Xulosa chiqarishning umumiy xarakteristikasi. Bevosita xulosa chiqarish turlari. Deduktiv xulosa chiqarish (sillogizm)



Download 93,25 Kb.
bet3/19
Sana07.01.2022
Hajmi93,25 Kb.
#325800
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Bog'liq
XULOSA CHIQARISHNING UMUMIY MANTIQIY TAVSIFI

II.Almashtirish shunday mantiqiy xulosa chiqarish usuliki, unda xulosa berilgan mulohazadagi sub’ekt va predikatlarning o’rnini almashtirsh orqali keltirib chiqariladi.

Almashtirishda berilgan mulohazadagi terminlar hajmi e’tiboriga olinishi shart. Agar berilgan mulohazadagi terminlar hajmiga e’tibor berilmasa, xulosa noto’g’ri bo’lishi mumkin.







Xulosa asosi




Xulosa

Almashtirish turi

1

A

Xamma

A

Xamma P-S

Sof almashtirish

2

E

Xech bir emas

E

Xech bir P-S emas

Sof almashtirish

3

I

Ba’zi

I

Ba’zi P-S

Sof almashtirish

4

A

Xamma

I

Ba’zi P-S

Toraytirilgan almashtirish

5

I

Ba’zi

A

Xamma P-S

Kengaytirilgan almashtirish



Almashtirishda A-Aga, ye-Ega, I-Iga, A-Aga, A-Aga uzgaradi

Demak, almashtirish usuli qo’llanilganda mulohazadagi sub’ekt va predikat hajmi aniqlanadi va shu asosda mulohazadagi terminlarning o’rni almashtirilib, xulosa chiqariladi. Bu usul, ayniqsa, tushuncha berilgan ta’riflarning to’g’riligini aniqlashda muhim ahamiyatga ega.

III. Predikatga qarama-qarshi qo’yish bevosita xulosa chiqarishning mantiqiy usullaridan biri bo’lib, bu usul qo’llanilganda berilgan mulohaza avval aylantiriladi, so’ngra almashtiriladi. Natijada hosil qilingan mulohazaning (xulosaning) sub’ekti asos mulohaza predikatiga zid, predikati esa uning sub’ektiga mos bo'ladi: 3) Predikatga karama – karshi kuyish orkali xulosa chikarish.









Xulosa asosi

Xulosa




A

Xamma

Xech bir P emas S emas

2

E

Xech bir emas

Ba’zi P emas S dir

3

O

Ba’zi

Ba’zi P emas S dir


1

Predikatga karama – karshi kuyishda A - ye ga, ye – I ga, O – I ga, uzgaradi .


4) Mantikiy kvadrat orkali xulosa chikarish.

a) Zidlik (kontrandiklorlik) munosabatiga asoslangan xolda xulosa chikarish.



,

b) Karama-karshilik (kontrorlik) munosabatlariga asoslangan xolda xulosa chikarish.



c) Kisman maslik (subkontrorlik) munosabatiga asoslangan xolda xulosa chikarish.



d) Buysunish munosabatiga asoslangan xolda xulosa chikorish .


Bunda, xulosada, S ning inkor shakliga bo’lishi xulosa bog’lovchining inkor etilishi natijasidir. Predikatga qarama-qarshi qo’yishda A-E ga, E-I ga, O-I ga o’zgaradi.


Download 93,25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish