Yillarda O‘zbekiston va Qozog‘iston Respublikalarining soliq siyosatini tahlil qilish

2010-2020 yillarda O‘zbekiston va Qozog‘iston Respublikalarining soliq siyosatini tahlil qilish.

Done by Qulsaxatova Sevara

2010-2020 yillarda O‘zbekiston va Qozog‘iston Respublikalarining soliq siyosatini tahlil qilish.

• Soliq haqida qisqacha tushuncha
• O`zbekiston soliq siyosati
• Qozog`iston soliq siyosati
• 2 ta davlat solishtirmasi

Soliq nima?

• Soliqlar majburiy to`lovni ifoda etuvchi pul munosabatlarini bildirib, bu munosabatlar soliq to`lovchilar (huquqiy va jismoniy shaxslar) bilan soliqni o`z mulkiga aylantiruvchi davlat o`rtasida yuzaga keladi.

O`zbekiston soliq siyosati tarixi

• O‘zbekiston Respublikasining 2007-yil 25-dekabrdagi O‘RQ-136-sonli “O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qonuni O‘zbekiston Respublikasining 2020-yil 7-yanvardagi O‘RQ-601-sonli “O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi qabul qilinishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartishlar va qo‘shimcha kiritish, shuningdek ayrim qonun hujjatlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi Qonuni bilan o‘z kuchini yo‘qotganligi sababli mazkur Kodeks ham o‘z kuchini yo‘qotgan.
• Mazkur Kodeks O‘zbekiston Respublikasining “O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksiga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi 2019-yil 30-dekabrdagi O‘RQ-599-sonli Qonuniga muvofiq yangi tahrirda qabul qilingan.
•  

Qozog`iston soliq siyosati tarixi

• Qozog‘iston Respublikasi Prezidentining 1995-yil 24-aprelda qabul qilingan “Soliqlar va byudjetga boshqa majburiy to‘lovlar to‘g‘risida”gi farmoni soliq tizimiga ijobiy o‘zgarishlar kiritdi. Amaldagi soliq va yig‘imlar sonini 46 tadan 11 taga qisqartirish, xalqaro amaliyotga muvofiq soliqqa tortish tamoyillarini o‘zgartirish, xalqaro soliqqa tortishni joriy etish, soliqlarni belgilar bo‘yicha tasniflash, shuningdek, bu bilan chambarchas bog‘liqligi shular jumlasidandir. ko'plab qonunlarga ega hujjat.Yangi qoidalarning joriy etilishi soliq tizimidagi boshqa tub o'zgarishlarni ham o'z ichiga oladi. 

Bugungi kunda qozog`iston soliq siyosati

• Soliq kodeksi 2002 yil 1 yanvardan kuchga kirdi . U soliqqa tortishning puxta o‘ylangan huquqiy asoslarini yaratish bo‘yicha yakuniy vazifani hal qilishga qaratilgan.

Qozog`istonda Quyidagicha soliq turlari mavjud

• Korporativ daromad solig'i
• Shaxsiy daromad solig'i
• Qo'shilgan qiymat solig'i
• Aktsizlar
• Yer qaʼridan foydalanuvchilarning soliqlari va maxsus toʻlovlari
• Eksport qilinadigan neft uchun renta solig'i
• Ijtimoiy soliq
• Yer solig'i
• Avtotransport solig'i
• Mulk solig'i
• Shartnomalar bo'yicha mahsulotlarni taqsimlashda RK ulushi

soliq yuki tahlili

2019 YILDA IQTISODIYOTGA SOLIQ YUKI KAMAYDI

• Operativ ma’lumotlarga koʻra, 2019 yilda Davlat byudjeti va davlat maqsadli jamgʻarmalarining daromadlari 137 trln soʻmni (YaIMga nisbatan 26,1%) tashkil etgan, bu 2018 yildagiga qaraganda 27% koʻp. 2018 yilda daromadlar 108 trln soʻmni yoki YaIMga nisbatan 26,5%ni tashkil etgan. Shu tariqa, iqtisodiyotga soliq yuki 0,4% kamaygan.