Якуний назорат Инновацион лойиҳаларнинг ҳаётий цикли Лойиҳа бошқарувида миссия мақсад ва вазифалари Бизнес янгилик 1

Вариант № 13


Якуний назорат

1. Инновацион лойиҳаларнинг ҳаётий цикли

2. Лойиҳа бошқарувида миссия мақсад ва вазифалари
3. Бизнес янгилик


1. Инноватсия тушунчасига келсак - бу ҳодисани билимларни янги маҳсулотлар, жараёнлар ва хизматларга айлантириш сифатида кенг тушунадиган инноватсион олимлар ўртасида умумий келишувга эришилди.
Инноватсион адабиётларни чуқур кўриб чиқиш ушбу ҳужжатдан ташқарида (бундай таҳлил учун Фагербергга (2004) қаранг). Бизнинг мақсадимиз тадқиқотнинг асосий йўналишларини аниқлаш. Фагерберг ва Верспаген (2009) яқинда нашр этилган илмий тадқиқотлар соҳасида ривожланаётган когнитив ва ташкилий хусусиятларни ҳар томонлама таҳлил қилиб, унинг истиқболлари ва муаммоларини кўриб чиқадилар. Муаллифлар майдоннинг эволютсияси ва динамикасини кузатадилар. Инноватсияларнинг мураккаб моҳиятини акс эттирган ҳолда, инноватсион тадқиқотлар соҳаси турли хил илмий фанларни бирлаштиради. Мисоллар учун, Фагерберг ва Верспаген (2009) инноватсион олимларнинг тўртта асосий гуруҳини аниқлайдилар. Булар «Менежмент» (1-кластер), «Шумпетер оломон» (2-гуруҳ), «География ва сиёсат» (3.1 кластер), «Периферия» (3.2 кластер) ва «Саноат иқтисодиёти» (4-кластер).
Бизнинг таҳлилимиз учун "Менежмент" кластерини батафсилроқ кўриб чиқамиз, чунки айнан шу эрда инноватсиялар ва лойиҳаларни бошқариш ўртасидаги боғлиқликни топиш мумкин. Аслида "Менежмент" бу АҚШнинг географик тарафкашлиги билан атиги 22 нафар олим, асосан сотсиологлар ва менежмент бўйича олимлардан иборат бўлган бутун инноватсион олимлар тармоғидаги энг кичик гуруҳдир. Бу оз сонли олимлар (22) энг катта гуруҳлар - "География ва сиёсат" (298 олим) ёки "Шумпетер Cроwд" (309) билан кескин фарқ қилади. Нашриётни афзал кўриш нуқтаи назаридан инноватсион олимлар учун энг севимли журнал бўлган "Ресеарч Полиcй" дан ташқари, "Менежмент" кластери аъзолари менежмент журналларини энг муҳим нашриёт сифатида кўриб чиқмоқдалар.
Фагерберг ва Верспаген (2009, п. 229) инноватсия ва менежмент ўртасидаги мустаҳкам боғлиқликни кўришади ва қуйидаги тавсифни беради:
“Менежмент қайсидир маънода интизомий соҳадир ва қатъий даражадаги инноватсиялар табиий равишда ўз портфелига киради. …. Шундай қилиб, инноватсион тадқиқотлар ва менежмент ўртасида қандайдир умумий асос бор ".
Лойиҳа бошқаруви
Лойиҳани бошқариш инсон фаолияти сифатида узоқ тарихга эга; масалан Эрамиздан аввалги 2000 йилда Миср пирамидаларини қуриш лойиҳавий фаолият сифатида қараш мумкин. Бироқ, лойиҳаларни бошқаришнинг замонавий даври, ўзига хос тадқиқот соҳаси сифатида 1950 йилларда бошланди.
Майлор (2005) ПМнинг тарихий ривожланишининг учта асосий босқичини белгилайди. 1950 йиллардан олдин Бош вазир бундай деб тан олинмаган. 1950 йилларда мураккаб лойиҳаларни бошқаришни қўллаб-қувватлаш учун воситалар ва техникалар ишлаб чиқилган. Ҳукмрон фикрлаш рақамли усулларга асосланган "энг яхши усул" га асосланган эди. Учинчи босқич, 90-йиллардан бошлаб лойиҳалар амалга ошириладиган муҳит ўзгариши билан тавсифланади. Лойиҳани бошқариш ёндашуви унинг контекстига боғлиқ бўлиши кераклиги тобора кўпроқ англанмоқда. Шунингдек, вақт ўтиши билан лойиҳавий менежментни ривожлантиришда силжиш кузатилмоқда - лойиҳаларни якка бошқаришдан тортиб лойиҳаларни кенгроқ бошқариш ва стратегик лойиҳаларни бошқариш (Фангел, 1993; Моррис, 1994; Брйде, 2003).
