Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

2-
расм. Маъданли ўғитлар меъёрлари ва суғориш тартибларини дон ва сомон ҳосилдорлигига таъсири
Иккинчи суғориш тартиби, суғориш олди тупроқ намлиги ЧДНС га нисбатан 70–
80
–
70% 
бўлганда суғорилиб, маъданли ўғитларнинг 
N
100
P
50
K
80
кг/га меъёри қўлланилган назорат 4–вариантида 
уч йилда ўртача 39,7 ц/га дон ҳосили олинган бўлса, шу суғориш тартибида суғорилиб, маъданли 
ўғитлар 
N
150
P
75
K
120
ва N
200
P
100
K
160
кг/га
меъёрлари қўлланилган 5–6 вариантларда дон ҳосилдорлиги уч 
йилда тегишли равишда 47,7–51,9 ц/га ни ташкил этиб, назорат вариантга нисбатан 8,0–12,2 ц/га кўп 

---

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOMASI 
–
12/2020
117
дон ҳосили олинганлиги кузатилди. Келтирилган маълумотлардан кўриниб турибдики, кузги 
жавдарнинг дон ҳосилдорлигига маъданли ўғитлар меъёрлари ҳамда суғориш тартибларининг таъсири 
сезиларли бўлганлиги кузатилди.
Хулоса
ўрнида шуни айтиш мумкинки: Андижон вилоятининг оч тусли бўз тупроқлари 
шароитида кузги жавдарга вегетация даври давомида маъданли ўғитларнинг 
N
150
P
75
K
120
ва N
200
P
100
K
160
кг/га
меъёрлари қўлланилиб, суғориш олди тупроқ намлиги ЧДНС га нисбатан 70–
70
–60% бўлганда 
суғорилганида назорат вариантига нисбатан кўчатларнинг униб чиқиши 15,6
-
23,1 м
2
/донага, қишдан 
чиққан кўчатлар сони 17,
0-
25,7 м
2
/донага, амал даври охирида хақиқий кўчат
қалинлиги 20,9
-30,4 
м
2
/донага, умумий поялар сони 82,4
-
127,8 м
2
/донага, маҳсулдор поялар сони 87,0
-
133,0 м
2
/донага, дон 
ҳосилдорлиги эса 6,7–10,5 ц/га, суғориш олди тупроқ намлиги ЧДНС га нисбатан 70–
80
–
70
% бўлганда 
суғорилганида эса назорат вариантига нисбатан кўчатларнинг униб чиқиши 23,2
-
31,5 м
2
/донага, 
қишдан чиққан
кўчатлар сони 24,0
-3
4,0 м
2
/донага, амал даври охирида хақиқий кўчат қалинлиги 29,2
-
40,5 м
2
/донага, умумий поялар сони 108,1
-
167,9 м
2
/донага, маҳсулдор поялар сони 113,8
-178,0 
м
2
/донага юқори бўлгани ҳолда, 8,0–12,2 ц/га қўшимча дон ҳосили олишга эришилди.