saylov kuniga
qadar
so'n ggi besh yil mobaynida O'zbekiston
Respublikasi
hududida muqim ya sham agan shaxslar;
O'zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari ning harbiy xiz-
matchilari, O'zbekiston Respublikasi Milliy xavfsizlik
xi zmat i-
1 Q arang: O'zbekiston Respublikasi O liy M a jlis i fao liyatin i ta rtib g a soluvchi qonu
hujjatlari to'plami. -
Т.:
2007. - 4 7 -5 4 , 5 6 -7 0 -b e tla r .
430
www.ziyouz.com kutubxonasi
ning, Ichki ishlar vazirligining, Davlat bojxona qo'mitasining,
boshqa harbiylashtirilgan bo‘linmalarning xodimlari;
diniy tashkilotlar va birlashmalarning professional xizmat-
chilari deputatlikka nomzod etib ro'yxatga olinmaydilar.
Sudyalar, prokuratura organlari va hokimiyat ijroiya organ
larining ma ns ab do r shaxslari (viloyatlar, tumanlar va shahar-
larning hokimlari bundan mustasno) deputat etib saylangudek
bo lsalar, egallab t ur gan lavozimlaridan bo'shash to‘g ‘risida ariza
berganlari taqdirdagina xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar
Kengashlari deputatligiga nomzod etib ro'yxatga olinadilar.
T eng saylov huquqi.
Har bir fuqaroni saylovda bir ovozga
egaligini t a ’minlaydi. O'zbekiston Respublikasi fuqarolari kim-
ligidan q a t ’i nazar t en g saylov huquqiga ega. Teng saylov huquqi
saylovni ng barcha jarayonlarida barcha ishtirok etuvchilarga teng
imkoniyatlar yaratilishini nazarda tutadi. Bir saylovchi bitta say
lov uchastkasi da, ro'yxatga kiritilib, ovoz berishda ishtirok etadi.
To‘g ‘rid an -to‘g ‘ri saylov huquqi.
Xalq deputatlari Kenga
s hining barcha pog'onalari deputatlari fuqarolar tomonidan bevo-
sita, ya s ha b turgan joyidan saylanadi.
Y ashirin ovoz berish.
Saylovlarni demokratik, erkin amal
ga oshirish usuli bo'lib, ovoz beruvchiga biron-bir tarzda t a ’sir
o' tkazishni cheklaydi. Ovoz beruvchi hech kimni t a ’siriga beril-
may, o' z ixtiyoriga ko'ra ovoz beradi.
Saylovlar oshkora o'tadi, uning barcha jarayonlari ommaviy
axborot vositalari orqali yoritib boriladi. Kuzatuvchilar ishtirokida
o'tadi.
Xalq deputatalari Kengashlariga saylovda nomzod ko'rsatish
huquqi - Viloyatlar va Toshkent shahar xalq deputatlari Kenga-
shiga siyosiy partiyalar tomonidan, tuman, shahar Kengashlariga
siyosiy partiyalar va fuqarolarning о zini о zi boshqarish organ
lari tomonidan amalga oshiriladi. Saylovlar saylov komissiyalari
tomonidan tashkil qilinib, saylovda viloyatlar, tumanlar va sha
harlarga saylov o'tkazuvchi saylov komissiyalari, okrug saylov
komissiyalari va uchastka saylov komissiyalari tuziladi.
Xalq
d e p u t a t l a r i m ahal li y Ke ngas hl ar i ga saylov, u l a r ni n g v a
k o l at m u d d a t i t u g a y d i g a n yilda - d e k a b r o y i n i n g uchi nchi o'n
431
www.ziyouz.com kutubxonasi
kunligining birinchi y aksh an b asid a o'tkaziladi. S aylovchilar ro'y-
xatiga kiritilgan saylovchilarning kam ida 33 foizi ovoz berishda
ishtirok etsa, saylov haqiqiy hisoblanadi va ovoz b erishda ishtirok
etganlarni yarm idan ko 'p in in g ovozini olgan nom zod saylangan
hisoblanadi.
Xalq deputatlari viloyat va T o s h k e n t s h a h a r Kengashlariga
60 tag ach a, tu m a n va sh a h a r K en g ash larig a 30 ta g a c h a deputat
saylanadi. Bu m asala saylov to 'g 'ris id a g i q o n u n n in g 7-moddasida
ko'rsatib qo'yilgan. Xalq d ep u tatla ri K en g ash in in g tarkibi ana shu
miqdordadagi d ep u tatla rd an iborat bo'ladi.
Xalq dep u tatlari faoliyatining asosiy shakli (ish shakli) ses-
siya hisoblanadi. Sessiyalar tegishli hokim, hokim yo'qligida esa,
uning o'rinbosarlarini biri tom onidan z a r u r a tg a qarab, lekan bir
yilda kam ida ikki m arta chaqiriladi. S essiy ala r tegishli Kengash
d epu tatla rin in g kamida uchdan ikki q ism in ing tash ab b u si bi
lan ham chaqirilishi mumkin. K e n g ash larn in g sessiy a chaqirish
to 'g 'risid ag i qaror bilan d ep u tatla r sessiy a ochilishidan kamida
yetti kun oldin xabardor qilinadi. Yangi say lan g a n xalq deputatlari
Kengashlari hokim tom onidan saylovdan keyin ko'pi bilan uch
haftalik m u d d at ichida chaqiriladi. K en g ash larn in g birinchi sessi-
yasini e n g keksa deputatlardan biri ochadi. Boshqa sessiyalarni
hokim ochadi va olib boradi. S essiy alard a hokim, u yo'qligida
esa K engashning qaroriga yoki hokim to p sh irig 'iga ko'ra depu-
ta tlarn in g biri raislik qiladi. H ar bir sessiyada hujjatlarni yuri-
tish uchun sessiya kotibiyati saylanadi. K engash sessilari, ularda
d eputatlarning uchdan ikki qismi ishtirok e ts a haqiqiy sanaladi.
Sessiyalar ochiq, oshkora o'tkazilib, m u h o k a m a qilingan masala
lar yuzasidan ochiq ovoz berish yo'li bilan qaror qabul qilinadi.
Sessiya muhokam asiga kiritilgan m asalalarni dastlab ко rib
ch i q i s h
va tayyorlash, xalq d ep utatlari Kengashi
qar orl ari ni ,
О zbekiston qonun hujjatlarini am alga oshirishga ko'maklashish,
vakolatlari doirasida nazorat o 'rn atish m aqsadida har bir xalq
deputatlari Kengashlari o'z vakolatlari m ud d atiga
d e p u t a t l a r
orasidan doimiy va m uvaqqat kom issiyalar tuzadi.
432
www.ziyouz.com kutubxonasi
Do'stlaringiz bilan baham: |