Yem-xashak yetishtirish agronomiya asoslari

J o ‘xori
Ahamiyati.
  Jo'xori  eng muhim  donli  o'simliklardan  hisoblanib,  oziq- 
ovqat,  yem-xashak,  shuningdek  texnik  va  agrotexnik  ahamiyatga  ega.
Jo'xorining donidan un tayyorlanadi, lekin uning unidan yuqori sifatli 
non  hosil  bo'lm aydi.  Shuning  uchun  oq jo'xorining  uniga  30-50  foiz 
bug'doy  uni  q o 'sh ib   non  tayyorlanadi.  Jo'xorining  donidan  mahalliy 
taomlardan  «go'ja»  tayyorlanadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Yem-xashak sifatida  jo'xorining doni va poyasi ishlatiladi.Uning doni 
uy  p a rra n d a la ri  va  hayvonlar  uchun  to 'y im li  ozuqa  b o 'Iib ,  uni 
butunligicha  yoki  yorma  holda  berish  mumkin.  Donining  tarkibida  70 
foiz kraxmal,  12 foiz oqsil, 3,5 foiz moy moddalari bo'lib,  bir kilogramm 
donining  to‘yimliligi  1,22  ozuqa  birligiga  ega.
Jo ‘xorining  poyasi  mollarga  ko‘k  holicha  beriladi,  undan  xashak  va 
donining sut-mum pishish davrida o‘rilganda  sifatli  silos  tayyorlanadi.
Jo ‘xori  o'rilgandan  so‘ng,  yangi  bachki  (qo'shimcha)  poyalar  hosil 
qilish  xususiyatiga  ega,  shu  sababli  uni  bir  yilda  ikki,  b a ’zan  uch 
martagasha  о ‘rib  olish  mumkin.
Nihoyat jo ‘xori agrotexnika ahamiyatiga ham ega, u qurg'oqchilikka, 
tuproq sho'riga chidamlli o'simlik hisoblanadi.Uni  takroriy ekin sifatida 
ekish  mumkin,  chopiqtalab  o ‘simlik  bo‘lganligi  uchun  boshqa  ekinlar 
bilan  almashlab  eksa  ham  bo‘ladi.
Tarixi.
  Jo‘xori juda  qadimgi  o ‘simlik  b o ‘lib,  u  ekvatorli  Afrikadan 
kelib  chiqqan.  J o ‘xori  Misrda  bizning  eramizdan  2200  yil  oldin  ekila 
boshlangan.  U  Sharqiy  va  Janubiy  Osiyoda,  M anjuriyada,  Xitoyda, 
Hindistonda  ham  juda  qadimdan  beri  ekilib,  asosiy  oziq-ovqat  va  em- 
xashak  o‘simligi  hisoblanadi.
Yevropaga  jo 'x o ri  XV  asrda,  A m erikaga  XVII  asrda  tarqalgan. 
Markaziy Osiyo  davlatlari hududida ham 2000-3000 yillardan  beri ekilib 
keladi. Yer yuzida  jo ‘xori 60 mln ga yerga ekiladi.  Hozirgi vaqtda jo ‘xori 
M DH   davlatlarining deyarli ko‘pchiligi, jum ladan,  Ukrainada, Shimoliy 
Kavkazda,  Volga  b o ‘yining  quyi  etaklarida,  Stavropol,  K rasnodar 
o ‘lkalarida  va  Markaziy  Osiyo  davlatarida  ekiladi.
0 ‘zbekistonda jo ‘xori asosan sho‘rlangan suv bilan kam ta ’minlangan 
v a  qism an  lalm i  y erla rd a  -   Q o ra q a lp o g 'isto n ,  X orazm ,  B uxoro, 
Samarqand,  Jizzax,  Sirdaryo  viloyatlarida  va  F arg'ona  viloyatlarining 
ayrim  tumanlarida  ekiladi.