Я. Алиев – тдиу “Саноат иқтисодиёти” кафедраси доценти, и ф. д

Маҳсулот сифати 
– корхона фаолиятининг муҳим 
кўрсаткичларидан бири ҳисобланади. Маҳсулот сифатини ошириш 
корхонанинг товар ва хизматлар бозоридаги юқори устуворлигини 
таъминлаб бериш билан бирга, илмий-техник тараққиётнинг ўсиш 
суръатини, корхона самарадорлиги ўсишини, корхона ишлаб 
чиқаришида барча турдаги ресурслардан тежаб фойдаланишни 
юзага келтиради.
Иқтисодиётни модернизациялаш ва диферсификациялаш 
шароитида маҳсулот сифатини яхшилаш корхона ишлаб чиқариши 
самарадорлигини оширишнинг асосий омилларидан биридир. 
Чунки, бозор иқтисодиёти шароитида ижтимоий меҳнатнинг 
тежалиши, асосан, сифатли маҳсулотни истеъмол қилиш соҳасида 
юзага келади.
Сифатли маҳсулотни ишлаб чиқариш эса ишлаб чиқарувчи 
корхоналарнинг техник-иқтисодий кўрсаткичларида, шунингдек, 
айрим ишчи-хизматчиларнинг меҳнат унумдорлигида ҳам ўз 
аксини топади. Маҳсулот сифатини яхшиланиши ҳисобига 
корхонада ижтимоий меҳнат унумдорлиги ортади. Яъни, бир хил 
ҳажмда ишлаб чиқарилган маҳсулот сифат кўрсаткичлари 
3
David Hoyle. ISO 9000 Quality systems Handbook. Fourth Edition.Oxford. 2001. ISBN 07506 4451 6. 11 
page. 

---

12 
яхшиланиши ҳисобига шу маҳсулот бирлигининг баҳоси ортиб, 
товар маҳсулоти қиймати кўпаяди.
Корхона сифатли маҳсулот ишлаб чиқариши натижасида ва 
ишчилар сони ўзгармаган ҳолда, товар маҳсулоти қийматининг 
ортиши ҳар бир ишчига тўғри келадиган ўртача товар маҳсулоти 
кўпайишига ва меҳнат унумдорлиги кўтарилишига олиб келади. 
Корхона томонидан таклиф этилаётган маҳсулот ва хизматлар 
сифатини яхшилаш стратегик муаммо бўлиб, мамлакатимиз 
иқтисодиётининг стабиллашуви бу муаммоларнинг ҳал этилишига 
боғлиқдир. Сифатни яхшилаш жараёни маҳсулотни сотиш ёки 
хизматлар кўрсатишда фақат кўпроқ фойда олиш учунгина эмас, 
балки жамият учун, унинг равнақи учун ҳам зарурдир.
Сифатга яна қуйидагича таъриф бериш мумкин, яъни сифат – 
кенг сиғимли, мураккаб ва универсал категория бўлиб, у кўплаб 
хусусият ва жиҳатларга эгадир. Ундан қайси мақсадда 
фойдаланишига қараб сифат тушунчасининг қуйидаги жиҳатлари 
намоён бўлади: фалсафий, ижтимоий, техникавий, иқтисодий ва 
ҳуқуқий.