Xorazm viloyati Qo`shko`pir tumanidagi 46- umumta’lim maktabining fizika fani o`qituvchisi Boltayeva Go`zaloyning dir soatlik

Yulduzlar asosan nimalardan tashkil topgan?

Yerdagi asosiy energiya manbai nima?

Quyosh qanday rangli yulduzlar qatoriga kiradi?

Yerdagi butun tirik tabiat mavjudligining sababini ko’rsating.

III Yangi mavzu bayoni
Dars rejasi:

1. 
   Oy- Yerning tabiiy yo’ldoshi.
   
2. 
   Oyning davrlari.
   
3. 
   Yangi oy tug’ilishi, to’lin oy, yarim oy.
   
4. 
   Oyning tabiati
   
5. 
   Oyga borish mumkinmi?
   

Quyosh atroflda sayyoralar aylanib yurganidek, sayyoralarning ham atrofida ma’lum orbita bo’ylab osmon jismlari aylanib yuradi.
Sayyora atrofida doimiy aylanib yuruvchi osmon jismi uning tabiiy yoldoshi deb ataladi.Yerning tabiiy yo‘Idoshi Oydir.
Oy Yer atrofida ma’lum orbita bo'ylab harakat qiladi.Oy orbitasi bo'ylab harakatlanayotib, Yerga eng yaqin kelganda 363400 km, eng uzoqlashganda esa 405400 km masofada bo'ladi.
Oyning Yerdan o'rtacha uzoqligi 384400 km deb olingan.Uning diametri 3500 km, ya'ni Yer diametridan deyarli to'rt marta kichik.
Oy harakati osmon gumbazida g'arbdan sharqqa tomon yo'nalgan bo'lib, u Yer sharini 27 sutka-yu 8 soatda bir marta aylanib chiqadi. Oyning bunday aylanish davri yulduzlarga nisbatan olingan.
Oyning yulduzlarga nisbatan Yer sharini aylanib chiqish davri siderik oy deyiladi.
Lotinchada «sidus» — «yulduz» demakdir.
Oy o'z o'qi atrofida bir marta aylanib chiqlshi uchun ham 27 sutka-yu
8 soat vaqt ketadi. Shuning uchun Oy bizga doimo bir tomoni bilan ko'rinadi, orqa tomoni esa ko'rinmaydi.
Oy Yer atrofida bir marta aylanib chiqquncha sayyoramiz Quyosh atrofida o’z orbitasi bo'ylab ma’lum bir yoyni bosib o'tadi. Shu tufayli Yerdan kuzatganda oyning Yer atrofida aylanishda siderik oydan farq qilib, 29 sutka-yu 12 soatni, aniqrog'i, 29,53 sutkani tashkil etadi