Xorijiy mamalakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik

17,60%

10,7%

5,0%

13,3%

13,9%

10,9%

13,6%

6,1%

4,10%

3,8%

3,70%

2,90%

3,50%

3,00%

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

7,0%

0,00%

2,00%

4,00%

6,00%

8,00%

10,00%

12,00%

14,00%

16,00%

18,00%

20,00%

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Valyuta zaxirasi o'sishi

O'rtacha CPI

---

17 

 

Neft  va  neft  mahsulotlari  yalpi  eksportning  asosiy  ulushini  tashkil  etadi. 

Saudiya Arabistoni neft qazib chiqarish hajmini oshirishga asosiy sabablardan biri 

AQShning  Eronga  bergan  sanksiyasi  bo’lsa  ikkinchi  sabab  Liviyadagi 

tartibsizliklar  bo’ldi.  Bunday  geosiyosiy  tartibsizliklar  neft  narxiga  tasir  qildi, 

natijada  neft  ishlab  chiqarishni  hajmini  o’sishi  va  ko’tarilishi  valyuta  zaxirasi 

hajmini oshirdi. Valyuta zaxirasining YaIM dagi ulushi 2013-yilda 2012-yildagiga 

nisbatan 22.4%dan 17.4% ga kamaydi.  

2009-yil  davomida  neft  narxlari  pasaydi  va  uni  ishlab  chiqarish  hajmi 

qisqardi  natijada  neft  eksporti  o’rtacha  41,2%  gacha  tushdi.  Jahon  xo’jaligida 

2010-yilda  neft narxlarining  oshib  ketganligi bois  Saudiya  Arabistonining neft  va 

neftdan  tashqari  eksport  mahsulotlari  hajmi  23,0%  va  22,6%  ga  o’sdi

12

.  Eksport 

tarkibini  ko’radigan  bo’lsak  mineral  resurslar  asosiy  o’rinni  egallab  2005-2009 

yillar  davomida  jami  eksportning  o’rtacha  88%  ini  tashkil  etgan(1.1.1-jadval). 

Mineral resurslar tarkibi 2006-2008-yillar oralig’ida o’rtacha 20,8% ga o’sdi 2009-

yilda esa keskin pasaydi.  

1.1.1-jadval