kimyoviy, jismoniy yoki xatti-harakatlar orqali namoyon boʻlishi mumkin.