Xufyona iqtisodning iqtisodiy xavfsizlikka ta’siri Tayyorladi: Junaydullayeva Asal & Axtamova Marjona

Xulosa qilib aytganda, yashirin iqtisodiyotning ko‘lamini qisqartirishda quyidagilarga e’tibor qaratish lozim:
yashirin iqtisodiyotni rivojlantirishga sabab bo‘layotgan barcha omillarni kompleks o‘rganish;
yashirin iqtisodiyot oldini olish mahalliy va xorijiy tajribalarni o‘rganish asosida yashirin iqtisodiyotga qarshi kurash milliy strategiyasi va taktikasini ishlab chiqish;
yashirin iqtisodiyotni pasaytirishga xizmat qiladigan yangi qonunlar ishlab chiqish va mavjudlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish;
yashirin xo‘jalik yurituvchilar kapitallariga amnistiyani qo‘llash;
biznes uchun qulay huquqiy va xo‘jalik muhiti, birinchi navbatda, soliq rejimini yaratish va qo‘llab-­quvvatlash;
iqtisodiyotning real sektoriga investitsiya kiritish uchun qaratilgan pul mablag‘larining legallashtirilishini tasdiqlovchi yuridik institutlar mexanizmini ishga tushirish;
elektron hukumat, tijorat, xizmat, to‘lov va shu kabilarni tezkor joriy etish va rivojlantirish uchun shart­-sharoitlarni yaratish, ularni amaliyotga tatbiq etilishini kengaytirish.

Yevropa davlatlari tajribasi e’tiborga molik. Ushbu davlatlarning aksariyati yashirin iqtisodiyot va korrupsiyaga qarshi kurashishda soliq mexanizmlariga birlamchi e’tibor qaratganini ko‘rish mumkin. Chunki aynan soliqlarning yuqori darajadaligi ko‘p hollarda yashirin iqtisodiyotning palak otishiga turtki beradigan omillardan hisoblanadi. Germaniya, Avstriya, Daniya, Shvetsiya, Ispaniya, Turkiyada bu illatga qarshi kurashda tadbirkorlik sub’yektlariga soliq yukini pasaytirish yo‘lidan borilganligini ko‘rish mumkin.

Germaniyada faqatgina uyda mehnat qiluvchilarga soliqlarning kamaytirilishi qisqa muddatda 4,8 mln. shunday faoliyat yurituvchilarni yoki 16 yoshdan 64 yoshgacha bo‘lgan aholining 13 foizi rasmiy ro‘yxatdan o‘tib, soliq to‘lovchilar safiga kirishiga asos yaratdi.

Bundan tashqari, Germaniya qonunlariga ko‘ra, nolegal mehnat kuchidan foydalangan korxonalar uch yilgacha davlat xaridlarida ishtirok etish xuquqidan mahrum qilinadi. Ispaniyada bunday holatlarda tadbirkorlik sub’yekti juda katta miqdorda jarimaga tortilib, besh yilgacha davlat xaridlarida ishtirok qilishdan chetlatiladi.