Yassi chuvalchanglar tipi: so'RG'ichlilar sinfi jigar qurtining tuzilishi

Odamda parazitlik qiluvchi so'rg'ichlilar

• Qon so 'rg'ichlisi - shistozoma (Shistosoma haematobium, ikki jinsli hayvon. Erkagi tanasi 12-14 mm, urg'ochisi (20 mm) nikidan kalta, lekin ancha keng bo'ladi. Urg'ochisi ingichka, erkagining qorin tomonidagi tamovsimon chuqurchasida joylashgan boiadi. Shistozomalar odamning qorin bo'shlig'idagi yirik vena tomirlari, shuningdek buyrak va qovuq venalarida yashaydi. Urg'ochisi qovuq devori va orqa ichak venasiga tuxum qo'yadi. Miratsidiy lichinkasi boigan tuxumlar qovuq devorini teshib, uning bo'shlig'iga, undan siydik bilan tashqariga chiqib ketadi. Suvda tuxumdan chiqqan miratsidiylar ayrim chuchuk suv qorinoyoqli mollyuskalari tanasiga kirib oladi. Mollyuskalar tanasidan suvga chiqqan serkariylar cho'milayotgan yoki sholipoyada ishlayotgan odamlar terisini teshib, qon tomiriga o'tib oladi. Bu parazit paydo qiladigan kasallik shistozomatoz deyiladi. Parazit bemfnirda qovuq, buyrak va siydik nayining devorini jarohatlaganda siydik bilan birga qon ajraladi.

• So’lak bezi orqali yuqishi

Zararlangan organlarning yaliglanishi va parazit tuxumlari atrofida fosforli tuzlarning to’planishi qovuqda tosh hosil bo’lishiga olib kelishi mumkin. Kassalik janubiy hududlar,xususan ,nil daryosi vodiysida,Hindiston,Janubiy-sharqiy osiyo janubiy Amreqa va boshqa mintaqalarda tarqalgan.

• So’rg’ichlilarning ko’p turlari yavvoyi va uy hayvonlarida parazidlik qilib, katta ziyon yetkazadi.Masalan:Echinostomatidae oilasi turlari xonaki parandalar ichagida yashab,ba’zan ularni qirilib ketishiga sabab bo’ladi.So’rg’ichlilar sinfi degenetik so’rg’ichlilar vaaspidogastrlar kenja sinfiga bo’linadi.

Hayvon organizimida rivojlanishining umumiy tuzulishi.

Xulosalar

• Yassi chuvalchanglar - eng tuban tuzilgan bilateral simmetriyali hayvonlar. Ulaming tanasi orqali faqat bitta simmetriya chizig'ini o'tkazish murnkin. Ko'pchilik yassi chuvalchanglarning tanasi cho'ziq bo'lib, dorzoventral (orqa-qorin) yo'nalishida yassilashgan.
• Yassi chuvalchanglar uch qavatli hayvonlar. Ontogenezda ulaming to'qima va organlari uchta murtak varaqlaridan, xususan tana qoplagichini hosil qiladigan ektodermadan, ichakni hosil qiladigan endodermadan va ular oraligida joylashgan mezodermadan kelib chiqadi.
• Kiprikli chuvalchanglarning tanasi mayda kiprikchalar bilan qoplangan cho'ziq bargsimon shaklda bo'ladi. Dengiz yoki chuchuk suvlarda erkin yashaydi, ayrim turlari quraqlikda ham uchraydi.
• So 'rg 'ichlilar sinfiga 400 dan ortiq tur kiradi. Hamma vakillari umurtqali va umurtqasiz hay vonlaming ichki organlaiida parazit yashaydi. Kattaligi bir necha mm, ba'zan bir necha sm gacha, baliqlarda parazitlik qiladigan ayrim so'rg'ichlilarning uzunligi 1,5 m ga yetadi. (Didymozoidae oilasi turlari).