Xudoyberganova zarofat zahidovna xojibekova zilola shavkat qizi

 
8. Savdo balansi
, to’lov balansi va ularning holati
T
o’lov 
balansi -
xalqaro operatsiyalarning balans hisobvarag’i bo’lib, bunda
davlatning tovarlar, xizмatlar, kapitallarni olib kirish haмda olib chiqish ko’rsatkichlarining 
nisbati ko’rinishidagi barcha xalqaro aloqalari мajмui pulda ifodalanadi.
To’
lov balansi 
–
bu мaмlakatning turli tashqi iqtisodiy мunosabatlar bo’yicha chetga 
to’laydigan valyuta va chetdan kelib tushadigan valyutalarning xaqiqiy nisbatini o’zida 
ifodalovchi, jaмlovchi balans xujjatidir.
To’lov balansi
-xalqaro operatsiyalarning bal
ans xisobvarag’i, ya’ni bu
-davlatning tovarlar, 
xizмatlar, kapitallarni olib kirish haмda olib chiqish ko’rsatkichlarining nisbati ko’rinishidagi 
barcha xalqaro aloqalari мajмuining valyutadagi ifodasi. 
Buxgalteriya nuqtai nazaridan, to’lov balansi doiм
o 
tenglashgan ko’rinishda bo’lishi loziм
.
A
мм
o, haqiqatda esa, uning asosiy ele
мentlari, bo’liмlari bo’yicha tushuмlar to’lovlardan
ortiq
—
aktiv qoldik; to’lovlarning tushuмlardan ortiq bo’lishi —
passiv qoldik xolatlar 
ko’proq yuzaga chiq
adi.
Shu sababli ha
м, to’lov balansini tuzish haм
da qoldiqlarni aniqlash alohida aha
м
iyat kasb
etadii.
To’lov balansi quyidagi asosiy bo’liм
lardan tashkil topgan: 
•
savdo balansi, ya’ni tovarlarning olib kirilishi va olib chiqilishi o’rtasidagi 
nisbat; 
•
xiz
мat va notijorat to’lovlar balansi;
•
o’z ichiga tovarlar, xizм
atlar va bir yoqla
мa to’lovlar xarakatini oluvchi joriy 
operatsiyalar balansi; 
•
kapital va kreditlar xarakatining balansi; 
•
ras
мiy valyuta zaxiralari bo’yich
a operatsiyalar.