Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги 
127 
belgilanadi.‖ Ba’zi‖ davlatlarda‖ esa‖ narxlarning‖ belgilanishi‖ viloyat,‖ tuman‖ va‖ mahalliy‖
hukumat tomonidan nazorat qilinadi. 
Va yana bir eng ogʻriqli savollardan biri bu – har bir oʻquvchi uchun alohida 
kitob beriladimi? Ogʻriqli deganimning sababi bor, albatta. 2015-yil UNESCOning 
Xalqaro Ta’lim Monitoringi Hisoboti e’lon qildi. Unda shunday deyilgan: ‚Ushbu yilda 
Jahon banki tadqiqotlari shuni koʻrsatadiki, kam daromadli davlatlardagi ta’lim 
iqtisodchilari mablagʻ tejash maqsadida talabalarga yetkazib beriladigan darsliklar 
sonini 1:2 nisbatdan 1:3 nisbatga kamaytirishi natijasida ta’lim sifatiga jiddiy putur 
yetkazilgan‛. 
Oʻquvchilarni yetarli darajada darslik bilan ta’minlash uchun sarflanadigan 
arzimagan iqtisodiy zarar haqida gapirilyapti-yu, lekin necha minglab oʻquvchilarning 
darsliklardan yetarlicha foydalana olmasligi natijasida kelib chiqadigan ta’limiy zarar 
haqida gapirilmayapti. Tasavvur qiling, agar darsliklar 2 yoki 3 kishi birgalikda 
foydalanishi uchun yetadigan miqdorda boʻlsa, unda bitta oʻquvchiga kitob oʻqish 
navbati uch kunda bir keladi. Bu esa oʻsha oʻquvchining 2 kun kitobsiz qolishini 
bildiradi. Menimcha, bunday zararni hech qanday iqtisodiy zarar bilan taqqoslab 
boʻlmaydi. 
Fillipinda oʻtkazilgan tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, agar darslik maktab mulki 
boʻlib, u uyga olib ketilmasa, u kitobni bitta oʻquvchi ishlatadimi yoki ikkita oʻquvchi 
ishlatadimi, ular oralaridagi tafovut uncha katta zararni tashkil qilmaydi. Ba’zi 
ekspertlar hatto bunday sharoitda bir kitobni uch kishi ishlatishlarini ham qoniqarli 
holat deya baholashadi. Lekin agar bu holatni ham tahlil qiladigan boʻlsak, 
darsliklarning uyga olib ketilmasdan, faqat ta’lim muassasalaridagina foydalanish 
uchun sharoit boʻlganining oʻzi ham ta’lim sifati uchun yaxshi natija emas. Chunki, 
bilamizki, oʻquvchilarning maktabdan keyin, uyda darsliklar bilan mustaqil ishlashi 
ham oʻsha fanni yaxshi oʻzlashtirishlarida muhim oʻrin egallaydi. Maqola soʻnggida 
shunday xulosa qilingan: ‚Darslik qancha koʻp boʻlsa, ta’lim tizimi uchun shuncha 
yaxshi‛. 
Dunyo‖ mamlakatlari‖ ta’lim‖ tizimini‖ oʻrganar ekanmiz, faqat kamchiliklarni 
sanayvermay, ba’zi davlatlardan bu sohadagi ustun jihatlarimiz ham borligini aytib 
oʻtishimiz darkor. Ta’lim muassasalarimizning moddiy-texnik bazasi kundan kunga 
yaxshilanib borayotgani, buning natijasida Oʻzbekistonda har bir ta’lim oluvchiga 
yetarli miqdorda darslik yetkazib bera oladigan kuchli iqtisodga ega ta’lim tizimi 
yaratilayotganini faxr bilan ta’kidlab oʻtish maqsadga muvofiq. Oliy va oʻrta maxsus 
ta’lim vazirligida bunday muammolar hali ham uchrab tursa-da, maktablarimizning bu 
masala boʻyicha kerakli yechimlarga erishgani biz uchun quvonarli holdir. Tez orada 
Oʻzbekistondagi barcha ta’lim muassasalarida adabiyotlar yetishmovchiligi masalasi 
oʻzining ijobiy yechimini topishiga ishonamiz. Buning uchun Oʻzbekistonning hech bir 
davlatdan qolishmaydigan iqtisodiy imkoniyatlarga ega ekanligi kafolotdir. Chunki, 
oʻz mablagʻlarimizni jondan aziz farzandlarimizning kelajagi uchun sarflashdan ortiq 
yana qanday zaruriy ehtiyojimiz boʻlishi mumkin?! 
Darsliklardan‖ta’limda‖foydalanish‖quyidagicha: 

---