Xotirani taqsimlash bu jarayonga (uning ko'rsatmalari va ma'lumotlari) jismoniy yoki virtual xotira manzil maydonini belgilash harakati. Xotirani taqsimlashning ikkita asosiy usuli statik va dinamik xotira ajratishdir

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
SAMARQAND FILIALI

1-Mustaqil ish
Mavzu: Xotirani taqsimlash usullari
Bajardi: Alimov E
Tekshirdi: Rahimov R

SAMARQAND 2022

REJA:

1. 
   Xotira haqida tushuncha
   
2. 
   Xotirani taqsimlash
   
3. 
   Xotirani taqsimlashning dinamik va static ko’rinishi
   
4. 
   Xulosa
   

Xotirani taqsimlash - bu jarayonga (uning ko'rsatmalari va ma'lumotlari) jismoniy yoki virtual xotira manzil maydonini belgilash harakati. Xotirani taqsimlashning ikkita asosiy usuli statik va dinamik xotira ajratishdir. Statik xotira ajratish usuli xotirani jarayonga, uni bajarishdan oldin tayinlaydi. Boshqa tomondan, dinamik xotirani taqsimlash usuli xotirani jarayonga, uni bajarish vaqtida tayinlaydi. Ushbu bo'limda biz xotirani taqsimlash nima ekanligini, uning turlarini (statik va dinamik xotirani taqsimlash) va ularning afzalliklari va kamchiliklarini muhokama qilamiz. Shunday ekan, keling, boshlaylik.

Tarkib: Statik va dinamik xotirani ajratish
Xotirani taqsimlash
Xotirani taqsimlash turlari
Statik va dinamik xotirani taqsimlashning afzalliklari va kamchiliklari
Asosiy xulosalar
Xotirani taqsimlash Jarayonni bajarish uchun uni birinchi navbatda xotiraga joylashtirish kerak. Xotiradagi jarayonga joy ajratish xotirani ajratish deyiladi. Xotirani ajratish - bu bog'lanish atamasining umumiy jihati.Keling, misol yordamida bog'lanishni tushunamiz. Faraz qilaylik, dasturda atributlar to'plamiga ega ob'ekt mavjud. Endi ushbu ob'ektning o'zgaruvchisi ushbu atributlar to'plami uchun qiymatlarga ega bo'ladi. Ushbu qiymatlarni saqlash uchun biz ushbu atributlarga ajratilgan xotiraga ega bo'lishimiz kerak. Demak, o'zgaruvchining atributiga xotira manzilini belgilash akti xotirani ajratish deyiladi. Va qiymatlarni o'zgaruvchining atributlariga ko'rsatish/bog'lash harakati majburiy deb ataladi. Ushbu bog'lash amali dasturni bajarish jarayonida o'zgaruvchidan foydalanishdan oldin bajarilishi kerak.

Bizda xotirani ajratishning ikki turi mavjud yoki ikkita bog'lash usuli, statik va dinamik bog'lanishni aytishimiz mumkin.

Xotirani taqsimlash turlari
1. Statik xotirani ajratish
Statik xotira ajratish kompilyator dasturni kompilyatsiya qilganda va obyekt fayllarini hosil qilganda amalga oshiriladi. Bog'lovchi ushbu barcha ob'ekt fayllarini birlashtiradi va bitta bajariladigan faylni yaratadi. Yuklovchi ushbu bitta bajariladigan faylni bajarish uchun asosiy xotiraga yuklaydi. Statik xotirani taqsimlashda jarayon uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar hajmi jarayon boshlanishidan oldin ma'lum bo'lishi kerak. Agar jarayonni amalga oshirishdan oldin ma'lumotlar o'lchamlari ma'lum bo'lmasa, ularni taxmin qilish kerak. Agar taxmin qilingan ma'lumotlar hajmi talab qilinganidan kattaroq bo'lsa, bu xotiraning isrof bo'lishiga olib keladi. Agar taxmin qilingan o'lcham kichikroq bo'lsa, bu jarayonning noto'g'ri bajarilishiga olib keladi. Statik xotirani ajratish usuli jarayonni bajarish jarayonida xotirani ajratish operatsiyasini talab qilmaydi. Jarayon uchun zarur bo'lgan barcha xotira ajratish operatsiyalari jarayon boshlanishidan oldin amalga oshiriladi. Shunday qilib, bu jarayonning tezroq bajarilishiga olib keladi.

