Xristianlikning vujudga kelishi



Download 55,15 Kb.
bet13/13
Sana31.12.2021
Hajmi55,15 Kb.
#214494
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
Xristianlikning mustaqil

Bibliya. Bibliya, yahudiylik va xristianlik dinlari ta’limotiga ko’ra, u Xudo tomonidan nozil
qilingan, asosiy diniy aqida va axloq qonunlarini o’zida jamlagan muqaddas kitoblar majmuasidir.
Uning tarkibiga kirgan yahudiy diniga talluqli kitoblar «Qadimiy ahd» deb, xristian talimotiga
tegishli  kitoblar  «Yangi  ahd»  deb  nomlanadi.  Yahudiy  va  Xristian  bibliyalari  bir-biriga  mos
kelmaydi. Yahudiylarning muqaddas kitobi Qadimiy Isroil va Qadimiy Yahudiylarning diniy talimot
va  urf-odatlari  asosida  eramizdan  avalgi  XIII  asrda  yozilgan  bo’lsa,   Xristianlarning  kitobi  esa
eramizning  boshlarida  vujudga  keldi.  Yahudiylar  xristianlarning  kitobini  muqaddas  kitob  sifatida
tan olmaydilar xristianlar esa yahudiylarning kitobini muqaddas kitob sifatida tan oladilar.
Bibliya  so’zining  grekchadan  tarjimasi  biblia  - kitob,  o’ram  ma’nolarini  anglatadi.  Hozirgi
Bibliya  katolik  nashrlarida  72  ta  kitobdan,   protestant  nashrlarida  esa  66   kitobdan  iborat.
Yahudiylarning  yana  bir  diniy  manbasi  Talmudning  xabar  berishicha  Qadimiy  ahdda  24  ta  kitob
bo’lishi  kerak.  Qadimiy  yahudiy  tarixchisi  Iosif  Flaviyning  aytishicha  22  ta  kitob  bo’lishi  kerak.
Protestantlar  va  yahudiylar,  Trident  Soboridan  keyin  (1545-1563)   katoliklar  ham  qadimiy  ahd
tarkibiga  45  ta  kitob  kirgizadilar.  Bu  son  bilan  yuqorida  keltirilgan  son  o’rtasidagi  tafovutni
keyinchalik ba’zi kitoblar bir necha mustaqil kitoblarga bo’linib ketganligi bilan izohlash mumkin.
Masalan, «Musoning besh kitobi» avval bir butun bo’lib, keyinchalik beshta mustaqil kitobga ajratib
yuborilgan, «kichik payg’ambarlar kitobi» 12 kitobga ajratib yuborilgan.
Yahudiylar Qadimiy Ahdni 3 qismga bo’ladilar:
-
ㄱ birinchisiga «Musoning besh kitobi» - «Tora» («Tavrot»);
-
ㄴ ikkinchisiga «Payg’ambarlarning avvalgi va keyingi kitoblari (Netiim);
-
ㄷ uchinchisiga qolgan kitoblar (Ketubim).
45

Xristianlar Qadimiy Ahdni «Rivoyatlar kitoblari», «Ta’limotlarga kitoblari»ga, «Payg’ambar


kitoblari»ga bo’lishadi. Ular Yangi Ahdning 27 kitobini ham shunday tasnif qiladilar. «Rivoyatlar
kitoblari»ga   «Injil»   va   «Havoriylar   faoliyati»   kitoblari   kiradi.   «Ta’limotlar»ga   «Havoriylar
maktublari» kiradi, «Payg’ambarlar kitoblari»ga «Vahy» kitobi kiradi.
Bibliyaning kitoblari boblarga, boblar esa suralarga bo’linadi. Uning hozirgi qabul qilingan
bo’linishi Nenterberiya episkopi Stefan Langton (vafoti 1228 y.) tomonidan kiritilgan. U 1214 yili
lotin tilidagi matnni boblarga bo’lib chiqdi va bu narsa keyinchalik yahudiy va yunon tillaridagi
matnlarga ham joriy qilindi. Suralar avval Santes Panino  (v. 1541 y.) keyinchalik 1555 yilarda
Robert Etenlar tomonidan raqamlandi.
Tavrot. Musoga tegishli bo’lgan, besh kitob «Tavrot» deb ataladi va u quyidagi kitoblarga bo’linadi:
1) «Borliq» yoki «Ibtido»; 2) «Chiqish»; 3) «Levit»; 4) «Sonlar»; 5) «Ikkinchi qonun».
Injil. Injil - xushxabar ma’nosini anglatadi. Yangi ahd tarkibiga kirgan Injil 4 ga bo’linadi. 1)
Download 55,15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish