Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati kirish

Asosiy qism
1. O’sh shahri tarxini o’rganilishi.
Oʻsh shahri tarixini oʻrganishga mahalliy tarixchilar V.Ya. Galitskiy va V.M. Yassi kata hissa qo’shgan. Ular Qirgʻizistonning qadimiy shahriga bagʻishlangan birinchi va yagona maxsus asar “Koʻhna Oʻsh”ni nashr ettirdilar. Mualliflar tomonidan olib borilgan chuqur ilmiy izlanishlar shaharning butun davrdagi iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy-madaniy rivojlanishini aks ettiradi. ko'p asrlik tarixining inqilobiy davri. Keng manba bazasi - X-XI asrlardagi arab geograflarining qadimiy qo'lyozmalaridan. XIX - XX asr boshlari ilmiy ekspeditsiyalari asarlariga. - faktik material, ilmiy ishlanmalarning asosi, mazkur ishda ko‘rib chiqilgan muammolar yuzasidan xulosa va xulosalar bo‘lib xizmat qildi. Mualliflar O‘sh shahri tarixining yuqoridagi jihatlari bilan bir qatorda dissertatsiya tadqiqotida ko‘rib chiqilgan muammoga ham birmuncha e’tibor qaratdilar. Masalan, 132-133-betlarda me'moriy yodgorliklarning qisqacha tavsiflari keltirilgan. 19-asrda Oʻshning shaharsozlik aspektlari, qisman shaharsozlik mikrotoponimiyasiga ham toʻxtalib oʻtiladi. Oʻrta asrlarda Qirgʻiziston hududida meʼmoriy yodgorliklar, shaharlarning tarixiy topografiyasi va shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi boʻyicha tadqiqotlar V.D. Goryacheva. Oʻz tadqiqoti natijalariga koʻra “Qirgʻizistonning oʻrta asr shahar markazlari va arxitektura ansambllari” asarini nashr ettirdi.1 Afsuski, Bernshtam, Masson, Nusov asarlaridagi kabi, V.D. Goryacheva O’sh obidalariga e’tibor bermadi.
XV-XVI asr boshlariga oid noyob manbadan olingan O‘sh shahri haqidagi ma’lumotlar, Muhammad Zahiriddin Boburning “Boburnoma” avtobiografik asari dissertatsiya tadqiqoti uchun alohida ahamiyatga ega. Bu manbada Oʻsh shahrining meʼmoriy qiyofasi va uning alohida meʼmoriy inshootlari (Jauza masjidi), shuningdek, togʻda (Sulaymon-toʻgʻ) xijra qurilishi haqida maʼlumotlar bor.
Oʻsh shahri va Sulaymon togʻidagi meʼmoriy yodgorliklar tarixining ayrim jihatlari, ularning Oʻshning Fargʻonaning maʼnaviy markazi sifatida shakllanishidagi roli Yu.Gʻ. Petrash. Biroq bu asarlar muammoga xolisona, ilmiy yondashishdan yiroq. Ular tabiatan aniq jirkanchdir, bu quturgan ateizm g'oyalarining qizg'in himoyachisi pozitsiyasini aks ettiradi. Jumladan, uning Sulaymonxonga bag‘ishlangan “Muqaddaslik” (Toshkent, 1982) risolasida kommunistik mafkuraning eskirgan tamg‘alari singib ketgan.
Oʻshdagi alohida meʼmoriy yodgorliklar tarixi 70-80-yillarda Oʻsh muzeyi arxeologi E.V. Drujinina.2 20-asr boshlariga oid meʼmoriy yodgorlik – Muhammad Yusup Bayhoji oʻgʻli masjidining batafsil dala tadqiqotlari meʼmor L.G.ga tegishli. Kutsemelov.3 Bu yo'nalishdagi ishlar 80-yillarda Qirg'iziston SSR Madaniyat vazirligining SNRPM olimlari va me'morlari tomonidan davom ettirildi, keyinchalik "Qirgizrestavra-tion" uyushmasining ilmiy-konstruktorlik byurosiga aylantirildi, B.V. Pomaskin, D.D. Imonqulov, E.V. Frolov, S.S.Merkulova, R.K. Tsoy, B.I.Amanbayeva, A.S.Tabyshalieva, A.V.Sogonov, T.Konovalova va boshqalar.
Ayni paytda O‘sh shahrining 3000 yilligini nishonlashga tayyorgarlik ko‘rilayotgani munosabati bilan Qirg‘izistonning qadimiy shahri tarixini ko‘p qirrali o‘rganish davom etmoqda. 1996 yildan 1998 yilgacha ilmiy maqolalar to‘plamlari va yaqinlashib kelayotgan yubileyga bag‘ishlangan uchta xalqaro konferensiya materiallari nashr etildi.1 Qirg‘iziston, shuningdek, yaqin va uzoq xorij olimlarining maqolalari (V.M.Masson, Yu.A.G.A.Brikina, E.Xurshut, E.Devlet). , D.Abdulloev, Sodiq Tural, V.D.Goryacheva, V.A.Voropaeva, V.P.Mokrynin, B.I.Amanbayeva, K.I.Tashbayeva, S.Ya.Peregudova, T.K.Kenensariyev va boshqalar) ham ma’lum darajada O‘sh tarixiy-madaniy merosi mavzusiga tegishli. .