Xotira qodirov Zohid

XOTIRA

Qodirov Zohid

Ma’lum bo‘lishicha, inson miyasi har qanday ma’lumotni saqlab qoladi. Agar shu ma’lumot biror sabab bilan odamga kerak bo‘lmasa yoki o‘zgarmasa, u ongdan tabiiy tarzda yoladi. Lekin har doim ham bizning professional faoliyatimiz manfaatlariga mos ma’lumotlarni esda saqlash juda zarur va shuning uchun ham ko‘pchilik ataylab xotira tarbiyasi bilan shug'ullanadi. 

• Ma’lum bo‘lishicha, inson miyasi har qanday ma’lumotni saqlab qoladi. Agar shu ma’lumot biror sabab bilan odamga kerak bo‘lmasa yoki o‘zgarmasa, u ongdan tabiiy tarzda yoladi. Lekin har doim ham bizning professional faoliyatimiz manfaatlariga mos ma’lumotlarni esda saqlash juda zarur va shuning uchun ham ko‘pchilik ataylab xotira tarbiyasi bilan shug'ullanadi. 

 Xotira bu-doimiy va o‘zgaruvchan hamda taqiqlangan ma’lumotlarni o‘rganishdir. Xotira ustidagi izlanishlar ong qanday ishlashini tushunishimizga yordam beradi.

•  Xotira bu-doimiy va o‘zgaruvchan hamda taqiqlangan ma’lumotlarni o‘rganishdir. Xotira ustidagi izlanishlar ong qanday ishlashini tushunishimizga yordam beradi.

Xotiramiz imkoniyatlarini qanday o‘stirishimiz mumkin? Insonlarni o‘rganish va axborotni qabul qilish bo‘yicha 3 turga ajratsak bo‘ladi. Bular: eshitish, ko‘rish va harakat xotiralari. Bular miyaga kirayotgan xabarning turiga bog‘liq. Ko‘rish: bunda yaqqol tasavvurlar hosil qilinadi. Bunda so‘z tasavvurdagi manzaralar timsolida xotiraga joylashadi.

• Xotiramiz imkoniyatlarini qanday o‘stirishimiz mumkin? Insonlarni o‘rganish va axborotni qabul qilish bo‘yicha 3 turga ajratsak bo‘ladi. Bular: eshitish, ko‘rish va harakat xotiralari. Bular miyaga kirayotgan xabarning turiga bog‘liq. Ko‘rish: bunda yaqqol tasavvurlar hosil qilinadi. Bunda so‘z tasavvurdagi manzaralar timsolida xotiraga joylashadi.

Richard Shiffrin xotirani 3 bosqichda tashkil etishni taklif etdi:

Richard Shiffrin xotirani 3 bosqichda tashkil etishni taklif etdi:

1. Vaqtinchalik hissiy xotira.

2. Qisqa muddatli xotira.

3. Uzoq muddatli xotira.

Bu 3 bosqichli jarayon oddiy bo‘lsada tarixiy ahamiyatga ega. Bu 3 bosqichli jarayon cheklangan va aniq. Bu yangilangan model 2 ta muhim yangi tushunchalarni keltiradi: birinchi ikki bosqichda ongli xabardorlik, ishchi xotira uzoq muddatli xotiraga to‘g‘ridan to‘g‘ri va avtomatik ravishda axborot faol qayta ishlanadi.

• Bu 3 bosqichli jarayon oddiy bo‘lsada tarixiy ahamiyatga ega. Bu 3 bosqichli jarayon cheklangan va aniq. Bu yangilangan model 2 ta muhim yangi tushunchalarni keltiradi: birinchi ikki bosqichda ongli xabardorlik, ishchi xotira uzoq muddatli xotiraga to‘g‘ridan to‘g‘ri va avtomatik ravishda axborot faol qayta ishlanadi.