*xududiy birlik chegarasida kiymat-larni tarkibini yoki dinamikasini ifodalaydigan diagrammalar yordamida tasvirlash usuli
areal
|
izochiziq usuli
|
chiziqli belgilar
|
|
4
|
8
|
2
|
Biror siyosiy-ma’muriy va tabiiy chegaralari ko‘rsatilgan hududlarda voqea-hodisalarning geografik tarqalishi, diagrammalar yordamida tasvirlanishiga nima deb ataladi?
|
*kartodiagramma
|
teng chiziq (izoliniya)
|
nuqtalar
|
kartogramma
|
|
4
|
8
|
2
|
Qaysi usulda deyarli hamma vaqt absolyut miqdorda byerilib, qanday sifat ko‘rsatkichlaridan tashkil topganini ham ko‘rsatadi?
|
*kartodiagramma
|
teng chiziq (izoliniya)
|
nuqtalar
|
kartogramma
|
|
4
|
8
|
2
|
Qaysi usul chegaralarga asoslanadi va chegaralar ushbu usulning asosiy elementlaridan biri bo‘lib, aniq o‘qiladigan qilib byeriladi.
|
*kartodiagramma
|
teng chiziq (izoliniya)
|
nuqtalar
|
kartogramma
|
|
4
|
8
|
2
|
Qaysi usulda byeriladigan miqdor ko‘rsatkichlari rang yoki shtrixlar bilan ko‘rsatiladi.
|
*kartogrammada
|
chiziqlar
|
yullar
|
daryolar
|
|
4
|
9
|
2
|
Muayyan chegaradagi asosan, ma’muriy chegara doirasidagi voqea va hodisalarni nisbiy miqdorda ko‘rsatish usuliga nima deb aytiladi?
|
*kartogramma
|
teng chiziq (izoliniya)
|
nuqtalar
|
kartodiagramma
|
|
4
|
10
|
1
|
Uzunasiga davom etgan kengligi karta masshtabida ifodalanmay-digan usul qaysi ?
|
*chiziqli belgilar
|
izochiziq usuli
|
areal
|
kartogramma
|
|
4
|
10
|
2
|
Chiziqli belgilar usuli nima?
|
* uzunasiga davom etgan kengligi karta masshtabida ifodalanmaydigan kartografik usul
|
izochiziq usuli
|
areal
|
kartogramma
|
|
4
|
10
|
2
|
Kartalarda voqea-hodisalarning miqdor ko‘rsatkichlari chiziqlar yo‘g‘onligi bilan, sifat ko‘rsatkichlari esa rang yoki shtrixlar bilan tasvirlansa, qanday belgilar usuli deb yuritiladi?
|
*chiziqli
|
teng chiziq (izoliniya)
|
nuqtalar
|
kartodiagramma
|
|
4
|
10
|
2
|
Umumgeografik kartalarda chegaralar – daryolar, kanallar, temir va avtomobil yo‘llari shu usulda ko‘rsatiladi. Lekin bu ob’ektlar masshtabsiz, shartli belgilar bilan tasvirlanadi, bu qaysi usul?
|
*chiziqli
|
teng chiziq (izoliniya)
|
nuqtalar
|
kartodiagramma
|
|
4
|
11
|
1
|
Sayoxat marshrtularini ko‘rsatuvchi belgilar usuli qaysi
|
*xarakatdagi
|
izochiziq usuli
|
chiziqli belgilar
|
areal,
|
|
4
|
11
|
2
|
Qushlarni ko‘chishlarini ko‘rsatuvchi belgilar usuli qaysi?
|
*xarakatdagi
|
izochiziq usuli
|
chiziqli belgilar
|
areal
|
|
4
|
11
|
2
|
Strelkalar ranggi, shakli, yo‘g‘onligi va tuzilmasi (ichki tuzilishi) bilan farq qiladi. Strelkalarning yo‘g‘onligi absolyut ko‘rsatkichda yoki pog‘onali bo‘lishi mumkin. Dunyo sanoati va transporti kartalari shu usulda tasvirlanadi.
|
*harakatdagi chiziqlar
|
teng chiziq (izoliniya)
|
nuqtalar
|
kartodiagramma
|
|
4
|
12
|
2
|
Belgilar, chiziqli belgilar va sifatli rang usullari qo‘shilib qo‘llanilsa yaxshi natija byeradi. Bu qanday usul?
|
*xar xil usullarni qo‘shib tasvirlash
|
teng chiziq (izoliniya)
|
nuqtalar
|
kartodiagramma
|
|
4
|
14
|
2
|
Relef bu usulda bilan tasvirlanganda chiziqlarning ingichka va yo‘g‘onligiga qaraladi. Relef tik bo‘lsa yo‘g‘onlashtirilgan qora chiziqlar bilan ko‘rsatiladi.
