58-rasm.Boldir va oyoq panjasi mushaklari. 1-tendo m. sartonus; 2-tibia; 3-m. gastrocnemius; 4-m. soleus; 5-m. tibialis anterior; 6-tendo m. extensoris hallucis longi; 7-tendo m. extensoris digitorum longi; 8-retinaculum mm. extensorum inferius; 9-m. peroneus brevis; 10-m.peroneus longus; 11-lig. patellae; 12-tractus iliotibialis.
3.Bosh barmoqni yozuvchi uzun mushak (m. extensor hallicis longus) yuqoridagi ikkita mushakni o‘rtasida yotadi.
Kichik boldir suyagining oldingi yuzasining o‘rta qismidan va suyaklararo pardadan boshlanadi. Mushak payi ustki va pastki yozuvchi pay tutqichlar ostidan o‘tib, bosh barmoqning distal falangasiga birikadi. Mushak payining ayrim dastalari bosh barmoqning proksimal falangasiga ham birikadi. Faoliyati: bosh barmoqni yozadi va oyoq panjasini oshiq-boldir bo'g'imida bukishda ishtirok etadi. Boldiming oldingi guruh mushaldarini n. peroneus profundus innervatsiya qiladi.
Boldirning orqa guruh mushaklari
Boldiming orqa guruh mushaklari ikki: yuza va chuqur qavat bo'lib joylashadi. Yuza qavatda kuchli rivojlangan boldiming uch boshli mushagi bo'lib, u boldirda o'ziga xos yumaloqlikni hosil qiladi.
Uch boshli mushak (m.triseps surae) ikki: yuza joylashgan boldir mushagi va kambalasimon mushakdan iborat. 1. Boldir mushagi (m. gastrocnemius) ikki bo'g'imli mushak bo'lib, tizza va oshiq-boldir bo'g'imlariga ta’sir qiladi. Uning ikkita boshchasi bor. Medial boshchasi (caput mediate) son suyagining ichki do'ngsimon o'simtasidan, lateral boshchasi (caput laterale) esa son suyagining tashqi do'ngsimon o'simtasi ustidan boshlanadi. Boldiming o'rtasida ikkala boshchasi qalin yassi payga o'tib pastga tomon torayadi va kambalasimon mushak payi bilan qo'shilib, tovon (axil) payini hosil qiladi va tovon suyagi do'ngligiga birikadi.
Kambalasimon mushak (m. soleus) boldir mushagining oldida joylashgan qalin yassi mushak. U katta boldir suyagining orqa yuzasidagi tinea m. solei dan boshlanib, yassi pay bilan boldir mushagi payiga qo'shiladi. Faoliyati: boldiming uch boshli mushagi qisqaiganida boldimi va oyoq panjasini bukadi.
Innervatsiyasi: n.tibialis.
Kaft mushagi (m. plantarius) kichkina qorinchali, uzun payli mushak bo'lib har doim uchramaydi. Son suyagining tashqi do'ngsimon o'simtasining orqa yuzasidan boshlanadi. Uning uzun payi boldir va kambalasimon mushaklar orasidan o'tib, ulaming paylari bilan birga tovon suyagi do'ngligiga birikadi. Faoliyati: tizza bo'g'imi xaltasini taranglaydi, boldir va oyoq panjasini bukishda ishtirok etadi. Innervatsiyasi: n.tibialis.
Chuqur qavat yuza qavatdan (59-rasm) boldiming chuqur fassiyasi bilan ajralgan bo'lib to'rtta: taqim
Do'stlaringiz bilan baham: |