Янги конструкциядаги саралаш машинаси ишчи юзасининг қиялигини аниқлаш

2-расм. Горизонтга нисбатан α бурчак қияликда жойлашган ишчи юзада жойлашган картошка туганагига таъсир этадиган кучлар

Картошка туганаги саралаш юзасига нисбатан тинч ҳолатда туриши учун ёки саралаш юзасида текис ҳаракатланиши учун туганакка таъсир этадиган кучларнинг геометрик йиғиндиси нолга тенг бўлиши керак:

.
Туганакка Ох ўқи бўйлаб ишқаланиш кучи ва туганак оғирлик кучининг Ох ўқига параллел ўқдаги проекцияси таъсир этади. Туганак Ох ўқи бўйлаб ҳаракатланмаслиги ёки текис ҳаракатланиши учун мазкур кучлар миқдор жиҳатдан тенг бўлиши керак:
.
Туганак Оу ўқи бўйлаб ҳаракатланмаслиги учун туганак оғирлик кучининг Оу ўқидаги проекцияси ва реакция кучи N нинг миқдори тенг бўлиши керак:
.
Машина ишчи ҳолатга келтирилишида эластик тўр барабанларга таранг тортилганлиги учун туганаклар Оу ўқи йўналишида ҳаракатланмайди деб қабул қилишимиз мумкин.
Туганак оғирлик кучининг Ох ва Оу ўқларидаги проекциялари қуйидагича бўлиши маълум:
,
.
Туганакка таъсир этадиган ишқаланиш кучи эса қуйидагича бўлади:
.
Туганак саралаш юзаси бўйлаб сирпаниб, ҳаракатга келиши учун қуйидаги шарт қаноатлантирилиши керак:
ёки
.
Математик алмаштиришлардан туганакнинг ҳаракатланиш шартини қуйидагича эканини аниқлаймиз:
.
Адабиётлардан, турли тадқиқодларда қабул қилинган фаразлардан туганакнинг турли юзалар билан ишқаланишдаги ишқаланиш коэффициентларини таҳлил қилдик (1-жадвал). Таҳлилларни умумлаштириб келгуси тадқиқотларимизда ишчи юза ва туганак орасидаги ишқаланиш коэффициентини μ=0.71 деб қабул қилдик.
1-жадвал
Картошка туганагининг турли юзалардаги ишқаланиш коэффициентлари (туганак оғирлиги ҳисобига юзага келадиган ишқаланиш кучларида) [6, 7, 8]

Ишқаланаётган юза	Тинч ҳолатдаги ишқаланиш коэффициенти	Сирпаниш давомидаги ишқаланиш коэффициенти
Пўлат	0,63	0,56
Резина	0,82	0,55
Текстолит	0,74	0,52
Мато	0,76	0,63
Пластик	0,45	0,38

Туганакнинг ҳаракатланиш шарти қуйидаги кўринишга келади
.
Машинанинг конструкциясига кўра α бурчак [0; π/2] оралиқдаги қийматларни қабул қилади. Бу оралиқда y=tgα функция ўсувчи функция бўлганлиги (3-расм) боис қуйидаги тенгсизлик ўринли бўлади:
ёки
.