Xorazm ma’mun akademiyasi axborotnomasi – /2019 Ўзбекистон республикаси фанлар

1-jadval 
Oqava suvlarda tabiiy holatda o`sadigan o`simlik turlari 
№ 
O’simlik nomi
Ilmiy nomi
Suvda o’sish holati 
Ahamiyati 
1. 
Oddiy qamish 
Phragmites communis 
Suvga yarim botib 
Chorvachilik 
2. 
Ko’l qamishi 
Scirpus lalustris 
Suvga yarim botib 
Ozuqa manbai 
3. 
Tunukali qamish
Bolboschoenus maritumus 
Suvga yarim botib 
Ozuqa manbai 
4. 
Suvqiyoq 
Carex 
Suvga yarim botib 
Ozuqa manbai 
5. 
Kengbarg Qo’g’a 
T.latifolia L 
Suvga yarim botib 
Ozuqa manbai 
6. 
Laksman qo’g’asi 
T. laxmanni lepech 
Suvga yarim botib 
Dorivor , ozuqa manbai, 
biofiltr 
7. 
Mayda qo’g’a 
T. minima Funk 
Suvga yarim botib 
Dorivor 
8. 
Nozik qo’g’a 
T.angustata Bory et 
Chaub. 
Suvga yarim botib 
Biofiltr 
9. 
Katta ryaska
Sperodela plychiza 
Suv qatlamida qaliqib Biofiltr 
10. 
Tojli g’ichchak 
P. pectinatus 
Suv qatlamida 
qaliqib 
Ozuqa manbai va biofiltr 
11. 
Ingichka g’ichchak 
P. filifornius pers 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
12. 
Mayda g’ichchak 
P. pisullus L 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
13. 
Yaltiroq g’ichchak , 
kunduzquloq 
P.lucens L 
Suvga yarim botib 
Ozuqa manbai va biofiltr 
14. 
Kungrador g’ichchak 
P.crispus L 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
15. 
Oramabarg g’ichchak 
P.perfoliatus L 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
16. 
Suzuvchi g’ichchak
P. natans L 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
17. 
Bo’g’imdor g’ichchak 
P.nodasus poir ex Lam 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
18. 
Uch yaproqli nayzabarg 
S. trifolia L 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
19. 
Soyabongulli suvpiyoz
B umbellatus 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
20. 
Spiralsuv yaproq 
V.spiralis L. 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
21. 
Oddiy buzoq chirg 
chayir 
B. ischaemum (L) Hezn 
Suv qatlamida qaliqib Ozuqa manbai va biofiltr 
Aslida tabiiy suv havzalaridagi ifloslangan suvlar hamda ishlab chiqarish korxonalaridan ajralib 
chiqayotgan oqava suvlar quyiladigan ko`llar yoki sun’iy hovuzlarda suvni tozalanishi tabiiy suv o`tlari va 
o`simliklari tomonidan amalga oshiriladi. Hovuzlarda suvo’tlari yoppasiga ko’payib, ular o’z-o’zidan 
tozalashning muhim omili bo’lib xizmat qiladi. Biologik hovuzlarda plankton suvo’tlari tez rivojlanishi tufayli 
ifloslik tarkibidagi beqaror organik moddalarning oksidlanishi uchun zarur bo’lgan kislorodni atmosfera 
aeratsiyasi emas, balki fotosintez hisobiga yetkazib beradi. Suvdagi suv o’simliklari – bu o’simliklarni 
o’zlashtiruvchi hayvonlar sistemasi bilan aniqlanadi. Demak, suv havzalarida quyosh nurini o’zlashtiruvchi va 
uni organik moddaga aylantiruvchi omil, asosan, suv o’simliklari hisoblanadi. Suv yuzasida yorug’lik va 
haroratning boshqa qavatlariga nisbatan ancha yuqori bo’lishi, qor va yomg’ir suvlari ta’siri bilan tuproqdan 
organik va mineral moddalarning, tog’ jinslaridan makro hamda mikroelementlarning yuvilib tushishi suv 
o’simliklarining yaxshi o’sishiga qulay sharoit yaratadi. Suv o’simliklari o’sishi jarayonida suvdagi mineral 
va organik moddalarni o’zlashtirib, undagi tuzlar miqdorini normallashtiradi. Suvdagi quyqa va loyqalar suv 
o’simliklari orasidan o’tganda cho’kib, uning tiniqlashuviga sabab bo’ladi yoki boshqacha aytganda, suv 
o’simliklari biofiltr vazifasini bajaradi. Tabiiy biofiltr o’simliklarga yuksak suv o’tlaridan xara, gidrilla, 
qunduzquloq, yulduzbarg, shoxbarg, suv atirguli, suvko’zagul hamda o’zimizni mahalliy sharoitda yashovchi 
oddiy qamish, kurmak, suv qiyoq, qo’g’a, qirqbo’g’im, xushbo’y igr kabi o’simliklar kiritiladi.

---