Xviii asrning birinchi yarmida xonlikning ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayoti

IV-V BOB. XIVA XONLIGINING TASHKIL TOPISHI. XVI - XVIII ASRNING BIRINCHI YARMIDA XONLIKNING IJTIMOIY-SIYOSIY, IQTISODIY VA MADANIY HAYOTI

1. 
   Xorazm hududida jami qancha o'z- bek qabilasi istiqomat qilgan?
   

A) 30 ga yaqin. B) 20 ga yaqin. C) 30 dan ortiq. D) 40 ga yaqin.

2. 
   Xorazm hududida istiqomat qilgan qabilalar orasida ko'p sonli va eng kuchlilari qaysilar edi?
   

1) ming; 2) qo'ng'irot; 3) uyg'ur; 4) mang'it; 5) nayman; 6) do'rmon; 7) qipchoq; 8) qiyot; 9) qang'li. A) 2,4, 5, 7, 8. B) 1,2,5,9. C) 3,4, 5, 7, 9. D) 2, 3, 6, 9.

3. 
   Xorazmda Eron safaviylariga qarshi harakat kimning yetakchiligida boshlangan edi?
   

A) Elbarsxon. B) Berka Sulton. C) Umar qozi. D) Shayboniyxon.

4. 
   Elbarsxon hukmronligi davrida Xorazmga qaysi hududlar qo'shib olinganini aniqlang.
   

1. 
   Saraxs, Orol, Mang'ishloq, Shimo- liy Xuroson.
   
2. 
   Janubiy Dashti Qipchoq va Amu- daryoning o'ng sohilidagi yerlar.
   
3. 
   Kermon, Shimoliy Eron, Xuroson.
   
4. 
   Dehiston, Bolqon tog'lari, O'zboy.
   

5. 
   Xorazm aholisi Eron safaviylariga qarshi kurashib, mamlakat taxtiga Berka Sultonning o'g'li Elbarsni o'tqazishga qaror qilishadi. Bu paytda Elbarsxon qayerda edi?
   

1. 
   Urganchda.
   
2. 
   Mang'ishloq yarimorolida.
   
3. 
   Shimoliy Erondagi Saraxsda.
   
4. 
   Dashti Qipchoqda.
   

6. 
   Xivada Elbarsxon nechanchi yil- gacha hukmronlik qilgan?
   

A) 1515-yil. B) 1521-yil. C) 1516-yil. D) 1523-yil.

7. 
   Xiva xonligining aholisi etnik, madaniy va til jihatdan bir-biridan farq qiluvchi nechta guruhga bo'lingan? A) 4 ta. B) 5 ta. C) 3 ta. D) 2 ta.
   
8. 
   Quyidagi sabablarning qaysilari XVI asrda Xiva xonligining iqtisodiy inqiroziga olib keldi? l)Amudaryoningo'zo'zanini o'zgar- tirishi; 2) Xiva xonligining Buxoro xonligi tomonidan ikki marta bosib olinishi; 3) O'zaro qabilaviy urushlar va og'ir soliqlar; 4) Dashti Qipchoq xonlarining tinimsiz hujumi.
   

A) 2,3,4. В) 1,4. С) 1, 2, 3. D) 2,4.

9. 
   XVI asrda tashkil topgan ikki davlat - Buxoro va Xiva xonligi o'rtasidagi dushmanlik munosabatlari hukm suri- shiga asosiy sabab nima edi?
   

1) Xonliklaming bosqinchilik hisobiga o'z hududlarini kengaytirishga urini- shi; 2) Xiva xonligining Eron safaviy- lari qo'lidama'lum muddatqolganligi;
3) Eron safaviylarining har ikkala xonlikni bir-biriga qarshi gij-gijlashi; 4)Har ikkala xonlikdagi hukmron sulolalarning bir-biriga g'anim bo'lib qolgan xonadonlarga mansubligi.
A) 1,4. B) 1,2,3. C) 2, 3. D) 1,2, 3,4.

10. 
    Buxoro xoni Ubaydullaxon Xo- razmga hujum qilgan paytda, Xiva xoni kim edi?
    

1. 
   Avaneshxon.
   
2. 
   Hojimxon.
   
3. 
   Elbarsxon.
   
4. 
   Arab Muhammadxon.
   

11. 
    Xiva xoni Hoji Muhammad hukm- ronlik qilgan yillarni aniqlang.
    

1. 
   1550- 1598-yillar.
   
