Yillarda O'zbekistonda muzey va muzey ishi

Tarix bo'limida katta koʻrgazma shaklida «Ulugʻ Vatan urushi» deb nomlangan maxsus boʻlim ajratildi.U tomoshabinlar qiziqishlariga sabab boʻldi. Koʻrgazma ancha katta maydonni egallagan edi. Bu yerda Oʻrta Osiyo Davlat Universiteti va Toshkent toʻqimachilik kombinatidagi mitinglar, Hamza nomidagi teatrda jangchilarni tantanali kuzatish, frontta joʻnayotganlarga Qizil bayroqni topshirishni tasvirlovchi fotosuratlar namoyish qilinardi.

Respublika qishloq xoʻjaligining rivojlanishi, Oʻzbekistonning urushdagi ishtiroki, urushdan keyingi yillardagi xalq xoʻjaligining tiklanishini aks ettiruvchi statsionatashkil qilish boʻyicha Oʻzbekiston hukumati bir qator qarorlar qabul qildi. Ana shu qarorlarni amalga oshirish maqsadida muzeylarda ilgʻor kolxoz — sovxoz va MTS lar tarixini yorituvchi, sanoat va qishloq xoʻjaligi maxsulotlarining eng yaxshi namunalarini namoyish etuvchi, ishlab chiqarish ilgʻorlarining ish uslubi bilan yaqindan tanishtiruvchi ekspozitsiyalar paydo boʻla boshladi.

Oʻzbekiston xalqlari tarixi muzeyi Oʻzbekiston Xalqlari tarixiga oid doimiy ekspozitsiya tashkil etishga kirishdi. Bu ishda Oʻz FA Tarix istituti va Oʻrta Osiyo Davlat Universitetining yetakchi mutaxassislari katta yordam koʻrsatdilar. Dastlab «Fevral burjua —demokratik inqilobi» va «Sovet Oʻzbekistoni» boʻlimlari tayyorlandi. 1 948 yili «Oʻzbekiston hududida ibtidoiy jamoa va quldorlik tuzumi» hamda «Feodal davlatlar» boʻlimi ochildi.

Oʻzbekistondagi koʻpchilik muzeylar 1 946—1 953-yillarda koʻrgazma tipidagi ekspozitsiyalar yaratish yoʻlidan bordi.Oʻzbekiston Madaniyat vazirligi madaniy — ma’rifiy muassasalari Bosh boshqarmasi huzurida muzeylar ishini koordinatsiyalash boʻyicha doimiy harakatdagi metodik seminar tashkil etildi.

1 953-yildan boshlab koʻpchilik muzeylarda ekspozitsiyalarni qurishda muayyan burilish yuz berdi. Lekin bunda asosiy e’tibor koʻproq Sovet davrini xar tomonlama yoritishga qaratildi.Masalan, Surxondaryo muzeyining Sovet davri ekspozitsiyasi: 1 ) Ulugʻ Oktabr inqilobi; 2) Fuqarolar urushi; 3) Oʻrta Osiyoning milliy — xududiy chegaralanishi; 4) Yer —suv islohoti; 5) SSSR xotin — qizlarni ozod qiluvchi mamlakat, 6) Sotsialistik industrlashtirish; 7) Uchinchi besh yillik davrida xalq xoʻjaligi; 8) Ulugʻ Vatan urushi; 9) Sovet Ittifoqi — tinchlik, demokratiya va sotsializm tayanchi; 1 0) Surxondaryo viloyatining sanoati, qishloq xoʻjaligi, madaniyati _ kabi boʻlimlarni oʻz ichiga olgan edi. Samarqand, Namangan, Fargʻona, Xorazm va Qashqadaryo muzeylarida xam shunga oʻxshash xolatni kuzatish mumkin.