Yangiyo’l Texnologiya iqtisodiyot kasb-hunar koleji

РЕЛЯТИВИСТИК ДИНАМИКА

Таянч суз ва иборалар: инвариант, интервал, релятивистик механика, классик механика, мпулқс, нисбийлик назарияси кинетик энергия, тўлиқ энергия.
Воқеалар орасидаги интервал. Ҳар қандай ходисани қаерда ва қачон содир бўлганини x,y,z координаталар ва t вақт билан ҳарактерлаш мумкин.К инерциал саноқ тизимининг бирор А(x,y,z) нуқтасида t₁вақтда содир бўлаётган иккита воқеани орасидаги масофа

оралиқ (интервал) деб аталади. Иккала ходиса бўлаётган нуқталар орасидаги масофани

ва t₂-t₁ вақт айирмасини t ₁₂ белгиласак

Иккита ходиса орасидаги оралиқ катталиги ҳамма интерциал саноқ тизимларида бир хил эканлигини кўрсатиш мумкин. Dt=t₂-t₁, Dx=x₂-x₁, Dy=y₂-y₁, Dz=z₂-z₁, деб белгилаб (1) ифодани қуйидагича ёзиш мумкин.

К¹ тизимида худди шу воқеалар орасидаги оралиқ

Лоренц алмаштиришларига асосан S₁₂=S¹₁₂ эканлигини исботлаш мумкин.
Демак (1) билан ифодаланган оралиқ бир энерциал саноқ тизимидан бошқасига ўтганда инвариант ҳисобланади

Тезликларни қўшишнинг релятивистик қонуни. Тезликларни қўшишнинг релятивистик қонуни

K¹®K K®K¹







Агар жисм х ўққа параллел харакат қилаётган бўлса, унинг К тизимига нисбатан u¹ тезлиги эса u_х¹ га мос тушади.
(1)
Агар u¹=c деб фараз қилинса (1) дан

Демак, агар қўшилувчи u¹ ва J тезликлар с дан ортиқ бўлмаса, натижавий u тезлик ҳам с дан ортиқ бўлаолмайди. Демак тезликларни қўшишни релятивистик қонуни Эйнштейн постулатларига мосдир.
Релятивистик импул