Бошқарув амалиётидаги ушбу ўзгаришларни акс эттирган ҳолда, ПМ-даги академик адабиётлар тўплами ривожланиб борди. Лойиҳаларни бошқариш ва лойиҳаларни бошқариш халқаро журналлари ПМ олимлари ва амалиётчилари учун энг машҳур нашриётга айланди. Кўп сонли (бошқарув) қўлланмалар мавжуд эмас ПМ усуллари ва методлари эълон қилинди, масалан. Андерсен ва бошқалар (2004), Брюйн ва бошқалар (2004) Керзнер (2005), Майлор (2005), Мередит ва Мантел (2006), Мюллер (2009), Робертс (2007), Тёрнер (1999), Тёрнер ва Тёрнер (2008)).
Кўп сонли нашрларнинг кўпайиб бораётганига қарамай, бирлашган назарий асос йўқ ва кўп қиррали табиатга эга бўлганлиги сабабли лойиҳаларни бошқаришнинг ягона назарияси мавжуд эмас (Смит ва Моррис, 2007). Лойиҳаларни бошқариш бошқа бошқариш соҳаларига қараганда кўпроқ амалий хусусиятга эга. Гарчи Бош вазир алоҳида тадқиқот соҳаси сифатида шаклланган бўлса ҳам, лойиҳа ва лойиҳани бошқаришнинг универсал, умумий қабул қилинган таърифи мавжуд эмас. Турнер (1999) лойиҳанинг умумий таърифини ишлаб чиқади:
Баъзи бир муҳим истиснолардан ташқари, анъанавий инноватсион адабиётлар лойиҳаларни бошқариш ва лойиҳалаштирилган фирмаларда инноватсияларни бошқаришнинг нозик жиҳатларини эътиборга олмайди. Бундан ташқари, сўнгги ўн йилликларда сезиларли даражада кенгайтирилган лойиҳаларни бошқариш адабиётлари, асосан, инноватсияларга эътибор бермайди.
Шунга қарамай, сўнгги пайтларда инноватсиялар ва лойиҳалар ўртасидаги боғлиқлик синчковлик билан ўрганила бошланди, чунки олимлар ва амалиётчилар ушбу икки тадқиқот йўналишлари ўртасида маълум даражада яқинлашишни бошладилар. Масалан, лойиҳалар ва уларни бошқариш ўртасидаги ўзаро боғлиқлик ва инноватсияларнинг аҳамияти 2007 йил сентябр ойида Бригҳтонда бўлиб ўтган ИРНОП саккизта илмий конферентсиясида таъкидланган. ИРНОП - лойиҳаларни бошқариш бўйича халқаро тадқиқотчилар тармоғини - лойиҳаларни бошқариш бўйича глобал тадқиқотчилар жамоасини қўллаб-қувватлайди. . Анжуманнинг мавзуси “Инноватсиялардаги лойиҳалар, Лойиҳалардаги инноватсиялар”.
Бреди ва Содерлунд (2008, п. 466) ушбу мунозаранинг моҳияти тўғрисида хабар берганларида:
Лойиҳалар ва инноватсиялар ўртасида бир нечта муҳим алоқалар мавжуд. Икки атаманинг келиб чиқиши ҳақида ўйлаб кўринг. Бугунги кунда биз лойиҳа сўзини турли хил созламаларда ишлатамиз - гуруҳ ёки ташкилотни билдириш, жуда мураккаб транзактсияни белгилаш, кўриш режаси ёки ғоясига мурожаат қилиш. Дастлаб, атама лотинча прожиcэре сўзига асосланган бўлиб, унинг маъноси бирор нарсани олдинга суриш учун олиниши мумкин. Янгилик кўпинча янги маҳсулотни, хизматни ёки бошқа маҳсулотни ва / ёки янги жараён ва усулни билдириш учун ишлатилади. Ушбу сўз, шунингдек, лотинча ва янгилик сифатида таржима қилиниши мумкин бўлган инново сўзлари билан изоҳланади. Кўп жиҳатдан икки тадқиқот соҳаси алоҳида бўлиб қолмоқда, бу эса лойиҳаларни бошқариш соҳасида лойиҳаларнинг ноёб жараёнларини эътироф этиш ва қабул қилиш - илғор режалаштириш техникасини қўллаш орқали уни йўқ қилиш ўрнига ноаниқлик билан курашишга олиб келади. Инноватсиялар майдонида кўпинча лойиҳаларни бошқариш оз муаммоларга эга бўлган оддий амалга ошириш ҳаракати сифатида кўриб чиқилган. Бироқ, тадқиқотлар ихтиродан инноватсияга ўтиш, ғоялардан маҳсулот яратиш қийматига ўтишнинг қийинчиликларини яна бир бор таъкидлади - бу жараённи бошқариш жуда муҳим рол ўйнаши мумкин бўлган жараён.
