YAXSHI NIYAT
Habib Rahmat
Bir kun oʻgʻlim soʻrab qoldi:
— Bobolarim boʻlganmi?
Bor boʻlsalar qani ular,
Elga xizmat qilganmi?
Nе dеyishga qoldim hayron,
Boʻlmasdi shu turishda:
— Katta bobong shahid boʻlgan
Tengsiz jangda, urushda!
«Urush» soʻzin eshitdi-yu,
Oʻgʻlim birdan oʻzgardi.
Koʻzlarida gʻazab chaqnab
Bir nimalar soʻzlardi.
— Urush muncha yomon ekan,
Oʻylab topgan kim buni?
Yalmogʻizdan battar ekan
Odam, olam dushmani.
Mеhr bilan tikildim shod
Shu murgʻak polaponga.
Hayajondan oʻgʻilchamni
Dast koʻtardim osmonga.
http://eduportal.uz
145
— Sеning jajji yuragingda
Olam orzu ovozi.
Yaxshi niyat oʻlmaydi hеch
Yuksak boʻlur parvozi.
Oʻgʻlim xursand soʻzlar shodon:
— Yaxshi niyat oʻlmaydi!
Yashasin-ay,
Yashasin-ay,
Endi urush boʻlmaydi!
1. Shoir «yaxshi niyat» deganida nimani nazarda tutadi?
2. Jahon xalqlarining ezgu niyati nima deb o‘ylaysiz?
SHOIRA
Hakim Nazir
Shoiraning darsxonasida... chetlariga alvon hoshiya
tortig‘liq sariq qog‘ozlar osib qo‘yilgan. Bular maqtov
yorliqlari.
Nima bo‘ldi-yu, keyingi paytda Shoiraning bahosi sal
pasaydi. Oyi si Habiba opa bundan tashvishga tushdi.
Oldinlari ham u qizi ning o‘qishini ko‘p o‘ylar, maktab-
dan tez-tez xabar olar, qizim darsiga qaray qolsin deb,
uy yumushlariga ko‘pda alahsitmasdi. Shoira ikki fandan
uch, to‘rt baho olib kelgan kuni Habiba opa unga dedi:
— Endi, qizim, hamma ishdan butkul ozodsan.
Maktabdan tashqari vaqtlar u yoq-bu yoqqa borishni
ham qo‘y. Faqat dar singga qara.
Shoiraning dami ichiga tushdi. Qutbinikiga qandoq
qilib borishni o‘yladi. «Ha, bo‘ldi, oyim yo‘g‘ida bora-
man», — dedi ichida. Ertasiga o‘qishdan keyin, oyisi
ishdaligida Qutbinikiga borib keldi. Indiniga ham shun-
day qildi. Ammo tezda bu sir ochildi.
http://eduportal.uz
146
Habiba opa bir kuni nima ham bo‘lib fabrikadan erta
qaytdi. Qarasa, eshik qulf. Yon qo‘shnilardan so‘rasa, bi-
lishmadi. Balki Qutbinikiga ketdimikin? Qutbiniki qayerda?
Habiba opa aniq bilmasdi. Avval maktabga borib,
Qutbilar turadigan yangi uy manzilini aniqlab oldi-da,
qo‘shni binoga qarab ketdi. Qutbilarning uyini top-
di. Eshikdan kirarkan, hang-u mang bo‘lib qoldi: egni-
da fartuk tutgan Shoira terlab-pishib kir chayib turib-
di. Qutbi kirlarni ayvondagi arg‘amchiga yoyyapti, bir
to‘da bolalar esa katta xonada chug‘urchiqday g‘ujg‘on
o‘ynayapti...
Habiba opa birpas baqraygancha qarab qolgach:
— Voy, uyni yolg‘iz tashlab bu yoqda... nima
qilyap san? — dedi Shoiraga.
Shoira bir zum dong qotib turdi, keyin oyisiga yer
tagidan qarab:
— Siz... ishdan qaytguncha... — dedi-yu, u yog‘ini
aytolmadi.
Shu chog‘ Habiba opaning ko‘zi ro‘paradagi xonada
cho‘zilib yotgan kampirga tushdi, unga yaqinlashib sa-
lomlashdi. Afti burishgan-qurishgan kampir arang qaddi-
ni ko‘tarib o‘tirdi-da, inqillagan ovozda:
— Iloyo baraka topsin, qizingiz. Chaqqongina-lochin-
gina ekan. O‘rtog‘iga mehribonlik qilib, og‘irimizni yen-
gillatyapti. Umri uzoq bo‘lsin. Siz ham maqsadingizga
ye ting, bolalaringizning rohatini ko‘ring, — deb qaltira-
gan qo‘llarini yuziga surtdi.
Habiba opa hech narsa tushunolmasayam hayronli-
gini yashirdi, kampirdan hol-ahvol so‘radi. Kampir ko‘ngli
bo‘shashib, hasratga tushdi: u yaqinda kelinidan ajralib,
beshta go‘dak nevaralar bilan qolibdi, g‘amdan o‘zini ol-
dirib qo‘yibdi. O‘g‘li esa ko‘proq safarda yurarkan.
http://eduportal.uz
147
Habiba opa ahvolni tushungandan keyin kampirni
yupatgan bo‘ldi:
— Ko‘p g‘am yemang, buvijon. Birovning boshiga
tashvish tushganda qarab turib bo‘ladimi?!
Kutilmaganda u qizining yelkasini silab, dedi:
— Xafa bo‘lma, jon qizim. O‘rtog‘ingga qarashsang
qarashgin-u, faqat darslardan orqada qolasanmi, deb
qo‘rqaman-da!
— Sira qo‘rqmang, oyijon! — dedi chehrasi ochilib
Shoira va oyisini quchoqlab o‘pdi.
1. Shoira nima uchun o‘rtog‘inikiga borib, uy ishlariga yor-
dam berishini oyisidan yashirdi?
2. Shoiraning qaysi fazilati sizga yoqdi? Hikoyadan Shoiraning
fazilatlari tasvirlangan o‘rinlarni topib o‘qing.
Do'stlaringiz bilan baham: |