Yassi chuvalchanglar (plathelminthes) tipi

TASMASIMON CHUVALCHANGLAR (CYSTODA) SINFI

• Cestoda — yassi chuvalchanglar turkumiga kiruvchi parazit qurtlar sinfi (Platyhelminthes). Turlarning ko’pchiligi – va eng mashhurlari – Eucestoda kichik sinfidagilar ; ular kattalar kabi lentaga o’xshash qurtlar bo’lib, lenta chuvalchanglari deb nomlanadi . Ularning tanasi proglottidlar deb nomlanuvchi ko’plab o’xshash birliklardan iborat – asosan boshqa organizmlarni yuqtirish uchun atrof-muhitga muntazam ravishda to’kiladigan tuxum paketlari. Boshqa kichik sinfning turlari Cestodaria , asosan, parazitlarni yuqtirgan baliqlardir.

SESTODSEMONLAR (CESTODARIA) SINFI

• Tasmasimon chuvalchanglar voyaga yetgan davrida umurtqali hayvonlar
• va odam ichagida parazitlik qiladi. Ularning lichinkasi umurtqasiz va umurtqali hayvonlar tanabo‘shlig‘i va ichki organlaridaparazitlik qiladi.
• Tuzilishi. Tanasi ko’pincha uzun tasmasimon bo’lib, ko‘p sonli
• bo‘g‘imlar – proglotidlarga bo‘lingan. Tanasining oldingi qismi kichik
• boshcha – skoleksni hosil qiladi. Tananing skoleksdan keyingi
• bo‘g‘imlarga bo‘linmagan qismi bo’yin deyiladi, undan keyinda esa proglottidlar joylashgan

SO‘RG‘ICHLILAR (TREMATODA) SINFI

• Soʻruvchilar — yassi chuvalchanglar sinfi. Hayvonlar, baʼzan odamning ichki parazita. Toʻgʻri ichakli kiprikli chuvalchanglardan kelib chiqqan. Gavdasining uz. Bir necha mm dan 5 sm (baʼzan 1,5 m) gacha. Shakli bargsimon, baʼzan choʻziq. Odatda, 2 soʻrgʻichi bor. Ogʻiz soʻrgʻichi gavdasining oldingi uchida, uning tubida ogʻiz teshigi joylashgan. Qorin soʻrgʻichi ogʻiz soʻrgʻichidan orqaroqda, baʼzan gavdasining keyingi qismida. Tana qoplogʻichining epiteliy hujayralari parenximaga botib kirgan, kipriksiz. Hayot sikli murakkab nasl gallanishi va xoʻjayin almashinish orqali boradi. Tuxumi suvga tushganida undan kiprikli lichinka— miratsidiy chiqadi. Lichinka 1oraliq xoʻjayin (mollyuska) tanasiga oʻtib, sporatsistaga aylanadi. Sporatsista pedagenez (lichinka davrida koʻpayish) orqali 2lichinka — rediyni hosil qiladi. Rediylar ichida 3lichinka — dumli serkariylar yetishadi. Serkariylar suvga chiqib, 2oraliq xoʻjayin (suv hasharotlari lichinkasi)ni zararlaydi va sistaga oʻralib, metatserkariyga aylanadi. 5000 dan koʻproq turi bor. S. — hayvonlar va odamda trematodoz kasalligini paydo qiladi.