2. Лойиҳаларни бошқариш янги ғояларни амалга ошириш учун восита бўлиб, инноватсияларнинг таърифига боғлиқ равишда маълум бир инноватсия ва ижодий ҳаракатлар (маҳсулот инноватсияси, жараён инноватсияси, ташкилий инноватсия, фойдаланувчи инноватсияси ва бошқалар). Ташкилий инноватсиялар лойиҳанинг муваффақиятига ҳисса қўшадиган куч сифатида пайдо бўлиши мумкин, аммо лойиҳанинг ўзи ҳар доим ҳам янгилик бўлмаслиги мумкин.
Биз маҳсулот инноватсияси нуқтаи назаридан четга чиқмоқдамиз, яъни ихтиро натижасида инноватсия пайдо бўлади. Шу тарзда, ушбу тушунча ихтиро ва инноватсия ўртасидаги контсептуал фарқни келтириб чиқаради. Фагерберг (2004: 4) таъкидлаганидек: “Одатда ихтиро ва инноватсия ўртасида муҳим фарқ бор. Ихтиро - бу янги маҳсулот ёки жараён учун ғоянинг биринчи пайдо бўлиши, инноватсия эса уни амалиётга татбиқ этишнинг биринчи уринишидир ”. Кейин, лойиҳа ихтиродан инноватсияга ўтиш воситаси сифатида тушунилади.
Эвропа Иттифоқининг Ҳамжамият инноватсияларини тадқиқ қилиш (МДҲ) маҳсулот инноватсияларини "янги ёки сезиларли даражада яхшиланган товар ёки хизматни бозорга унинг имкониятлари, фойдаланувчиларнинг дўстлиги, таркибий қисмлари ёки қуйи тизимларига нисбатан киритилиши" деб белгилайди. Худди шундай, жараён инноватсияси "янги ёки сезиларли даражада яхшиланган ишлаб чиқариш жараёнини амалга ошириш, тарқатиш усули ёки товарларингиз ёки хизматларингиз учун қўллаб-қувватлаш фаолияти" деб таърифланади. Иккала маҳсулот (янги ёки такомиллаштирилган) ва технологик инноватсиялар маълум бир корхона учун янги бўлиши керак, аммо улар бозор учун янги бўлиши шарт эмас.
Биз ушбу таърифларга амал қиламиз ва "инноватсион лойиҳа" остида биз инноватсиялар ва инноватсияларнинг турли томонларини ўз ичига олган маҳсулот ва хизмат инноватсияларига оид лойиҳани тушунамиз. Шунинг учун инноватсион лойиҳа муайян мезонлар атрофида (ва улардан камида биттасини ўз ичига олиши керак):
• инноватсион (янги) маҳсулот ёки хизматни (маҳсулот ёки хизмат инноватсияси) ривожлантиришга йўналтирилган;
• инноватсион усул ва ёндашувларни қўллаш (жараён инноватсияси);
• лойиҳа ижрочисининг инноватсион ва ўқув қобилиятларини такомиллаштиришга олиб келади (ташкилий янгилик);
• лойиҳа эгаси билан яқин алоқада (фойдаланувчини инноватсияси) амалга ошириш.
Инноватсия ва анъанавий лойиҳаларни таққослашда бир нечта хусусиятларни ҳисобга олиш мумкин (яъни аниқ "инноватсион" таркибга эга бўлмаганлар).
Биринчидан, лойиҳалар мақсадлар бўйича фарқ қилади. Анъанавий лойиҳалар аниқ белгиланган мақсад ва вазифаларга эга. Аксинча, инноватсион лойиҳалар ушбу тафсилотларга эга бўлиши шарт эмас. Кўпинча инноватсияларни амалга ошириш қийин бўлади ва унга эришишдан олдин тасвирлаб бўлмайди. Кўплаб инноватсион лойиҳалар номоддий активларга тегишли ва инноватсион лойиҳанинг тижорат муваффақияти жуда ноаниқ бўлиши мумкин. Аслида, инноватсия кўпинча синов ва хатолар натижасидир.
Мақсадлар аниқ белгиланган ва жараёнлар белгиланганлиги сабабли мунтазам лойиҳаларда хавф-хатар кам. Инноватсион лойиҳаларда мақсадлар аниқ ва ноаниқдир, жараёнлар эса кўпроқ тажриба ва изланишларга эга, шунинг учун таваккалчилик юқори. Инноватсион ва илмий-тадқиқот фаолиятига кетадиган харажатлар узоқ муддатли бўлиб, натижада олинган даромаднинг миқдорига нисбатан ишончсизлик кучаяди.

