Yem-xashak yetishtirish agronomiya asoslari

2-jadval
Tuproqdagi  fizik  qum  miqdorini  aniqlash
Tartib
raqami
Tekshirish 
uchun  olingan 
tuproq hajmi, 
ml
Tuproqning 
loyqa  tingan- 
dan keyingi 
hajmi, ml
Tuproq 
hajmining 
ortishi, ml
Fizik  qum
miqdori,
foiz
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Tuproq  qovushmasi.  H ar  qaysi  qatlam dagi  zarra  va  bo'lakchalar 
zichligining xarakteri va darajasi tuproq qovushmasi deyiladi. Tuproqning 
bu morfologik belgisi ona jinsning mexanik tarkibiga, tuproqning organo- 
mineral  va  mexanik  tarkibiga,  tuzilmasiga  bog‘liq.
Tuproq  qo‘shilmasi.  Tuproq  paydo  bo'lish jarayoniga  hech  qanday 
aloqasi  bo'lm agan,  sirtdan  qo'shilib  qolgan  mineral,  tog‘  jinsi  parchasi 
va  organizm  qoldiqlari  singari  m oddalar  tuproq  q o ‘shilmasi  deyiladi. 
Hayvonlaming  suyagi,  o'simliklarning  qoldig'i -   biologik  qo'shilmalar, 
tosh,  shag'al  singarilar mineral  qo'shilmalardir.
Tuproqning kimyoviy tarkibi.  Tuproqning kimyoviy tarkibi ona jinsga, 
shuningdek,  organik  modda  -   chirindiga,  florasiga  ham da  tuproqqa 
qanday kimyoviy moddalar  bilan  ishlov  berilishiga  bog'liq.
T uproqdagi  barcha  kimyoviy  elem entlarni  o'sim liklar  o'zlashtira 
olmaydi, ya’ni kerakli miqdordagisinigina birikmalar holida o'zlashtiradi.
M arkaziy  Osiyo  m intaqasidagi  tu p ro q lard a  kalsiy  karbonatning 
miqdori  20  foizni tashkil etadi.  Shuning uchun ham bu tuproqlar neytral 
kimyoviy  muhitga  ega,  ya’ni  vodorod  ko'rsatkichi  pH  6,5-8,0  ga  teng. 
T u p ro q d a   ae ro b   yoki  an a e ro b   ja ra y o n la rin in g   so d ir  b o 'lish ig a  
qaram asdan,  tuproqlarim izning  kislotaligi  o'zgarm aydi  va  u   doimo 
neytralga  yaqin  bo'ladi.  T u p ro q n in g  kim yoviy  tark ibi  3-jadvalda 
keltirilgan  (  A.  P.  Vinogradov  m a ’lumoti).