Statik xotira taqsimoti dinamik xotira ajratish bilan solishtirganda ko'proq samaradorlikni ta'minlaydi.

2. Dinamik xotira taqsimoti
Dinamik xotira ajratish dastur bajarilayotgan vaqtda amalga oshiriladi. Bu erda xotira dasturning ob'ektlari dastur ishlayotgan vaqtda birinchi marta foydalanilishi kerak bo'lganda ajratiladi. Kerakli ma'lumotlarning haqiqiy hajmi ish vaqtida ma'lum bo'ladi, shuning uchun u dasturga aniq xotira maydonini ajratadi va shu bilan xotirani isrof qilishni kamaytiradi. Dinamik xotira taqsimoti dasturni bajarish uchun moslashuvchanlikni ta'minlaydi. Chunki u dastur uchun qancha xotira maydoni talab qilinishini hal qilishi mumkin. Agar dastur etarlicha katta bo'lsa, unda hozirda foydalaniladigan dasturning turli qismlarida dinamik xotira taqsimoti amalga oshiriladi. Bu xotira sarfini kamaytiradi va tizimning ish faoliyatini yaxshilaydi. Xotirani dinamik ravishda taqsimlash tizim ustidan ortiqcha yuk hosil qiladi. Ba'zi taqsimlash operatsiyalari dasturning bajarilishi davomida qayta-qayta bajariladi, bu esa dasturning sekin bajarilishiga olib keladi. Dinamik xotirani ajratish operatsion tizimdan maxsus yordamni talab qilmaydi. Dinamik xotirani taqsimlash usulidan foydalanish uchun dasturni loyihalash dasturchining zimmasida. Shunday qilib, dinamik xotira taqsimoti moslashuvchan, lekin statik xotira taqsimotiga qaraganda sekinroq.
Statik va dinamik xotira ajratishning afzalliklari
Statik xotirani taqsimlash
Statik xotira taqsimoti xotirani jarayonga tayinlashning samarali usulini ta'minlaydi.Barcha xotira tayinlash operatsiyalari bajarish boshlanishidan oldin amalga oshiriladi. Shunday qilib, dasturni bajarish vaqtida xotirani taqsimlash operatsiyalari uchun qo'shimcha xarajatlar yo'q.
Statik xotirani taqsimlash tezroq bajarilishini ta'minlaydi, chunki bajarilish vaqtida dasturga ajratilgan xotirada vaqtni yo'qotish shart emas.
Dinamik xotirani taqsimlash
Dinamik xotira taqsimoti xotirani jarayonga belgilashning moslashuvchan usulini ta'minlaydi. Dinamik xotira taqsimoti xotira sarfini kamaytiradi, chunki u ushbu dasturni bajarish jarayonida jarayonga xotirani tayinlaydi. Shunday qilib, u dastur tomonidan talab qilinadigan aniq xotira hajmidan xabardor. Agar dastur katta bo'lsa, dinamik xotira ajratish dasturning turli qismlarida amalga oshiriladi. Xotira dasturning hozirda ishlatilayotgan qismiga biriktirilgan. Bu shuningdek, xotira isrofgarchiligini kamaytiradi va haqiqatan ham tizim ish faoliyatini yaxshilaydi.
Statik va dinamik xotira ajratishning kamchiliklari
Statik xotirani taqsimlash
Statik xotirani taqsimlashda tizim dasturning xotira talabini bilmaydi. Shunday qilib, u dastur uchun zarur bo'lgan xotirani taxmin qilishi kerak. Statik xotira taqsimoti xotirani yo'qotishga olib keladi. Chunki u dastur tomonidan talab qilinadigan xotira hajmini taxmin qiladi. Shunday qilib, agar taxminiy o'lcham kattaroq bo'lsa, bu xotirani yo'qotishga olib keladi, aks holda taxminiy o'lcham kichikroq bo'lsa, dastur noto'g'ri ishlaydi.