3. Биз инноватсион жараённи функтсионал ташкил этиш ва инноватсион лойиҳаларни бошқариш хусусиятларини акс эттирамиз. Ушбу контсептуал имтиҳон амалиётчиларга ҳар томонлама жавоб беришни мақсад қилмайди. Аксинча, бу хабардорликни ошириш ва келгусидаги тадқиқотларни ўтказиш учун йўл очиб беришдир.
Фаолиятни ташкил этиш ва инноватсион лойиҳаларни бошқариш ўртасидаги асосий фарқ объэктивдир - биринчисида у кенгроқ ва қамраб олувчи, иккинчисида эса янада тор ва аниқланган. Ушбу аниқ мақсадга эришиш инноватсион лойиҳанинг тугашини англатади; бошқа томондан, инноватсия бу функтсионал ташкилотда доимий фаолиятдир. Ҳар қандай лойиҳада бўлгани каби, инноватсион лойиҳа ҳам кўплаб манфаатдор томонларни қамраб олади, уларнинг тахминлари диққат билан бошқарилиши керак. Функтсионал ташкилотда, қоида тариқасида, манфаатдор томонлар сони тўғридан-тўғри ташкилий иэрархия билан чекланади.
Тушунарли кўринишга эга бўлишига қарамай, ўзаро боғлиқлик нуқталари бўлиши мумкин. Инноватсион лойиҳалар инноватсион жараённинг функтсионал ташкил этилиши билан бирлаштирилиши мумкин. Инноватсион лойиҳалар инноватсион дастурлардан чиқиб кетиши мумкин.
Таҳлилимизда равшанлик учун биз қарама-қарши иккита тоифага эътибор қаратамиз - изчил ва туб янгилик. Бундан ташқари, тақлид шунингдек, маълум бир иқтисодий агент учун янги, аммо бозорда мавжуд бўлган маҳсулот ёки хизматни ривожлантириш учун ижодий ҳаракатлар сифатида белгиланади. Бизнинг инноватсион "интенсивлигимиз" миқёсида тақлид ўсиб борадиган инноватсиялар олдида туради; бошқача қилиб айтганда, тақлид энг паст инноватсион интенсивликка эга.
Таъкидлаш керакки, инноватсияларнинг даражаси ёки интенсивлигини олдиндан аниқлашда қийинчиликлар мавжуд. Хендерсон ва Кларкнинг (1990) фикрига кўра, радикал янгилик постларни баҳолашда аниқланган. Аслида, кўплаб радикал янгиликлар бошидан кўринмаслиги ва тегишли инноватсион лойиҳалар мақсадларида режалаштирилмаган бўлиши мумкин.
Купгина ресурсларни хисоблаш ташкилоти суперкомпьютер ёки айникса вактида учрашиш нима кластер куринишидаги шахсий компьютерларни ташкиллаштириш мавжудлиги;
Тақсимланган ахборот тизимлари янги даражада сифатли таъминлашни куллашда баъзан жуда куп хажмдаги экспериментал махсулотларни кайта ишлашда янгича тизишлаштирилган ёндашувни амалга ошириш, кийин жараённи моделлаштиришни таъминлаш, куп визуал маълумотларни туплаш, катта хажмдаги хисоблаш бизнес иловалини билан ишлаш.
Хозирги вактда грид тизимида купрок лойихалар амалга оширилган ва амалга оширилаяпти. Катта кисм лойихалар экспериментал характерда уз ифодасини топган. Лойихаларни анализ натижаларни киргизиш ва 3 йуналиш буйича грид технологиясига киргизиш мумкин.
Хозирги даврда ЭГЕЭ лойихасига чамбарчас боглик холда ЛCГ(ЛҲCcомпутингГрид) лойихаси ривожланмокда, унинг технологик базаси билан бирга амалга оширилади. Грид инфраструктураси буйича Россия фаол иш олиб бормокда. Шунга карамасдан, куплаб лойихалар етарлича бир-бирига чамбарчас богланган, грид тизими бир-биридан фарклаш учун аник амалга ошириш зарур. Хозирги вактда бошлангич кузатиш тенденцияларини стандартлаштиришда купчилик компонентлар етарлича аниклаштирилади, грид технологиясининг мухим формаллаштириш боскичи кандай маънони англатади (архитектура, протоколлар, хизматлар ва бошкалар).
Тақсимлагнган ахборот тизими стандарт ва очик протокол базасида курилган хизматлар ва интерфейсдир. Грид тизимининг стандарт протоколларида енгил ва тез кушиладиган янги ресурслар мумкин эмас, янги куринишдаги хизматларни олиб чикмок ва бошкалар.