Xx asr-ilmiy texnika taraqqiyoti va ilmiy-texnika inqilobi asri

Fan va texnika sohasidagi inqilobiy o`zgarishlarni olim­lar sonining o`sib borishidagina emas, balki ilmiy kashfiyotlar salmog`i va sifatining muttasil ortayotganida ham ko`rish mumkin. Butun insoniyat tarixida qilingan ilmiy kashfiyotlarni yuz foiz deb oladigan bo`lsak, uning tuqson foizi XX asrga to`g`ri keldi. Ilmiy informatsiyalar har o`n-o`n besh yilda ikki martaga ortib boryapti.
O`zbekistonda keyingi yillarda fanning turli sohalarida faoliyat ko`rsatayotgan olimlar, ilmiy xodimlar salmog`i ortdi.
Hozirgi davrda O`zbekiston fani rivojlanishi oldida turgan asosiy yunalishlar I.A. Karimovning qator asarlarida belgilab berildi. Ulug` ajdodlarimizning ilmiy an`analarini davom ettirish, hozirgi zamon fani va texnikasi yutuqlarini puxta egallash mamlakatimizning yangi asrda jahonning ilg`or mamlakatlari qatoridan munosib o`rin egallashi uchun puxta zamin yaratadi.


3. Turkistonda universitet ya`ni madrasai oliya X-asrdayoq yuzaga kelgan bo`lsada zamonaviy ma`nodagi dastlabki universitet Toshkentda 1918 yil 21 aprelda Turkiston Xalq universiteti nomi bilan ochilgan. Ammo bu un-t rus va yevropalik aholi uchun mo`ljallangan edi. Oradan 20 kun o`tib, o`zbek jadidlari tashabbusi bilan 1918 yilda 12 mayda Munavvar Qori Abdurashidxonov rahbarligida «Turkiston Xalq Dorulfunini» tashkil etildi. O`zbekistonda 2-universitet 1933 yil Samarqand shahrida ochilgan.
1976 yilda Qoraqalpog`iston universiteti tashkil etildi. O`zbekiston mustaqillikka erishgunga qadar mamlakatimizda 3 universitet faoliyat ko`rsatgan.
2002 yil O`zbekistonda 20 universitet bo`lib, ularda 113,7 ming talaba ta`lim oldi. Respublikadagi ko`p universitetlar maktab, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari singari tuzilmalarni ham o`z ichiga oladi.
Hozirgi kunda O`zbekistan rivojlangan moddiy tadqiqot bazasiga, keng ko`lamdagi ilmiy zaxiraga, malakali kadrlarga ega yirik ilmiy markazdir.
Respublikaning ilmiy tadqiqot majmui akademiya, oliy ta`lim va boshqa tarmoqlardagi 362 muassasani, jumladan, 101 ilmiy tadqiqot institutini, oliy o`quv yurtlaridagi 55 ilmiy tadqiqot bo`linmasini, 65 loyiha-konstruktorlik tashkilotini, 32 ilmiy ishlab chiqarish birlashmasi va tajriba korxonasini, 50 axborot-hisoblash markazini o`z ichiga oladi.
Mintaqadagi yetakchi ilmiy va tajriba markazi hisoblanadigan O`zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi ilmiy imkoniyatlarning o`zagi hisoblanadi.