Dinamik xotirani taqsimlash
Dinamik xotirani taqsimlash usuli xotirani jarayonga uni bajarish vaqtida tayinlash uchun qo'shimcha xarajatlarga ega. Ba'zan dasturni bajarish jarayonida xotirani ajratish harakatlari bir necha marta takrorlanadi, bu esa qo'shimcha xarajatlarga olib keladi. Amalga oshirish vaqtida xotirani taqsimlashning qo'shimcha xarajatlari ma'lum darajada bajarilishini sekinlashtiradi. Xotirani ajratish dastur yoki jarayon uchun xotira manzilini belgilaydi.
Xotirani taqsimlashda statik xotira ajratish va dinamik xotira ajratishning ikkita usuli mavjud. Statik xotirani taqsimlash samaradorlikni ta'minlaydi, chunki u xotirani bajarilishi boshlanishidan oldin jarayonga tayinlaydi. Shunday qilib, dasturni bajarish paytida xotirani ajratish operatsiyasi uchun ortiqcha yuk yo'q, bu dasturning tezroq bajarilishiga olib keladi. Statik xotirani ajratishda kerakli xotira hajmi dastur bajarilishidan oldin ma'lum bo'lishi kerak. Statik xotira ajratish jarayonga taxminiy xotira maydonini belgilaydi, chunki u dastur tomonidan talab qilinadigan xotira hajmini bilmaydi. Bu xotirani behuda sarflashga olib keladi. Dinamik xotirani ajratish dasturni bajarish vaqtida amalga oshiriladi. Shunday qilib, u xotirani isrof qilishdan saqlaydigan dasturga aniq xotira miqdorini ajratadi. Dinamik xotira taqsimoti dasturning bajarilishini sekinlashtiradigan dasturni bajarish paytida xotirani taqsimlash operatsiyasining qo'shimcha xarajatlariga ega.
Dinamik xotira ajratish xotirani taqsimlashda moslashuvchanlikni ta'minlaydi, go'yo dastur etarlicha katta bo'lsa, u dasturlarning turli qismlarida xotirani ajratish operatsiyalarini bajaradi va xotirani isrof qilishni kamaytiradi. Operatsion tizim samarali va moslashuvchan bajarish uchun statik va dinamik xotira ajratishning eng yaxshi aralashmasini olishi mumkin.
Dinamik xotirani boshqarish muntazam xotira ajratish va bo'sh joyni bo'shatishni talab qiladi. Ushbu maqolada x otirani ajratish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan bir nechta usullar keltirilgan. Malloc (xotirani ajratish) yoki bo'sh funksiyani chaqirish, ajratilgan xotira manziliga havolaga olib keladi yoki u har safar chaqirilganda boshqalar foydalanishi uchun xotirani bo'shatadi. Dinamik xotirani boshqarish muntazam xotira ajratish va bo'sh joyni tozalashni talab qiladi. Bo'shatilgan bo'sh joy bilan bir qatorda ishlatilgan joy bilan nima qilish kerak? Keyingi malloc qo'ng'irog'i uchun qaysi manzillar/uyalardan foydalanish kerakligini qanday aniqlaymiz? Xotirani boshqarishning uchta usuli mavjud, biz ushbu savollarni hal qilishda foydalanishimiz mumkin, biz ularni batafsil muhokama qilamiz. Quyidagi jadval 1024 baytlik bitta katta xotira blokining joriy holatini ko'rsatadi. Xotirani ajratish uchun har bir usul uni qanday ishlatishini ko'rib chiqamiz.

