Yer usti transport tizimlari

Dvigatelni konstruktiv xususiyatlarini bildiruvchi parametrlar. 
Bu parametrlar 
quyidagilar: 

silindarlarning soni; 

silindrlarning joylashuvi; 

---

25 

porshen yo‘lini silindr diametriga nisbati – ρ=S/D; 

krivoship radiusini shatunning uzunligiga nisbati - λ=r/
l
sh
Silindrlarning soni
. Silindrlarning sonini ko‘paytirish yoki kamaytirishda 
dvigatellar konstruksiyasi va ishlashidagi quyidagi o‘zgarishi mumkin bo‘lgan
kattaliklar xisobga olinishi zarur. Ular quyidagilar: 

silindrlar blokining o‘lchamlari, ya’ni dvigatelning gabarit o‘lchamlarining 
o‘zgarishi; 

dvigatelning muvozanatlashishi; 

avtomobil va traktorlar yurishining ravonligi; 

porshen guruxining issiqlikdan zo‘riqishi; 

dvigatelning og‘irligi va eyilishining o‘zgarishi; 

ishlab chiqarishdagi xarajatlar; 

ishlatishdagi xarajatlar. 
Dvigatelning litraji o‘zgarmagan xolda silindrlar sonining ko‘payishi, ularning 
o‘lchamlarini kichiklashuviga olib keladi. Bu kichiklashuv silindr ichki yuzasini 
o‘zining xajmiga bo‘lgan nisbatini ozaytiradi. Demak, silindr ichidagi issiqlikni 
tashqariga berish kamayadi. Detallarning issiqlikdan zo‘riqishi ortadi. Bunday 
sharoitda sovitishni jadallashtirish zarur bo‘ladi.