“Yer tuzishni loyihalash” fanidan “Ishchi loyihalarni tuzishning vazifalari, mazmuni va usullari” mavzusidagi ko’rgazmali ma`ruza ta`lim texnologiyasi modeli

Loyihada quyidagilar keltiriladi: 
•
ob`ektning joylashgan o`rni;
•
tumanning tabiiy sharoitlari bo`yicha 
tavsifi; 
•
qurilish ob`ektining ishlab chiqarish-
xo`jalik tavsifi; 
•
bir ishchiga rejalashtirilgan ish hajmi va 
zarur ishlab chiqarish bazasining mavjudligi;
•
qurilish muddatlari va ketma-ketligi;
•
ishchi kadrlarga bo`lgan talab; xavsizlik 
texnikasi. 

---

5. Smeta-moliya hisob-kitoblari
Smeta 
deganda 
ishchi 
chizmalarga 
va 
ishlar 
hajmi 
qaydnomalariga mos injenerlik tadbirlarini va qurilish ob`ektlarini 
amalga oshirish uchun zarur bir martalik xarajatlar miqdori 
aniqlanadigan hujjat tushuniladi. 
Butun loyihalangan qurilish, ayrim ob`ektlar, inshootlar va sh.o`. 
uchun zarur pul xarajatlari miqdori smeta bahosi hisoblanadi va 
kapital harajatlarning umumiy miqdorini aniqlaydi. 
Smetalar
- 
bu 
loyiha-qidiruv ishlarini o`tkazish, qurilishni va kapital 
xarajatlarni rejalashtirish uchun asosdir.
Ular ishlarni to`xtovsiz 
moliyalash uchun sharoit yaratib berishadi, bu yer tuzish 
chizmalarini va loyihalarni amalga oshirishda katta ahamiyatga 
ega. Loyiha-smeta hujjatlarida belgilangan kapital xarajatlardan 
keyingi hisoblashlarda, loyihalanayotgan tadbirlarning iqtisodiy 
samaradorligini 
va 
ishchi 
loyihalarning 
texnik 
iqtisodiy 
ko`rsatkichlarini aniqlashda foydalaniladi. 

---

Ishchi loyihalarga smeta hujjatlarining quyidagi turlari kiradi: 
yer tuzishning umumiy qiymatini yoki amalga oshirilayotgan navbati 
qiymatini aniqlovchi loyiha (ishchi loyiha) qiymatining
yig’ma smeta 
hisobi;
kompleks loyiha ishlanadigan, ya`ni yerlarni o`zlashtirish bilan bir 
vaqtda uy-joy qurilishiga, yerlarni madaniylashtirishga va boshq. 
kapital xarajatlar ajratiladigan vaziyatlar uchun xarajatlar 
ma`lumotnomasi; xarajatlar ma`lumotnomasi mos qurilishning 
umumiy qiymatini aniqlovchi yig’ma smeta hisoblari asosida amalga 
oshiriladi;
qurilishning aniq turi va maxsus ishlar uchun 
lokal smeta
;
har bir ob`ekt uchun jihozlar sotib olishning xarajatlarini va ularni 
montaj qilish bo`yicha ishlar bahosini aniqlovchi lokal smeta;
hududning loyihaviy tashkil etilishi ob`ektiga kiradigan ayrim ish 
turlarini bajarish yoki inshootlarni qurish qiymatini aniqlovchi ob`ekt 
smetasi; 
loyiha-qidiruv ishlari; ilmiy-tekshiruv, tajriba-konstruktorlik va 
ekspyerimental ishlarni bajarish uchun smetalar.

---

Smeta hujjatlarining shakli, tuzish tartibi va usullari 
korxonalarni, bino va inshootlarni qurish uchun loyiha-smeta 
hujjatlarini ishlash, kelishish va tasdiqlash tartibi, ularning tarkibi 
to`g’risidagi yo`riqnomada belgilangan.