Eslatma: Ushbu blogda biz faqat First Fit algoritmini ko'rib chiqamiz, garchi bu usullarning har biri o'z foydalanish holatlariga ega. Umuman olganda, birinchi moslamaga ustunlik beriladi.
Birinchi Fit
Birinchi moslash usulida bepul ro'yxat so'ralgan o'lchamga ega bo'lgan birinchi bepul blokni topish uchun ketma-ket o'tkaziladi.
Blok topilgach, quyida keltirilgan ikkita amaldan biri bajariladi:
Agar o'lcham so'ralgan miqdorga teng bo'lsa, u bepul ro'yxatdan o'chiriladi.
Aks holda, u ikki qismga bo'linadi. Bu erda birinchi qism ro'yxatda qoladi va ikkinchisi ajratiladi.Ikkinchi qismni ajratishning sababi shundaki, ro'yxatni yangilash operatsiyasidan faqat erkin tugun hajmini o'zgartirish orqali oldini olish mumkin. Keling, 200 baytni ajratishga harakat qilaylik va strukturaning qanday o'zgarishini tushunamiz.

Ko'rinib turibdiki, xotira ikkinchi bo'limda ajratilgan, oldingi blok birinchi qismga ishora qiladi. Agar birinchi qism ishlatilgan bo'lsa, ikkinchi bo'limga ishora qilib, o'zgartirish ro'yxatda amalga oshirilishi kerak edi. Endi algoritmni ko'rib chiqamiz:
p = freeblock;
alloc = null; // pointer to store the allocated size n’s address
q = null; 
// find the free node which can allocate the given size n
while ( p != null && size(p) < n) {
q = p; // previous node
p = next(p);
} 
// if there is block large enough found
if ( p != null ) {
s = size(p);
alloc = p + s – n; // alloc contains the address of the desired block 
// if the block size matches the requested size, remove the block from the free list
if ( s == n) {
// if the match is found in the first block update the pointer of freeblock to point the next of free block
if ( q == null ) {
freeblock = next(p);
} else {
next(q) = next(p); }
} else {
size(p) = s – n; // adjust the size of the remaining free block
}
Hajmi belgilangan “n” o‘lchamidan kattaroq yoki unga teng bo‘lgan bepul bloklarning eng kichigi Best Fit yondashuvida tanlanadi. Eng yaxshi moslikni topish uchun ushbu algoritm to'liq ro'yxat bo'ylab ishlashi kerak. Keling, 200 bayt ajratishga harakat qilaylik va strukturadagi o'zgarishlarni qayd etamiz: Worst Fit texnikasidagi algoritm har doim eng katta bo'sh xotira blokining bir qismini ajratadi. Ushbu strategiyaning g'oyasi shundan iboratki, ko'pchilik so'rovlarga xizmat ko'rsatish uchun oz sonli juda katta bloklardan doimiy ravishda foydalanish orqali ko'plab kichik bloklar parchalanmagan bo'lib qoladi. Keling, 200 ni ajratishga harakat qilaylik va strukturaning qanday o'zgarishini ko'rib chiqaylik.

XULOSA
Ushbu mustaqil ishni bajarish davomida men quyidagilarni o’rgandim: Dinamik xotirani boshqarish muntazam xotira ajratish va bo'sh joyni bo'shatishni talab qiladi. Ushbu maqolada x otirani ajratish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan bir nechta usullar keltirilgan. Malloc (xotirani ajratish) yoki bo'sh funksiyani chaqirish, ajratilgan xotira manziliga havolaga olib keladi yoki u har safar chaqirilganda boshqalar foydalanishi uchun xotirani bo'shatadi. Dinamik xotirani boshqarish muntazam xotira ajratish va bo'sh joyni tozalashni talab qiladi. Bo'shatilgan bo'sh joy bilan bir qatorda ishlatilgan joy bilan nima qilish kerak