Я. Алиев – тдиу “Саноат иқтисодиёти” кафедраси доценти, и ф. д

сифат масаласи
” муҳим воситалардан бири 
сифатида юқори сифатли маҳсулот ва хизматларни таклиф этиш 
орқали рақобатбардошликни оширувчи энг асосий кўрсаткичлардан 
бири ҳисобланади. 
Ривожланган мамлакатларнинг тажрибасидан маълумки, 
ишлаб чиқарувчи корхоналар муайян даражада сифатни 
таъминламай, истеъмолчилар талабларини қондирмай туриб 
иқтисодиётда ҳеч қандай ютуқ ва юқори фойдага эриша 
олмасликлари амалда ўз исботини топмоқда. Айтиб ўтиш жоизки, 
халқаро ҳамжамият тараққиётида интеграцион жараёнлар шуни 

---

9 
тақозо этадики, бунда маҳсулот ва хизматлар сифатини бошқариш, 
саноат тармоқларида фаолият юритаётган корхоналарнинг барча 
мақсадларига эришишида ва обрў-эътибор топишида энг асосий 
йўналиш бўлиб қолмоқда. 
Мамлакатимиз олий таълим тизимида “Сифатни бошқариш” 
фанини ўқитишнинг жорий қилиниши асосан Ўзбекистон Респуб-
ликаси Вазирлар Маҳкамасининг 2006 йил 29 августдаги 183-сонли 
қарори меъёрий ҳужжат сифатида туртки бўлди ва бунга мувофиқ 
барча олий ўқув ва ўрта махсус таълим муассасаларида ўқув 
жараёнига “Сифат менежменти” ёки “Реал секторда маҳсулот 
сифати ва рақобатбардошлиги”
 
фанларини кенг татбиқ этилиши 
муносабати билан Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 
“Ўзбекистон Республикасида Халқаро стандартларга мос равишда 
сифат менежментини жорий қилиш” режаси ишлаб чиқилди ҳамда 
олий таълимнинг ўқув режаларига киритилди.
Олий таълим тизимига “Реал секторда маҳсулот сифати ва 
рақобатбардошлиги” фанининг жорий қилиниши, ўз навбатида: 
реал сектор тармоқлари корхоналарида сифатни бошқаришнинг 
мазмун моҳияти; сифатни бошқаришда халқаро тажрибалар, 
маҳсулотларни стандартлаштириш; маҳсулотларни сертификатлаш; 
метрология 
хизматларини 
ташкил 
этиш, 
истеъмолчилар 
ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва сифатни бошқаришда умумий ўлчов 
тизимини тартибга солиш каби йўналишларни кенгроқ ёритиш 
билан бирга, корхоналарда сифатни назорат қилиш ва бошқарув 
масалаларига ҳам эътибор қаратилган. 
Сифатни бошқариш соҳасида рўй бераётган барча 
янгиликлардан хабардор бўлиш, уларнинг моҳияти ва аҳамиятини 
тўғри тушуниб етиш, сифатни бошқаришдаги муаммоларни 
оқилона ҳал этиш реал сектордаги тармоқ ва корхоналар, 
фирмалар, йирик ишлаб чиқариш мажмуалари олдида турган 
вазифаларни ўз вақтида амалга ошириш учун сифатни бошқариш 
соҳасидаги билимларни ўзлаштириш ва уни чуқур эгаллашни 
талаб этади.
“Реал секторда маҳсулот сифати ва рақобатбардошлиги” фани 
эса корхонадаги муҳим муаммоларни ўрганишда ва ишлаб 
чиқарилаётган маҳсулот сифатини таъминлаш асосида ишлаб 
чиқаришда иштирок этадиган ходимлар, хомашё ресурслари ҳамда 
техника ва технологиянинг самарали ишлашини таъминлаб 

---

10 
берадиган йўлларини белгилаб берадиган фанлар сирасига киритиш 
мумкин.
Бозор муносабатлари шароитида республикамизда фаолият 
юритаётган корхоналарнинг олдида турган асосий муаммоларидан 
бири сифатли маҳсулот ишлаб чиқариш ва аҳолининг 
эҳтиёжларини сифатли таъминлашдан иборат. Бу муаммони ечиш 
корхонанинг ҳозирги ва кейинги ривожланишини белгилаб беради.