2. 
   1558- 1602-yillar.
   
3. 
   1535- 1591-yillar.
   
4. 
   1537- 1568-yillar.
   

12. 
    Xiva xonligida davlat parokanda- ligi kimning davrida yuqori nuqtasiga yetgan edi?
    

A) Asfandiyorxon. B) Avaneshxon. C) Anushaxon. D) Arab Muham­mad.

13. 
    1616-yil Arab Muhammadning o'g'illari Habash va Elbars Sultonlar kimlarga tayanib, otasiga qarshi isyon ko'taradilar?
    

1. 
   Ataman Nachay boshliq Yoyiq kazaklariga.
   
2. 
   Nayman vauyg'urqabilasi boshliq- lariga.
   
3. 
   Eron safaviylariga.
   
4. 
   Buxoro xonligiga.
   

14. 
    Habash va Elbars Sultonlar nechan- chi yilda qatl qilindi?
    

A) 1621-yiI. B) 1627-yil. C) 1623-yil. D) 1630-yil.

15. 
    1629 - 1642-yillarda hukmronlik qilgan davlat boshlig'ini aniqlang.
    

1. 
   Asfandiyorxon.
   
2. 
   Shoh Safi I.
   
3. 
   Abulg'ozixon.
   
4. 
   Arab Muhammad.
   

16. 
    Qaysi Xiva xoni davrida xonlik­dagi barcha qabilalar to'rt guruhga bo'linib, ularga inoqlar tayinlangan?
    

1. 
   Elbarsxon.
   
2. 
   Abulg'ozixon.
   
3. 
   Asfandiyorxon.
   
4. 
   Arab Muhammad.
   

17. 
    Eron shohi Nodirshoh qayerda bo'lgan jangda Xiva qo'shinlarini butunlay tor-mor keltiradi?
    

1. 
   Hazoraspda.
   
2. 
   Xonqada.
   
3. 
   Vazir yaqinida.
   
4. 
   Urganch yonida.
   

18. 
    Qanday sababga ko'ra 1630-yil Abulg'ozi hibsga olinib, Eron shohi huzuriga jo'natilgan edi?
    

1. 
   Eron tasarrufidagi Niso va Darunga hujum qilganlikda ayblangan edi.
   
2. 
   Shialik mazhabini qoralab shoh Safi I ni shakkoklikda ayblagani uchun.
   
3. 
   Ashxobod va Qizil Arvat o'rtasi- dagi manzilga hujum qilganlikda ayb­langan edi.
   
4. 
   A va C.
   

19. 
    Quyidagi qaysi Xiva xonlarining ko'ziga mil tortilgan edi?
    

1. 
   Elbars Sulton, Asfandiyorxon.
   
2. 
   Arab Muhammadxon, Anushaxon.
   
3. 
   Abulg'ozixon, Anushaxon.
   
4. 
   Habash Sulton, Arab Muhammad­xon.
   

20. 
    Ma'lumki, 1741-yil Orol dengi- zining shimolidagi qabilalar eronliklar zulmiga qarshi qo'zg'olon ko'targan edi. Nodirshoh qo'zg'olonni bostirish uchun kimni yuboradi?
    

1. 
   Abu Muhammadni.
   
2. 
   O'g'li Nasrullani.
   
3. 
   O'g'li Rizoqulini.
   
4. 
   Qozoq G'oyib ibn Botirni.
   

21. 
    Hozirda Turkmanistonning Tosh- hovuz viloyatida joylashgan qadimgi shaharni aniqlang.
    

1. 
   Vazir.
   
2. 
   Ko'hna Urganch.
   
3. 
   Yangi Urganch.
   
4. 
   Xonqa.
   

22. 
    Qaysi yilda Xiva shahrining 2500 yilligini nishonlash to'g'risida qaror qabul qil­gan edi?
    

A) 1995-yiI. B) 1997-yil. C) 1993-yil. D) 1996-yil.

23. 
    Ko'hna Urganch shahri qachon- dan boshlab Xorazmning poytaxtiga aylangan edi?
    
    1. 
       X asr o'rtalaridan.
       
    2. 
       X asr oxiridan.
       
    3. 
       XI asr boshlaridan.
       
    4. 
       XII asr birinchi choragidan.
       
24. 
    Qadimiy Ko'hna Urganch shahri arab geograflari asarlarida qanday nom bilan tilga olinadi?
    

A) Gurganch. B) O'rganj. C) Jurjoniya. D) Xavorazm.

