Xorijiy mamalakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik

 

2.2.4-jadval 

Saudiya Arabistonining Fors ko’rfazi mamlakatlaridan importining 

tovar tarkibi (mln. dollar) 

 

 

2008 

2009 

2010 

2011 

2012 

2013 

Qishloq 

xo’jaligi 

mahsulotlari 

1216 

1274,3 

1387 

1774 

1908 

1998 

Sanoat 

mahsulotlari 

3614 

3394 

4561 

6522 

7895 

10307 

Tabiiy 

resurslar 

143,5 

10,1 

8,8 

274 

547 

615,8 

Jami 

4973,5 

4678,4 

5956,8 

8570 

10350 

12920,8 

Manba: www.gccstat.org, FKADHK tashkilotining rasmiy ma’lumotlari asosida muallif tomonidan tayyorlangan. 

 

Fors  ko’rfazi  mamlakatlaridan  Saudiya  Arabistoniga  qilinadigan  import 

mahsulotlari  tarkibini  tahlil  qiladigan  bo’lsak  asosiy  o’rinni  sanoat  mahsulotlari 

tashkil  etadi.  2008-yilda  sanoat  mahsulotlari  importi  jami  Fors  ko’rfazi 

mamlakatlaridan  qilingan  importning  72,7%  ini,  2009-yilda  72,5%,  2010-yilda 

76,6%  va  2013-yilda  esa  bu  ko’rsatkich  79,8%  ini  tashkil  etgan.  Importining 

geografik  tarkibini  ko’radigan  bo’lsak  Saudiya  Arabistonining  asosiy  import 

hamkori BAA va Bahrayn mamlakatlari hisoblanib 2008-yilda BAA mamlakatidan 

sanoat  mahsulotlari  importi  jami  importning  57,4%  ini  tashkil  etgan  bo’lsa 

Bahraynda  bu  ko’rsatkich  26,3%  ga  yetdi.  Ko’radigan  bo’lsak  2009-yilda  import 

miqdori  2008-yilga  nisbatan  past  ko’rsatkichni  ifodaladi.  2008-yilgi  jahon 

moliyaviy  inqirozi  Fors  ko’rfazi  mamlakatlariga  ham  o’zining  salbiy  ta’sirini 

o’tkazdi. Qishloq xo’jaligi  mahsulotlarini import tarkibidagi ulushi deyarli 1% ni 

tashkil  etadigan  bo’lsa  shuning  asosiy  qismini  Saudiya  Arabistoni  Fors  ko’rfazi 

mintaqasidan import qiladi. Saudiya Arabistoni mintaqada reeksport bo’yicha ham 

yuqori  o’rinlarda  turadi.  Asosiy  reeksport  mahsulotlari  sanoat  mahsulotlari 

---

47 

 

hisoblanib,  2008-yilda  sanoat  mahsulotlari  reeksporti  jami  eksportning  8,1%  ini, 

2009-yilda 15,9% ini, 2010-yilda esa 9,2% ini tashkil etdi. Saudiya Arabistoni Fors 

ko’rfazi  mamlakatlaridan  mashinalar  texnologiyalar,  oziq-ovqat  mahsulotlari, 

aloqa  vositalari,  xalq  istemol  mollari,  elektr  buyumlar,  yog’och  metallar,  dori-

darmonlar  va  tibbiyot  asbop-uskunalarini  import  qiladi.  Ko’rinib  turganidek, 

Saudiya Arabistoni xilma-xil tovarlar va xizmatlarni o’zlashtirishga qodir keng va 

serdaromad bozor hisoblanadi. Saudiya Arabistonida turli xil mahsulotlarni import 

qilish  uchun  yetarli  moliyaviy  imkoniyatlar  mavjudligi  bunga  ko’maklashadi. 

Saudiya  Arabistonining  savdo-iqtisodiy  sheriklarini,  shartli  ravishda  quyidagi 

guruhlarga bo’lishimiz mumkin: AQSh (asosiy iqtisodiy sherigi), G’arbiy Yevropa 

mamlakatlari  (Buyuk  Britaniya,  Germaniya,  Fransiya),  Fors  ko’rfazi  arab 

mamlakatlari  va  Janubi-sharqiy  Osiyo  mamlakatlari  (Yaponiya,  Xitoy,  Koreya, 

Singapur va Malayziya)