Mustaqil ish rejasi:
Davrning umumiy tavsifi Angliya – sanoat inqilobining vatani
Fransiyaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish xususiyatlari Germaniyaning iqtisodiy qoloqligi sabablari XVIII asrda Yaponiyaning iqtisodiyoti rivoji Davrning umumiy tavsifi
XVIII asrda G‘arbiy Yevropada ijtimoiy-iqtisodiy sohada yuz bergan muhim hodisalar: burjua iqtisodiy munosabatlarini paydo bo‘lishi va rivojlanishi, sanoatni jadal o‘sishi sharoitida raqobatning hukmronligi, angliyadagi sanoat inqilobi, burjuaziyaning iqtisodiy va siyosiy ahamiyatini o‘sishi
XVIII asrda G‘arbiy Yevropada ijtimoiy-iqtisodiy sohada yuz bergan muhim hodisalar :
Antifeodal harakatning kuchayishi, qishloqni shaharga bo‘ysunishi, insonlar o‘rtasidagi deyarli barcha an'anaviy munosabatlarni pul munosabatlari bilan to‘liq almashtirilishi, ijtimoiy tenglik va shaxsiy erkinlik to‘g‘risidagi ma'rifiy g‘oyalarni keng tarqalish
Sanoat inqilobi texnika, texnologiya va ishlab chiqarishni tashkil etishga ta'sir ko‘rsatdi.i
Umumiy dvigatelli mashinalar tizimi mehnat jarayonini uzluksizligini ta'minladi Arzonroq va sifatli bo‘lgan fabrika-zavod mahsulotlari hunarmandchilik va manufaktura mahsulotlarini siqib chiqardi Sanoatni qishloq xo‘jaligidan uzil-kesil ajralishi yuz berdi Yirik shaharlar va kapitalistik sanoat markazlari paydo bo‘ldi
Angliya – sanoat inqilobining vatani
XVII asrga kelib Angliya jahon yetakchisi hisoblangan Gollandiyadan kapitalistik manufakturalarning o‘sish sur'atlari, jahon savdosi va mustamlaka iqtisodiyoti bo‘yicha o‘zib ketdi. XVIII asr o‘rtasiga kelib Angliya yetakchi kapitalistik mamlakatga aylandi.
XVIII asrda Angliya asosan agrar mamlakat hisoblanardi. XVII asr o‘rtalaridagi burjua inqilobidan so‘ng mayda va o‘rta dehqon xo‘jaliklarini yirik yer mulkdorligi tomonidan siqib chiqarilishi XVIII asr o‘rtalarida dehqonchilikni sinf sifatida ahamiyatini yo‘qolib borishiga olib keldi. Jamoa va mayda dehqonchilikni tugatilishi natijasida yer mulkini qayta taqsimlanishi, yerga yirik egalik qilish va kapitalistik fermerlikni rivojlanishi amalga oshirildi. pomest'elarni yiriklashtirilishi lenlordlarga qishloq xo‘jalik texnikasidan keng foydalanish imkonini berdi. agrotexnika takomillashtirildi almashlab ekishga o‘tish amalga oshirildi yirik fermerlar yollanma ishchilarni jalb qilib, yetakchi texnikani ishlatib va yer egalariga kapitalistik rentani to‘lab xo‘jalik yurita boshlashdi. qishloq xo‘jaligi mahsulotlariga bo‘lgan barqaror talab va ichki va tashqi bozorlarni muntazam kengayib borishi ishlab chiqarishni takomillashtirishga doimiy rag‘bat bo‘lib xizmat qildi.
Sanoat inqilobining shart-sharoitlari. XVII asr o‘rtalaridagi burjua inqilobi natijasida quyidagi o‘zgarishlar bo‘lib o‘tdi:
kapitalistik rivojlanish oldida turgan to‘siqlarni olib tashlandi. yerga burjua mulkini o‘rnatildi milliy bozorni shakllanishini jadallashtirildi mamlakatda monarxiya boshchiligida yer va moliyaviy aristokratiya ittifoqi shakllandi
bu qo‘l mehnatiga asoslangan manufakturadan sanoat burjuaziyasi va sanoat proletariatini shakllanishi bilan birgalikda amalga oshadigan fabrika-zavod ishlab chiqarishiga o‘tishdir.
Sanoat inqilobining yo‘nalishlari:
Inqilob birinchi bo‘lib tekstil' sanoatida boshlandi. Mato va gazlamalar yangi mashina va uskunlarda ishlab chiqarilib, arzon narxlarda bozorda sotila boshlandi va raqobatchilarni siqib chiqardi Keyingi yo‘nalish – metallurgiya sanoatini rivojlanishi bo‘lib, oxir natijada u ko‘mir qazib olishga kuchli ta'sir ko‘rsatdi. Ko‘mir qazib olishni rivojlanishi transport kommunikasiyasi taraqqiyotiga olib keldi. Transportni rivojlanishi savdoni taraqqiy etishiga turtki bo‘ldi. Yakuniy bosqich bo‘lib mashinasozlik tarmog‘i namoyon bo‘ldi. Bunda metallga ishlov beruvchi mashinalar ishlab chiqarila boshlandi.
Fransiyaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish xususiyatlari
