Ya Strelyauning "Temperament strukturasi"

Asab jarayonlarining harakatchanlik darajasi

---

Yuqori ball
- asabiy jarayonlarni qo'zg'alishdan tormozlanishga o'tkazish va 
aksincha; bir faoliyatdan ikkinchisiga tez o'tish; tezkor o'tish, qat'iyatlilik, xulq-
atvor reaktsiyalarida jasorat.
Past ko'rsatkichlar
stereotip bo'yicha ishlashga moyil bo'lgan, o'z faoliyatidagi 
tez va kutilmagan o'zgarishlarni yoqtirmaydigan va tez o'zgaruvchan sharoitda 
ishlashga yaroqsiz bo'lgan odamlarga xosdir.
NATIJALARNI QAYTA IShLASh 
Strelyau metodikasi
 
Javoblar mos kelsa –2 ball 
Mos kelmasa-0 balal 
Javob berishga qiynalsa-1 ball 
№ 
Shkala 
Ko’rsatkich 
1 
Qo’zg’alish kuchi(F
q
) 
 
2 
Tormozlanish kuchi (F
T
) 
 
3 
Harakatchanlik (F
h
) 
 
 
Muvozanatlashganlik 
kuchi: A= 
F
h
/(F
q
) 
 
 
 
<42 -balldan past bo’lsa ushbu xususiyatning yaxshi mujassamlashmaganligini 
ifodalaydi. 
<42 -balldan katta bo’lsa ushbu xususiyatning yaxshi mujassamlashganligini 
ifodalaydi. 
(F
q
)
<42 , melanxolik xususiyatlarini nomoyon qiladi. 
(F
q
)>42, 
psixologik faoll, ko’ra uzoq vaqt davomida barqaror mehnat qila olish 
imkoniyatiga ega. Ijtimoiy mehnatni bajarishga ancha mas’uliyatli.

---

Muvozanatlashganlik kuchi: A= 
F
h
/(F
q
)
Agar F
h
/(F
q
) ning qiymati 1 ga teng bo’lsa shunchalik muvozanatlashganlik yuqori. 
0,85-1,15 oralig’idan muvozanatlashganlik 
Agar ushbu chegaradan chetga chiqsa yoki 0,85 past bo’lsa bu toifa odam 
qo’zg’alishga nisbatan muvozanatsiz,
1.15-muvozanatsiz tormozlanish yetakchilik qiladi. 
qiymati birga yaqinroq bo'lsa, muvozanat shunchalik yuqori bo'ladi. Balansli 
odam - bu qiymati 0,85 - 1,15 oralig'idan oshmaydigan kishi. Agar qiymati 
intervaldan oshib ketsa, demak, bu shaxs uning psixologik faoliyatining 
nomutanosibligi bilan ajralib turadi. Bundan tashqari, 1,15 dan ortiq bo'lsa, bu 
hayajonlanish yo'nalishidagi muvozanatni anglatadi, ya'ni. qo'zg'alish jarayonlari 
tormozlanish 
jarayonlarini 
muvozanatlashtirmaydi. 
Asabiy 
jarayonlar 
muvozanatining hayajonga, kuchli qisqa muddatli hissiy tajribalarga, beqaror 
kayfiyatga, yangi narsalarga yaxshi moslashishga, tavakkalchilikka, maqsadga to'la 
intilish, xavf-xatarga qarshi maxsus hisob-kitobsiz kurashish va zaif shov-shuvga 
qarshi immunitet tomon sezilarli siljish bo'lishi mumkin.