Yalpi milliy mahsulotning mazmuni, tarkibiy qismlari va harakat shakllari

Mavzu:Milliy mahsulotning mazmuni , tarkibiy qismlari.
va harakat shakllari
M
1

• Yalpi milliy mahsulotning mazmuni, tarkibiy qismlari va harakat shakllari.

2

• Yalpi ichki mahsulot. Yalpi ichki maxsulot va uni hisoblash usullari

3

• Makroiqtisodiyot tushunchasi va uning mohiyati.

Reja:

.

1.Yalpi milliy mahsulotning mazmuni, tarkibiy qismlari va harakat shakllari.
Yalpi milliy maxsulot (YAMM) - milliy ho‘jalikda bir yil davomida vujudga keltirilgan pirovard maxsulot va hizmatlar bozor qiymatidan iborat bo‘ladi. Demak, YaMM milliy iqtisodiyotda yil davomida ishlab chiqarilgan barcha pirovard maxsulot (hizmatlar) ning bozor qiymati. Biz bilamizki, joriy yilda ishlab chiqilgan barcha maxsulotlar sotilmasligi mumkin, ularning bir qismi zahiralarni to‘ldiradi. Ya`ni YaMM hajmini hisoblab topishda zaxiralarning xar qanday o‘sish hisobga olinishi zarur, chunki YaMM erdamida joriy yildagi barcha maxsulotlar (sotilgan va sotilmagan) hisobga olinadi. Milliy ishlab chiqarishning yalpi hajmini to‘g‘ri hisoblab chiqish uchun, mazkur yilda ishlab chiqarilgan barcha maxsulot va hizmatlar bir marta hisobga olinishi zarur. YaMM hajmini topishda sotilgan va qayta sotilgan maxsulotlarni ko‘p marta hisobga olishlarni bartaraf qilish uchun, halq ho‘jaligining barcha tarmoqlarida yaratilgan qo‘shilgan qiymatlar yig‘indisi olinadi.

.

.

. Bizning yuqorida keltirilgan misolda (XVII-2 jadval) bu 250 so`mni tashkil qiladi. Qo‘shilgan qiymat - bu korxona tomonidan ishlab chiqarilgan maxsulot qiymatidan etkazib beruvchilardan sotib olingan va iste`mol qilingan hom-ashe va materiallar qiymati chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismining bozor qiymati. Boshqacha aytganda qo‘shilgan qiymat - bu korxona yalpi maxsulotidan eki ishlab chiqargan maxsulotining bozor narhidan joriy moddiy harajatlar chiqarib tashlangan miqdoriga teng. YaMM epdamida milliy iqtisodiyotda tovar va xizmatlar ishlab chiqarish yillik hajmini hisoblashga harakat qilinadi. Ko‘zlangan maqsada erishish uchun iqtisodiyotda yil davomida amalga oshiriladigan kuplab unumsiz bitimlar hisobga olinmasligi zarur.