|
*shtrix chiziqlar
|
pyerespektiv
|
otmivka usuli
|
gorizontallar oralig‘ini bo‘yab ko‘rsatish usuli
|
|
4
|
14
|
2
|
kartada absolyut balandligi bir xil bo‘lgan nuqtalarni tutashtiruvchi chiziqlar nima deb ataladi?
|
*gorizontallar
|
shtrix chiziqlar
|
otmivka usuli
|
pyerespektiv
|
|
4
|
14
|
2
|
Bunday usulda relefni tasvirlash kartografiyada gipsometrik usul deb ataladi. Bu usul izogips (teng balandlik)larga asoslangan.
|
*gorizontallar oralig‘ini bo‘yab ko‘rsatish usuli
|
shtrix chiziqlar
|
otmivka usuli
|
pyerespektiv
|
|
4
|
14
|
2
|
Relefning eng yaxshi tasviri qaysi usul (relefli karta) hisoblanadi? Relefni tasvirlashda va uni kartaga tushirishda kompyutyer grafikasidan ham foydalanilmoqda.
|
*karta-model
|
shtrix chiziqlar
|
otmivka usuli
|
pyerespektiv
|
|
4
|
14
|
2
|
kartalashtirilayotgan geografik ob’ektlarning oronimlar-nimaning nomlanishidir?
|
*relef
|
suv ob’ektlarining
|
etnoslar nomlari,
|
fauna dunyosining nomlarini
|
|
4
|
15
|
2
|
Geografik nomlarning kelib chiqishi, mazmuni, o‘zgarishi va tasnifini maxsus qaysi fan o‘rganadi?
|
*toponimika
|
kartografiya
|
geografiya
|
atlaslar
|
|
4
|
15
|
2
|
Qanday fan kartalashtirilayotgan geografik ob’ektlarning shaxsiy nomlanishidir?
|
*toponimlar-
|
kartografiya
|
geografiya
|
atlaslar
|
|
4
|
15
|
2
|
kartalashtirilayotgan geografik ob’ektlarning etnonimlar -nimaning nomlanishidir?
|
*etnoslar nomlari
|
suv ob’ektlarining
|
relef
|
fauna dunyosining nomlarini
|
|
4
|
15
|
2
|
kartalashtirilayotgan geografik ob’ektlarning zoonimlar -nimaning nomlanishidir?
|
*fauna dunyosining nomlarini
|
suv ob’ektlarining
|
etnoslar nomlari,
|
relef
|
|
4
|
15
|
2
|
Geografik nomlar kartalarda, asosan, necha xil shaklda byeriladi: yoziladi.
|
*mahalliy rasmiy shaklda, fonetik, an’anaviy shakllar va tarjima qilib
|
mahalliy rasmiy shaklda, fonetik,
|
fonetik, an’anaviy shakllar va tarjima qilib
|
mahalliy rasmiy shaklda, tarjima qilib
|
|
4
|
15
|
2
|
Qaysi shaklda – ob’ekt qaysi mamlakat hududida joylashgan bo‘lsa, shu davlatning tilida va qabul qilingan alifbosida yoziladi?
|
*mahalliy rasmiy shaklda
|
fonetik shaklda
|
an’anaviy shaklda
|
tarjima shaklida
|
|
4
|
15
|
2
|
Geografik nomlarni qaysi shaklda talaffuz qilish boshqa, yozilishi boshqa bo‘ladi? Masalan, Fransiyaning poytaxti Parij Pari, Fyerg‘ona Parg‘ona deb, talaffuz qilinadi.
|
*fonetik shaklda
|
mahalliy rasmiy shaklda
|
an’anaviy shaklda
|
tarjima shaklida
|
|
4
|
15
|
2
|
Qaysi shaklda nomlar odat bo‘lib qolgan shakli bilan yuritiladi? Masalan, Fransiya poytaxti o‘z mamlakatida Paris deb yuritilsada, bizda Parij deb, Suomi davlati bizda Finlandiya deb yuritiladi.
|
*an’anaviy shaklda
|
fonetik shaklda
|
mahalliy rasmiy shaklda
|
tarjima shaklida
|
|
4
|
15
|
2
|
Geografik nomlar ba’zan aynan tarjima qilinadi. Masalan, ruschada Ognennaya Zemlya – Olovli yer, Zelyonыy mis – Yashil burun, CHyernoe more – Qora dengiz, Beloe more – Oq dengiz va hokazolar.
