Xotiraning ierarxik strukturasi

Konveyer ta’rifi

• 
  Konveyer – bu zamonaviy protsessor va kontrollerlarni samaradorligini oshirish uchun foydalaniladigan hisoblashlarni tashkil etish usuli (vaqt birligida bajarilgan ko’rsatmalar sonini ko’paytirish - buyruq darajasida ishlatiladigan parallellik), kompyuterlar va boshqa raqamli elektron qurilmalarni ishlab chiqarishda ishlatiladigan texnologiya;
  
• 
  Konveyer g’oyasi - umumiy vazifaning alohida bosqichlarini ajratishdir va har bir bosqich o’z ishini yakunlab, natijani keyingi bosqichga o’tkazadi, shu bilan birga kirish ma’lumotlarining yangi qismini qabul qiladi;
  
• 
  Murakkab protsessor buyruqlari sodda bosqichlar qatori sifatida taqdim etiladi. Bu orqali ishlov berish tezligida aniq yutuqqa erishiladi.
  

Konveyer: Protsessorlar

• 
  Konveyer bu tezlikni oshirish texnikasi bo’lib, unda protsessorda bir nechta buyruqlar bajariladi.
  
• 
  Kompyuterlar, xuddi yuk mashinalari kabi, odatda har bir ko’rsatma uchun bir xil amallarni bajaradilar:
  

- xotiradan buyruqni olish;
- buyruqni dekoderlash;
- buyruqni bajarish;
- kirish uchun xotirani o’qish;
- natijani xotiraga yozish.

• 
  Arifmetik konveyer – arifmetik vazifani turli xil konveyer segmentlarida bajarish uchun turli xil kichik qismlarga ajratadi. U suzuvchi nuqta operatsiyalari, ko’paytirish va boshqa har xil hisoblar uchun ishlatiladi. Suzuvchi nuqtani qo’shish uchun jarayon yoki oqim jadvalining arifmetik konveyerlari diagrammada ko’rsatilgan.
  
• 
  
• 
  
• 
  

Turli protsessorlarda bosqichlar soni va mohiyati farq qiladi. Konveyer ishlov berish prinsipini besh pog‘onali konveyer misolida ko‘rib chiqamiz. Bu holda buyruqning bajarilishi quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:

• 
  IF (Instruction Fetch) – buyruqni protsessorga yuklash;
  
• 
  ID (Instruction Decoding) – komandani dekodlashtirish;
  
• 
  OR (Operand Reading) – operandlarni o‘qish;
  
• 
  EX (Executing) – buyruqni bajarish;
  
• 
  WB (Write Back) – natijani yozish.