Yil O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jaligi instituti

1-mashq.
Radiometrni ishga tayorlash

1. 
   5-10 minut davomida xona xavosi shamollatib tozalanadi.
   
2. 
   Xisoblash asbobini GSB-2 bloki va yuqori kuchlanishli to’g’irlagichga ulanadi.
   
3. 
   Tortsli schotchik qo’rg’oshinli uychaga joylashtiriladi.
   
4. 
   B-2 qurilma elektr tarmog’iga ulanadi, bu xolda sinov lampasi yonadi va qurilmaning qizishi uchun 10-15 min kutildi.
   
5. 
   Ulagich “tekshirish” holatiga qo’yiladi va ulagich richagini ishga tushirib neon lampalar implusi qayt etila boshlaydi.
   
6. 
   Xisoblash sxemasining raqamlari va neon lampalarini o’chirish uchun (“сброс”) tugmachasidan foydalaniladi.
   
7. 
   Elektromexanik schotchiklarining ko’rsatgich siferblatni 0 raqamligini ko’rish kerak va “ulash” yoki “qo’shish” (“пуск”) tumblerini va sekundomerni to’xtatish kerak.
   
8. 
   EMS dagi raqamlar 47- jadvalga yozib olinadi, xisoblash koeffisenti bo’yicha va tajribani 2,3,4,5 va 6 minut vaqt uchun o’lchash natijalari yozib boriladi.
   

47-jadval
Radiometr yordamida o’lchash natijalari

o’lchashlar	Har qaysi o’lchaslar siyenti	Xisoblash koyeffisienti	EMS Ko’rsatishi	Neonli lampochkalar yongandagi raqmlar soni	Xisoblash vaqtuda qayd qilingan impuls	Xisoblash tezligi (imp/min)	50 Gs chasto-tali tezlikda chetga chiqarish
№	Z	K	K(a 100+v)	C	n	N n/z	3000-N x100 3000

9. 
   Yuqoridagi tartib bo’yicha har xil mavjud radioaktiv moddalarning aktivligini hisoblang. Har xil tog’ jinslarida, yong’oqning qobig’da, mag’zida, bargida, paxta chigiti qobig’ida o’lchang va natijalarini jadvalga yozib boring.
   
10. 
    Olingan natijalarning o’rtacha kvadratik xatolikligini hisoblab, styutent jadvali bo’yicha ishonchlilik (extimolik) darajasi aniqlansin.