|
*tarjima shaklida
|
fonetik shaklda
|
an’anaviy shaklda
|
mahalliy rasmiy shaklda
|
|
5
|
1
|
2
|
Qanday kartalar uchta katta guruhga bo‘linadi:
1-tabiiy kartalar;
2-ijtimoiy-iqtisodiy kartalar;
3-tarixiy kartalar.
|
*mavzuli kartalar
|
obzor-topografik kartalar
|
umumgeografik kartalar
|
topografik kartalar
|
|
5
|
1
|
2
|
Qanday kartalar qamrab olgan hududi bo‘yicha, mazmuni, masshtabi, maqsadiga ko‘ra tasniflanadi.
|
*geografik kartalar
|
mavzuli kartalar
|
umumgeografik kartalar
|
topografik kartalar
|
|
5
|
2
|
2
|
Kartalarda- k/x karta va planlarida botkoklik yerlarni konturlari ichiga chizilsa qanday shartli belgilar deyiladi?
|
*masshtabli
|
masshtabsiz
|
chiziqli
|
raqamli
|
|
5
|
3
|
1
|
Kartalarda chegaralar bilan belgilangan belgilar qanday shartli belgi xisoblanadi?
|
*masshtabli
|
masshtabsiz
|
chiziqli
|
raqamli
|
|
5
|
4
|
2
|
Umumiy dastur asosida tuzilgan va turli xil mazmunga ega bo‘lgan kartalarning bir butun asar tarzidagi tizimli to‘plamiga nima deyiladi?
|
*geografik atlaslar
|
sintetik kartalarda
|
planlar
|
kartalar
|
|
5
|
5
|
2
|
Birinchi marta «atlas» so‘zi kimning nomidan olingan degan fikrlar bor?
|
*liviyaning afsonaviy podshosi atlas
|
misr afsonaviy podshosi kartas
|
rim afsonaviy podshosi sezar
|
turon afsonaviy podshosi atlas
|
|
6
|
1
|
1
|
Genyeralizatsiya nima?
|
*umumlashtirish va saralash xamda tanlash degan ma’noni bildiruvchi kartografik ifoda
|
tugrilash
|
taxrirlash
|
nashr qilish
|
|
6
|
1
|
2
|
genyeralizasiyaning mohiyatini va bu jarayonning murakkabligini ta’kidlab, masshtab, maqsad, kartaning mavzusi va tasvirlanayotgan landshaft, saralash va umumlashtirishning asosini tashkil etadi deb kim hisobdi?
|
*professor K.A.Salishev
|
professor Maks Ekkyert
|
professor L.Bugaevskiy
|
professor T.Mirzaliev
|
|
6
|
2
|
1
|
Kartografik genyeralizatsiya omillari: masshtab, maqsad,mazmuni va yana qaysisi bor?
|
*uziga xos geografik xususiyati
|
maqsad.,
|
mazmuni
|
masshtab,
|
|
6
|
2
|
1
|
Kartografik genyeralizatsiya omil-lari: masshta-bi, mak-sadi, uziga xos geografik xususiyatlari va yana qaysisi bor?
|
*mazmuni,
|
maqsad.,
|
masshtab
|
uziga xos geografik xususiyati
|
|
6
|
2
|
1
|
Kartografik genyeralizatsiya omillari: uziga xos geografik xususiyatlari va masshtabi va mavzusi va yana qaysisi bor?
|
*maqsad.,
|
masshtab,
|
mazmuni
|
uziga xos geografik xususiyati
|
|
6
|
2
|
1
|
Kartografik genyeralizatsiya omillari: uziga xos geografik xususiyatlari, maqsadi, mavzusi va yana qaysisi bor?
|
*masshtab,
|
maqsad.,
|
mazmuni
|
uziga xos geografik xususiyati
|
|
6
|
2
|
1
|
Umumlashtirish va saralash xamda tanlash degan ma’noni bildi-ruvchi kartografik ifoda nima?
|
*genyeralizatsiya
|
tug’rilash
|
taxrirlash
|
nashr qilish
|
|
6
|
2
|
2
|
genyeralizasiyaning asosiy qanday ko‘rsatkichi hisoblanadi?
|
*geometrik aniqlik
|
tug’rilik
|
aniqlik
|
nomutanosiblik
|
|
6
|
3
|
2
|
Ba’zan chiziqli belgilar orqali ko‘rsatilgan ob’ektlar, chiziqning yo‘g‘onlik darajasiga emas, balki aniqlik va o‘quvchanligiga e’tibori qachon byeriladi?
|