Yangi pedagogik texnologiyalar

Педагогик маҳоратнинг мақсади ва вазифа-
лари.
“Педагогик маҳорат” бир категория сифатида 
ўзининг илмий асосларига эга. 1987–1997 йиллар-
даги илмий ёндошувлар бу фавқулодда ҳодисага 
нисбатан қуйидагича хулоса қилишга имкон берди:
Педагогик маҳорат касбий фаолиятдаги инди-
видулликнинг ёрқин кўриниши сифатида тушуни-
лади.
Педагогик маҳорат категорияси касбий фао-
лият нуқтаи назаридан кишининг индивидуаллиги-
ни характерлайди.
Ҳозирги тадқиқотларда педагогик маҳоратнинг 
ўзига хослиги қуйидаги категорияларда жамлана-
ди:
• педагогик маҳорат;
• педагогик ижод;
• новаторлик;
• касбий билимдонлик;
• фаолият услуби;
• инновацион фаолият;
• педагогик технологиялар;
• маҳорат.
Турли тадқиқотчилар ишларида айни бир 
ҳодисани тасвирлаш учун турлича тушунчалардан 
фойдаланиш, бошқача маъно ва мазмун томонла-
рига эга. Турли муаллифлар асарларида педаго-
гик маҳоратнинг ягона, тан олинган таърифининг 

---

4
Ta’lIM TexNoloGIyalarI № 5–6, 2012
• Таълимда педагогик маданият ва маҳорат
йўқлиги уни тадқиқотнинг жонли жараёни, деб ху-
лоса чиқаришга асос бўлади.
Тушунчалар, фикрларнинг турли-туманлиги бу 
ҳодисанинг мураккаблиги ва кўп қирралилигидан 
далолат беради.
Маҳорат талабалар томонидан уларнинг соци-
ал етукликка эришиш даражасига қараб босқичма-
босқич эгалланади. Социал етуклик компонентла-
ри педагогик маҳорат компоненти билан қуйидаги 
нисбатда бўлади. Бўлғуси педагогнинг социал ету-
клик компонентларига қуйидагилар киради:
• социал ўз-ўзини белгилаш – ўзининг педагогик 
қобилиятлари ва эътиқодини намоён қилиш;
• социал фаоллик – одамлар билан ишлай олиш 
ва бошқаларни тарбиялаш тажрибасини тако-
миллаштириш;
• социал масъулият – ўқитувчининг билимдонли-
гига айланадиган билимлардир.
Педагогик маҳорат асосларига касбий педа-
гогик билимлар, инсонпарварликка йўналганлик, 
педагогик техника, касбий педагогик фаолиятни 
амалга ошириш тажрибаси киради. Маҳоратнинг 
шаклланиш босқичларига:
• репродуктивлик,
• ижодийлик,
• новаторлик киради.
Педагогик 
маҳорат 
компонентларини 
ҳосил қиладиган қуйидаги малака гуруҳлари 
фарқланади:
• лойиҳалаш,
• конструкциялаш,
• ташкилотчилик,
• мулоқат,
• билиш ва рефлективлик.
Педагогик маҳоратнинг ўрганиш предмети пе-
дагогик маҳорат, мақсади бўлажак ўқитувчиларда 
педагогик билимларни амалиётда маҳорат би-
лан қўллаш малакасини тарбиялашдан иборат. 
Маҳоратга эришиш йўлларини кўрсатиш, яъни 
маҳоратли, ижодкор, тажрибали педагогни етиш-
тиришдир.