Xudoyberdiyeva azizaning ekonometrika fanidan bajargan oraliq nazorati

Korxona to`g`risida quyidagi ma`lumotlar berilgan

№	Yillik tovar oborot, mln so`m	Muomala xarajatlarining nisbiy darajasi, %
1	5,0	23,0
2	6,0	24,0
3	7,0	26,0
4	8,0	28,0
5	9,0	21,0
6	10,0	22,0
7	5,0	22,0
8	7,0	23,0
9	6,0	20,0
10	12,0	24,0

1.u bilan x orasidagi bog‘lanishni tavsiflash uchun darajali funksiya parametrlarini hisoblang
2.Modelning approsimatsiyaning o‘rtacha xatoligi-А va Fisher F-kriteriyasi yordamida baholang.
Berilgan masala yechilishi:
Y=a* darajali modelni tuzishdan avval, o`zgaruvchilarni chiziqli ko`rinishga keltiramiz. Misolimizda chiziqli holatga keltirish tenglamani ikkala qismini logarifmlash orqali amalga oshiriladi. Logy=Loga+Logb*x so`ngra Y=Logy, X=Logx, C=Loga ko`rinishida belgilab olamiz va bizda quyidagi chiziqli funksiya hosil bo`ladi: Y=C+bX
Yuqorida berilgan y va x qiymatlarini mos ravishda logarifmlab olamiz hamda b va C parametrlar qiymatini hisoblab olamiz:


Yuqorida berilgan x va y qiymatlarini Excel dasturiga kiritib olamiz hamda ba`zi bir hisoblashlarni amalga oshiramiz. Bunda X va Y ning logarifmlangan qiymatlari topiladi hamda b va C parametrlarni topish uchun kerakli ishlar amalga oshiriladi.
Bunda bizga qiymatlari zarur bo`ladi. hamda formulalari kerak bo`ladi. Ularning qiymatini mos ravishda E14 va E15 kataklarda hisoblab olamiz. Quyidagi formuladan foydalangan holda B14 katakda b parameter qiymatini hisoblab olamizbunda b=0,428686

So`ngra C parameter qiymatini hisoblaymiz. formuladan foydalanib B15 katakda C=0,276262 ga ega bo`lamiz

Hosil bo`lgan tenglamaga x ning haqiqiy qiymatlarini qo`yib y natijaning nazariy qiymatlarini hisoblab olamiz. So`ngra bog`lanish zichligi, approksimatsiya hamda Fisher-F kriteriyasi yordamida baholaymiz. formuladan foydalangan holda M2 katakda bog`lanish zichligini topib olamiz. So`ngra R determinatsiya ko`rsatkichini M4 katakda hisoblab olamiz.
formuladan foydalanib L14 katakda Approksimatsiya qiymatini hisoblaymiz A=8,01% chiqdi.
formuladan foydalanib Fisher-F kriteriyasini M6 katakda hisoblab olamiz. Yuqorida keltirilgan ikkinchi rasmda beilgan regression tahlil bilan solishtirib ko`rganimizda bajargan amallarimiz to`g`ri ekanligini ko`rishimiz mumkin.