World Development Report. Risk and Opportunity Managing Risk for Development. 2014. World Bank. 2014.
Доклад о стратегии устойчивого развития Китая-2004 (2004 Чжунго кэ чисюй фачжанъ чжанълюэ баогао).
59
Yillar
YaIM, mlrd. doll.
Yillik qo‘shimcha
o‘sishsur‘atlari, %
2000
1080,0
7,5
2005
1550,5
7,5
2010
2226,0
7,5
2020
4178,3
6,5
2025
5460,9
5,5
2030
7137,2
5,5
2040
11083,9
4,5
2050
15634,9
3.5
2060
21012,0
3,0
2100
68542,0
3,0
izoh: prognoz 2001 yilda 2000 yilnarhlaridayuanningdollarganisbatan 1998-2000 yillardagio’rtacha kursi asosida
amalga oshirilgan.
Syuy Syanchun prognozlarida quyidagi xususiyatlarni ajratib o‗tish lozim.
Birinchidan, u prognozlarda Xitoy iqtisodiy o‗sish sur'atlarining pasayib
borishini e'tiborga olgan.
Ikkinchidan, yalpi ichki mahsulotning mutloq hajmi bo‗yicha Xitoy va
AQSH o‗rtasidagi nisbat 2000 yildagi 10,9 foizdan 2050 yilga borib 36,1 foizga
qadar yetishini bashorat qiladi.
Uchinchidan, ushbu vaziyat yuan kursining dollarga nisbatan ko‗tarilishi
tufayli tubdan o‗zgarishi mumkinligini ko‗rsatadi.
Xitoy iqtisodiyotining keyingi yillar uchun prognozlarni ikki guruhga
ajratish mumkin.Birinchi guruhga kiruvchi olimlar Xitoy uzoq vaqt davomida
yuqori barqaror iqtisodiy o‗sish sur'atlarini ta'minlab berishi ta'kidlovchi
optimistlardir. Misol uchun, Pekin universiteti Iqtisodiy tadqiqotlar markazi
direktori Lin Ifu fikricha, Xitoy 2030 yilda AQSH bilan yalpi ichki mahsulotning
mutloq hajmi bo‗yicha tenglashadi va jon boshiga to‗g‗ri keluvchi ko‗rsatkichi
bo‗yicha esa 1/5 qismiga tenglashadi. Jumladan, 2012 yilda Xitoyda aholi jon
boshiga to‗g‗ri kelduvchi yalpi ichki mahsulot ulushining xarid qobiliyati pariteti
— Пекин. Кэсюэ чубанъшэ. 2004. С. 104.
60
bo‗yicha hajmi AQSH ko‗rsatkichining 18,2 foizini tashkil etdi. Joriy narxlarda
ushbu nisbat 11,4 foizni tashkil etmoqda
50
.
Boshqa guruh olimlari esa Xitoy 21 asrning ikkinchi yarmida
modernizatsiyaning jahondagi o‗rtacha darajasiga erishadi va birinchi 40 ta
mamlakat qatoridan o‗rin oladi, 2080 yilga borib iqtisodiy jihatdan taraqqiy etgan
mamlakatlar sirasiga kiradi, 2100 yilga borib iqtisodiy modernizatsiya darajasi
bo‗yicha birinchi o‗nlikka kirishi mumkin deb hisoblashadi. Bu boradagi asosiy
omil Xitoyning iqtisodiy o‗sishning sifat ko‗rsatkichlarini ta'minlab bera olishi,
iqtisodiyotning
tarkibi
muntazam
takomillashtirishi
va
uning
xalqaro
raqobatbardoshligini oshirishi bilan bog‗liqdir.
Xitoyning 2050 yilga qadar ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining prognoz sifat
ko‗rsatkichlari Xu Chuantsi tomonidan ishlab chiqilgan (2.3.3-jadval).
2.3.3-jadval
XXI asrning ikkinchi yarmi uchun Xitoy iqtisodiyotini modernizatsiyalashni
baholash darajasi
Do'stlaringiz bilan baham: