Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

 
Фузариоз касаллигини қўзғатувчиси
–
Deuteromycetes
синфи, 
Hypho-mycetales 
тартибига мансуб 
Fusarium
туркумининг, 
Fusarium moniliforme, F. oxysporum 
f
. oryzae Bilai, 
F.heterosporium Fr., F.graminearum Schwabe, F.avenaceum Sacc., F. culmorum Sacc
. турлари 
келтириб чиқаради. 
Fusarium
туркуми вакиллари илдиз чириш, фузариоз сўлиш 
касалликларини келтириб
чиқаради. Ўсимликнинг касалланган аъзолари қизғиш
-
бинафша 
рангга кириб усти замбуруғ конидиялари билан қопланади. Инфекция уруғда, ўсимлик 
қолдиғида ва тупроқда сақланади. Касаллик ўсимликнинг пастки барглари, кўпинча бир 
томонидан сарғайиши ва ўсимликлар
сўлғин бўлиб қолиши кузатилади. Сўлган барглар 
қурийди, бироқ тушмасдан, новдаларда осилиб қолади. Новдалар ҳам ўсимликнинг бир 
томонида сўлиши мумкин,
кейинчалик бутун ўсимлик сўлийди. Илдиз қисмида қора доғлар 
ривожланади
[4]. 
Қалампирда 
учрайдиган 
асосий 
касалликларга 
қарши 
фунгицидларнинг 
самарадорлигини касалликларни ҳисоб
-
китоб қилиш ВИЗР (1985) ва Давлат Кимё 
Комиссиясининг (2004) услубий қўлланмаларига асосан бажарилди [3].
 
Бу касалликка қарши кураш чораларидан бири
уруғликни дорилаб экишдир. Қуйида 3 
турдаги уруғдорилагич препарати
синовдан ўтказилди. 2019 йил 16 апрелда
аччиқ қалампир 
уруғларига
3 турдаги уруғдорилагич препаратлар: Витавакс 200
34% с.сус.к.
-
3,0 л/т, Махсим 
ХL
- 
1,5 л/т, Селест топ
-
0,4 л/т ва 0,6 л/т меъёрларда қўлланилди.

---

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOMASI 
–
8/2020
247
Тадқиқотларимиз жараёнида
аччиқ қалампир уруғлари 2019 йил 17
апрель куни 
тупроққа, яъни тувакларга 2 см чуқурликда экиб чиқилди. 25 апрелда қалампир уруғлари 
униб чиққандан сўнг
назорат вариантида
3 кунидан
7 кунигача фузариоз илдиз чириш 
касаллиги кузатилмади, 7
кунидан 15 кунигача
фузариоз касаллиги билан кам миқдорда
касалланди. 17 кунидан
21 кунигача
фузариоз касаллиги билан ўртача даражада зарарланди 
ва 23 кунидан
27 кунигача кучли даражада касалланганлиги аниқланди.