25. 
    Xiva xonligida o'nlab shaharlar mavjud bo'lib, ulardan eng qadimiysi qaysi shahar edi?
    

A) Hazorasp. B) Ko'hna Urganch. C) Xiva. D) Vazir.

26. 
    Xiva xonligi tarixiy manbalarida hunarmandchilikning... sohasi qayd etilgan.
    

A) 103. B)212. C) 27. D) 82.

27. 
    1558-yil Xivada bo'lgan A.Jen- kinsonning yozishicha, Vazir shahri oxirgi 7 yil ichida necha marta vayron qilingan edi?
    

A) 2 marta. B) 4 marta. C) 3 marta. D) 6 marta.

28. 
    Xiva xonligi yerlarining yarmidan ortig'iga qanday ekin ekilar edi?
    

A) Sholi. B) G'alla. C) Paxta. D) Jo'xori.

29. 
    Noto'g'ri berilgan javobni toping.
    
    1. 
       1646-yil Yangi Urganch shahriga asos solingan.
       
    2. 
       Vazir shahriga XIV asrning ikkinchi yarmida asos solingan edi.
       
    3. 
       Xiva xonligi ekinzorlarining 1/5 qismida paxta yetishtirilgan.
       
    4. 
       Bozordagi savdo o'rinlaridan foy- dalanganlik uchun «tagjoy» solig'i olingan.
       
30. 
    Xiva elchisining 1620-yil... shah- rida 670 kiyimlik mato sotganligi man- balarda qayd etilgan.
    

A) Orenburg. B) Novgorod. C) Qozon. D) Astraxan.

31. 
    Quy idagi qaysi asarda Amir Temur- dan Zahiriddin Boburga qadar bo' Igan temuriylar shajarasi qisqacha sharhlan- gan?
    
    1. 
       «Shajarayi turk».
       
    2. 
       «Shajarayi tarokima».
       
    3. 
       «Shohnoma».
       
    4. 
       «Dasturulamal».
       
32. 
    Muzahhib bu- ...
    
    1. 
       Kitoblarga sarJavha yozuvchi.
       
    2. 
       Kitoblarni muqovalovchi.
       
    3. 
       Kitoblarga miniaturalar chizuvchi.
       
    4. 
       Kitoblarga oltin suvini yurituvchi.
       
33. 
    Mashhur hattot Hamadoniy ne- chanchi yilda Xiva xoni Eshmu- hammadxonga «Shohnoma»ni minia- tura uchun ochiq joy qoldirib ko'chirib bergan edi?
    

C) 1563-yil. D) 1574-yil.

34. 
    Quyidagi qaysi Xiva xoni Buxoro amiri Muhammad Rahim tashabbusi bilan taxtga o'tirgan edi?
    

A) G'oyib ibn Botir. B) Elbarsxon. C)Temurg'ozixon. D)Sherg'ozixon.

35. 
    «Shajarayi turk» asarining ... bobi 1512 - 1663-yillardagi voqealarga bag'ishlangan.
    

A) 2. B) 7. C) 9. D) 10.

36. 
    Arab Muhammadxon davrida Xiva- ga hujum qilgan ataman Nechay va ata­man Shamay kimlar?
    
    1. 
       Orenburg general-gubernatorlari.
       
    2. 
       Terek kazaklari.
       
    3. 
       Yoyiq kazaklari.
       
    4. 
       Don kazaklari.
       
37. 
    Buxoro xoni Ubaydullaxon Xivani bosib olgach, bu yerga kimni noib etib tayinlaydi?
    

A) Abdulloni. B) Abdulazizni. C) Abdullatifni. D)Abdullani.

38. 
    Turkiycha «inoq» atamasi qanday ma'noni anglatadi.
    

A) O'rinbosar. B) Ishonch. C) Do'st. D) Yaqin.

39. 
    Xiva xoni G'oyib ibn Botirga qarshi kim boshchiligida qo'zg'olon ko'tarilgan?
    

A) Nasrullo. B) Abdulaziz. C) Abdullatif. D) Abdulla.

40. 
    Elbarsxon davrida qaysi omil Xiva hukmdorining ijtimoiy tayanchini mustahkamlagan.
    

1. 
   Xiva xonligi hududida asosan tur- kiy urug'laming istiqomat qilishi va ularning yuqori lavozimda ekanligi.
   
2. 
   Turkiy urug' oqsoqollariga