2-
жадвал
Дала шароитида фузариозли ва вертицеллёзли вилт касаллигини аниқлаш
(2019-
2020 йй.)
Вариантлар
Қўллаш меъёрлари, л/т
2019
2020
Ўр
та
ча
ик
ки йи
ллик
биолог
ик
са
м
ара
долик
, %
Ў
рт
ач
а ик
ки йи
ллик
ка
са
лла
нг
ан
ниҳолл
ар, д
она
±
Т
ак
рорла
р б
ўйича
ка
са
л ниҳол
, д
она
Биолог
ик
са
м
ара
дорлик
,
%
Т
ак
рорла
р б
ўйича
ка
са
л ниҳол
, д
она
Биолог
ик
са
м
ара
дорлик
,
%
Назорат
сувда намланди
5
0,0
4
0,0
0,0
4,5
Фитовак
200мл/т
2
60,0
1
75,0
66,7
1,5
Зерокс
1л/т
2
60,0
1
75,0
66,7
1,5
Зерокс
2
л/т
1
80,0
0
100
88,9
0,5
Зерокс
3
л/т
1
80,0
0
100
88,9
0,5
Вертицеллёзли вилтни аниқлашда, дала шароитида энг кўп қўлланиладиган усул
-
ғўзанинг бош поясини қия ҳолатида кесиб кўришдир. Поянинг ички қисмларида қўнғир
доғлар кузатилиши вилт мавжудлиги ҳақида далолат беради ва ғўзанинг шохлари, барг
банди ва бош томирларида қўнғир ёки тўқ қўнғир доғлар кузатилади.
Фузариозли сўлиш касаллиги
-
барча (3
-4
чинбарг чиқариш, шоналаш, гуллаш,
кўсаклаш) фазаларда ғўзани зарарлайди, аммо ташқи белгилари об
-
ҳаво шароити ва
навларнинг чидамлилигига қараб, у
ёки бу даражада ўзгаради, уруғбарг ва ёш ниҳолларнинг
барча барглари сарғаяди ёки қизғиш
-
сариқ,
сўнгра қўнғир доғлар билан қопланади, тўкилиб
кетади.
Тажрибада ҳар бир вариантда такрорлар бўйича касалланган ўсимликлар сони санаб
чиқилиб,
назоратга
нисбатан
ҳисоб
-
китоб
қилинди.
Шунингдек,
касалланган
ўсимликларнинг пояси қия қирқилиб, ўтказувчи найларда
ҳосил
бўлган қўнғир доғлар
орқали аниқланди. Кузатув натижаларига кўра, Зерокс иммунностимуляторининг 2
-
3 л/га
меъёрлари қўлланилганда, фузариозли ва вертицеллёзли вилт касаллиги деярли кузатилмади.
Назорат ва эталон вариантларига нисбатан ўртача 2 йиллик
биологик самарадорлик БС
-
88,9% (назоратга нисбатан) ни ташкил этиб, кам миқдорда касалланиш кузатилди.
Тадқиқотга оид маълумотлар 2
-
жадвалда ёритилган.
Демак, ғўзадаги касалликларга нисбатан иммун тизимининг яхшиланишини қуйидаги
механизм билан изоҳлаш мумкин: Зерокс иммунностимулятори таркибидаги кумуш
коллоиди касалланган ғўзанинг мембранасига кириб, уларни йўқ қилади, шунингдек, кумуш
ионлари ғўза рецепторлари ва ферментлари билан ўзаро таъсирлашиб, ғўза ҳужайрасида
юқори даражадаги кислородни ишлаб чиқиб, унинг организмида турли хил касаллик ва
табиатнинг ноқулай шароитларига: шўрланиш, жазирама иссиқ, гармсел ва ҳ.к. ларга
нисбатан иммун тизимини пайдо қилади. Натижада, ғўзанинг ўсиш ва ривожланиши,
маҳсулдорлиги яхшиланиб, касаллик ва ноқулай муҳитларга нисбатан чидамли бўлишига
олиб келади деб изоҳлаш мумкин [2,5].
Хулоса қилиб айтганда, ғўзанинг иммун тизимини яхшилаш мақсадида Зерокс
иммунностимуляторининг турли меъёр (1
-2-
3л/т, л/га) ва муддатлар (чигитга ишлов, 2
-4
чинбарг, шоналаш ва гуллаш)да
қўлланилганда, энг юқори натижа Зероксни 2
-
3 л/т, л/га
Do'stlaringiz bilan baham: |