XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOM
А
SI
–
9/2020
102
асосидаги модель бўйича ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичларини вақтли
қаторга
киритилишидан олинган ўзгариш тренди барча ресурс компонентларининг вақт омили
таъсирида барқарор
(чизиқли боғланишга яқин) ўсиб боришини кўрсатмоқда.
2-
расм. Ўзбекистон Республикасида 2013
-
2022 йилларда кўрсатилган рекреацион хизматлар ҳажмининг
ўзгариши
Ўтказилган таҳлиллар рекреация хизмати кўрсатувчи корхоналарнинг аксариятида
қўлланилаётган
мижозларни жалб этиш тизими электрон тизим бўлмаганлиги сабабли
рекреация объектларида мавжуд ўрин (жой)лардан фойдаланиш даражаси анчагина
пастлигини кўрсатмоқда. Агар рекреация объектидаги бир ўрин (жой)дан бир мижознинг
фойдаланиш даври ўртача 12 кунни ташкил этиши эътиборга олинса, йилнинг 360 кунида
бир ўриннинг максимал банд бўлиши 30 мартани ташкил этади, ёки бошқача айтганда,
рекреация объектидаги бир ўриндан йил давомида максимал ҳисобда 30 та мижоз
фойдаланиши мумкин. Бироқ ўтган беш йилда рекреация объектларидан фойдаланганлар
сони максимал фойдаланиш даражасидан анча паст.
Агар рекреация объектлари
томонидан
мижозларни жалб этишда
бронлаш тизими
қўлланилса, мавжуд қувватлардан максимал фойдаланиш имконияти кенгаяди ва
,
шу билан
боғлиқ равишда
,
объектларнинг молиявий барқарорлиги ҳам ортиб
боради. Албатта,
бронлаш тизимини жорий этиш
рекреация муассасаси томонидан маълум миқдорда қўшимча
харажатлар
ҳисобига талаб қилади, бироқ ушбу харажатлар кўлам самараси ҳисобига
олинадиган фойда орқали қопланиб кетади.
Бугунги кунда Ўзбекистонда рекреация муассасаларида электрон резервлаш тизимидан
жуда тор кўламда фойдаланилмоқда
.
Амалий таҳлилларга таянган ҳолда, биз келгусида
рекреация объектлари хизматларидан фойдаланишда электрон резервлаш тизимини
киритишни таклиф қиламиз. Айтиш мумкинки, бу тизим ҳозирда мамлакатимиз туризм
хизматлари соҳасидаги аксарият хизмат кўрсатиш соҳалари (меҳмонхона, ресторан,
турагентликлар, туроператорлик хизматлари, авиакассалар, темир йўл кассалари ва
бошқалар)да самарали қўлланиб келинмоқда.
Электрон резервлаш тизими жорий этилган ҳолатда рекреация объектида ўрин
(жой)ни бронлаш ҳақида сўров (Reservation) турли каналлар (электрон почта, факс, телефон,
телекс) орқали қабул қилиниши мумкин.
Электрон резервлаш тизимидан ўтган ҳар бир буюртмага рақам берилади. Бронлашни
кафолатлаш депозит ёки кредит карточкаси билан амалга оширилади. Буюртмани қабул
қилган хизматчи мижоз тарихини
текшириб кўриши ва унинг натижаларига кўра тегишли
белгилар қўйиши ёки бронлашни рад этиши лозим.
Рекреация объектида бўш ўринлар бўлган тақдирда, мижозга тасдиқнома (confirmation)
юборилади. Ушбу тасдиқномада хонага жойлашиш санаси, номер тури, номерда яшаш
кунлари сони, буюртма рақами кўрсатилади. Агар сўровда номерда яшаш кунларининг сони
ҳақида маълумот бўлмаса, номер бир кунга бронлаштирилади.
Биз қуйида таҳлил давомида рекреация тизимларини тўлиқ бронлаш тизимига ўтказиш
натижасида ўрин (жой)лардан фойдаланиш имкониятини айрим ҳисоблаш формулалари
ёрдамида аниқлашга ҳаракат қилдик.
Do'stlaringiz bilan baham: |