Internetning eng muhim xususiyatlariga quyidagilar kiradi: vaqtga bog‘lanmaganligi (ma’lumot resurslari har kuni 24 soat mobaynida butun yil - uchun qulay), foydalanuvchining manziliga
- bog‘lanmaganligi (geografik olislik ahamiyatga ega emas); integratsiyalashuv
- (Internet tarmog‘ida alohida komponentlar va servislar o‘zaro bog‘langanligi).
- O‘zbekiston Internet tarmog‘idan foydalanish orqali biznes faoliyati
- rivojlanishining dastlabki bosqichida turibdi. SHu bilan birga ushbu jarayon
- 1. Уолл-СтритДжорнэл, 1994, 14 ноябр.
- boshlangan. Internetdan foydalanuvchilar soni sezilarli darajada o‘sishi
- kuzatilmoqda.
- Hozirgi paytda Respublikamizda IT tadbirkorlikning predmetini asosan
- kitoblar, audio hamda videokassetalar va xizmatlarning ba’zi turlari tashkil qiladi.
- Qayd etilgan tovarlar tanlovi ularni xaridorga etkazish nisbatan osonligi bilan
- izohlanadi. Bu esa respublikada yaxshi rivojlanmagan transport infratuzilmasi uchun
- ayniqsa muhimdir.
- Ekspert ma’lumotlarmga ko‘ra O‘zbekistonda faoliyat ko‘rsayotgan elektron
- magazinlar soni 100 taga yaqin. Ularning 70 foizi Toshkentda joylashgan. Ushbu
- magazinlarda chop etilgan nashrlarning elektron versiyalarini sotib olish, kitoblar,
- musiqa hamda video-kompakt disklar, kompyuter o‘yinlari, tibbiy maqsaddagi
- tovarlar va xizmatlar, videomahsulot montaji uchun uskunalar hamda dasturiy
- ta’minotni, san’at asarlarini sotib olish mumkin. Maxsuslashtirilgan elektron
- magazinlaridan tashqari, tovarlarni keng assortimentini taklif etadigan savdo uylari
- ham mavjud (avtomobil ehtiyot qismlari, kompyuterlar va maishiy texnika, xo‘jalik
- tovarlari, qurilish materiallari, ofis mebeli, antikvariat va h. k.). Internet yordamida
- shuningdek moliya, ishga yollash, turizm sohasida fond, rielterlik, kompyuter va
- boshqa bozorlarida ishlaydigan firmalarning turli xil xizmatlaridan foydalanish
- mumkin. Misol tarikasida biz www.korzinka.uz oziq ovqat maxsulotlari uchun
- mo‘ljallangan elektron magazin, www.yarmarka.uz esa texnika maxsulotlarini sotib
- olish uchun mo‘ljallangan elektron magazinlarni aytib o‘tishimiz mumkin.
- O‘zbekistonda IT tadbirkorlik hali Internet orqali amalga oshiriladigan oldi-sotdi
- harakatlari hamda ishbilarmon bitimlarini imzolashning keng tarqalgan shakliga
- aylanganicha yo‘q. Bugungi kunda O‘zbekiston IT tadbirkorlik tizimi infratuzilmasi
- elementlarini ishlab chiqish va ulardan foydalanish borasida rivojlangan
- mamlakatlardan sezilarli darajada orqada qolmoqda. Milliy iqtisodiyotning etarli
- darajada rivojlanmaganligi sababli O‘zbekiston jahonda yangi iqtisodiy tartibni
- shakllantirishda juda kam ishtirok etmoqda. Uning asosini esa eng yangi axborot
- texnologiyalari, global telekommunikatsiya tarmog‘i tashkil qiladi.
- IT tadbirkorlikni rivojlantirishda bugungi kunda O‘zbekistonda bir qator
- muammolar mavjud. Bular:
- - respublika to‘lov tizimlarini xorijiy to‘lov tizimlarini bilan uyg‘unlikda
- qo‘llash bo‘yicha amaliy tavsiyalar yo‘qligi;
- - IT tadbirkorlik tizimlarining zamonaviy infratuzilmasini yaratishda davlat
- tomonidan kerakli va keng miqyosdagi qo‘llab-quvvatlashni cheklanganligi;
- - IT tadbirkorlik qatnashchilari o‘rtasida ma’lumot almashish xavfsizligini
- yuqori darajasini ta’minlashning imkoni yo‘qligi.
- - intellektual mulkka huquqlarni samarali himoya qilishni ta’minlash
- muammosi hal etilmaganligi; bu ayniqsa elektron usul bilan tarqatilishi mumkin
- bo‘lgan tovarlarga tegishlidir;
- - ochiq tarmoqlarda elektron biznesni amalga oshirishni kerakli maxfiyligi
- hamda xavfsizligini kafolatlaydigan ishonchli mexanizmlar ishlab chiqilmaganligi;
- - IT tadbirkorlik tizimida samarali ishlay oladigan malakali mutaxassislarni
- etishmasligi (O‘zbekiston oliygohlarida biznes sohasi mutaxassislarini tayyorlash
- asosan savdoni olib borishning an’anaviy shakllariga mo‘ljallangan);
- - IT tadbirkorlik qatnashchilari salohiyatli xaridorlarning ko‘pchilik qismi
- talablariga javob beradigan tovarlar va xizmatlarga bo‘lgan narhlar tizimiga
- tayanmasligi;
- - IT tadbirkorlik qatnashchilarining o‘zaro munosabatlarini tartibga soladigan
- huquqiy bazaning nomukammalligi;
- - Internet-kompaniyalari (jumladan elektron magazinlar)ni tashkil qilish va
- amal qilishining iqtisodiy samaradorligini to‘g‘ri baholashga xizmat qiladigan
- maxsus metodikalar yo‘qligi;
- - IT tadbirkorlik tizimlarini rivojlantirish sur’atlari yuqori bo‘lmagani sababli
- qo‘shimcha ish o‘rinlarini tashkil qilish imkoniyati cheklanganligi.
- Biznes-jarayon – bu ma’lum bir tashkiliy tuzilma doirasida kompaniyaning
- aniq biznes (tadbirkorlik) maqsadi amalga oshirishga yordam beradigan o‘zaro
- bog‘langan operatsiyalar yig‘indisidir. Bunda tuzilmaviy bo‘linmalar funksiyalari
- hamda ularning o‘zaro aloqalari oldindan aniq belgilangan va qat’iy tasdiqlangan.
- IT tadbirkorlik amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan faoliyat sohalari ham
- turlicha.
- IT tadbirkorlik amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan
Do'stlaringiz bilan baham: |