Xotira, xotiraning nerv fiziologik asoslari Tayyorladi: Abdusattorova Nilufar

Xotira, xotiraning nerv fiziologik asoslari

Tayyorladi: Abdusattorova Nilufar

XOTIRA

XOTIRA BU:

• Xotira axborotni olish, saqlash, saqlash va keyinchalik qayta tiklashning psixologik jarayonlarini anglatadi. Xotirada uchta asosiy jarayon mavjud: kodlash, saqlash va olish.
• Inson xotirasi ma'lumotni saqlash va tiklash qobiliyatini o'z ichiga oladi. Biroq, bu mukammal jarayon emas.

XOTIRANING NERV - FIZIOLOGIK ASOSLARI

• Esda olib qolish nerv tizimining, miyaning egiluvchan,ya'ni o'zgaruvchanlik, qo'zg'atuvchilar ta'sirida o'zida go'yo bir iz tarzida qoldirish, saqlash imkoniyati tufayli yuzaga keladi. Har qanday kishining miyasi egiluvchanlik xususiyatiga ega bo'lib, lekin uning darajasi har xil bo'ladi. Shaxs xotirasining sifati miyaning aktivligi va turli faoliyatiga to'g'ridan-to'g'ri bog'liq ravishda rivojlanadi. Atrofini o'rab olgan borliqni aktiv bo'luvchi kishi o'zi miyasi faoliyatida beto'xtov kuchaytiradi. Shu bilan birga uning egiluvchanlik darajasini oshiradi.

Miya egiluvchanligi va tinch pasayishi natijasida xotira samarasini susayishiga, ba'zi paytda odamning toliqishi sabab bo'ladi. Dam olgandan so'ng yana tiklanadi. Odatda miya egiluvchanligi yosh o'tishi bilan susayadi. Masalan: keksa kishilar gaplaridan adashib ketadi. Ilgari gapirgan gaplari esidan chiqib yana o'sha gapni gapiradalar. Muvaqqat nerv aloqalari assosiasiyalarini hosil qiluvchi fiziologik mexanizmdir. Assosiasiya bizning xotiramizda mustahkamlangan va ongimizda qayd qilingan ayrim voqea hodisalarning o'zaro bog'lanishidir, biror buyumni esda olib qolish uni boshqa buyumlar bilan bog'lash orqali amalga oshiriladi. "Muvaqqat nerv bog'lanishlar" deb yozadi. I.P. Pavlov hayvonot olamida va bizning o'zimizda ham bo'ladigan eng umumiy fiziologik hodisadir.

• Miya egiluvchanligi va tinch pasayishi natijasida xotira samarasini susayishiga, ba'zi paytda odamning toliqishi sabab bo'ladi. Dam olgandan so'ng yana tiklanadi. Odatda miya egiluvchanligi yosh o'tishi bilan susayadi. Masalan: keksa kishilar gaplaridan adashib ketadi. Ilgari gapirgan gaplari esidan chiqib yana o'sha gapni gapiradalar. Muvaqqat nerv aloqalari assosiasiyalarini hosil qiluvchi fiziologik mexanizmdir. Assosiasiya bizning xotiramizda mustahkamlangan va ongimizda qayd qilingan ayrim voqea hodisalarning o'zaro bog'lanishidir, biror buyumni esda olib qolish uni boshqa buyumlar bilan bog'lash orqali amalga oshiriladi. "Muvaqqat nerv bog'lanishlar" deb yozadi. I.P. Pavlov hayvonot olamida va bizning o'zimizda ham bo'ladigan eng umumiy fiziologik hodisadir.